Zmniejsza się liczba osób uprawnionych do wcześniejszych emerytur (komu jeszcze przysługuje wcześniejsza emerytura, dowiesz się tutaj>>), ale zostały one zastąpione przez emerytury pomostowe.
Komu ma prawo do pomostówki? O emeryturę pomostową może starać się nie tylko osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę (przed otrzymaniem pomostówki musi stosunek pracy rozwiązać), ale także już nie aktywna zawodowo lub prowadząca pozarolniczą działalność lub działalność rolniczą. Świadczenie to przysługuje bowiem osobie urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która:
- ukończyła co najmniej 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna),
- posiada okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn;
- udowodniła okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat.
Pracownik musi więc udowodnić, że przed 1 stycznia 1999 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienioną w dotychczasowych przepisach lub w nowych wykazach prac, lub taką pracę po 31 grudnia 2008 r. wymienioną w nowych wykazach prac. Kto dokładnie wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, dowiesz się tutaj>>
Dokumenty od pracodawcy. W gromadzeniu niezbędnej dokumentacji do przyznania świadczenia powinien pomóc pracownikowi pracodawca. Zasadniczo pracodawca ma obowiązek przekazywać do ZUS zgłoszenia na formularzu ZUS ZSWA, zawierające dane dotyczące okresów wykonywania prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Pracodawca ma bowiem obowiązek zgłosić - do 31 marca każdego roku kalendarzowego - każdego pracownika urodzonego po 31 grudnia 1948 r., który pracuje w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze i za którego firma opłaca składki na Fundusz Emerytur Pomostowych. Jakie prawa ma pracownik przed emeryturą, dowiesz się tutaj>>
Natomiast, jeśli pracownik wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przed wejściem w życie ustawy o emeryturach pomostowych, czyli przed 1 stycznia 2009 roku, odpowiednie informacje (w tym okres i wymiar pracy) powinny się znaleźć w świadectwie pracy lub w specjalnym zaświadczeniu, wystawionym przez pracodawcę.
Urlop lub ekwiwalent. Osoba przechodząca na pomostówkę zachowuje także prawo do urlopu wypoczynkowego - pracodawca wylicza go tak samo, jak pracownikowi odchodzącemu z firmy.
Jeżeli więc pracownik zamierza skorzystać ze świadczenia w trakcie roku kalendarzowego i wtedy dochodzi do rozwiązania stosunku pracy, przyszły emeryt ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego w danym roku u pracodawcy, chyba że przed ustaniem tego stosunku pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze. Więcej o urlopie proporcjom czytaj tutaj>>
I dopiero, jeśli pracownik nie wykorzystał przysługującego mu urlopu do czasu rozwiązania stosunku pracy, pracodawca musi wypłacić mu ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany wypoczynek. Jak obliczyć ekwiwalent za urlop wypoczynkowy 2016>>
Odprawa emerytalna. Pracownik przechodzący na emeryturę pomostową ma także prawo do odprawy emerytalnej, czyli jednorazowego świadczenia pieniężnego. Wysokość odprawy odpowiada jednomiesięcznemu wynagrodzeniu. Jak dokładnie wylicza się wysokość odprawy emerytalnej, przeczytasz tutaj>>
Niektóre grupy zawodowe - jak nauczyciele, urzędnicy państwowi czy pracownicy samorządowi - mogą otrzymać odprawy na jeszcze korzystniejszych warunkach.
Wysokość emerytury pomostowej. Wysokość samej emerytury pomostowej nie może być niższa niż kwota najniższej emerytury - od 1 marca 2017 r. wysokość kwoty minimalnej emerytury wynosi 1 tys. zł.
Pomostówkę wylicza się poprzez podzielenie podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat, ustalone według tablicy średniego dalszego trwania życia obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku o przyznanie tej emerytury.
Na podstawę obliczenia emerytury pomostowej składa się:
- kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem ich waloryzacji, zewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz
- kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego.
Tablicę średniego dalszego trwania życia ogłasza corocznie Prezes Głównego Urzędu Statystycznego.