Waloryzacja emerytur 2026 – ZUS wypłaci więcej od 1 marca. Podwyżki od +85 do +165 zł

Na skróty: waloryzacja emerytur 2026

• Start waloryzacji: 1 marca 2026
• Wskaźnik: +4,9 % (brutto)
• Najniższa emerytura: 1 970,98 zł brutto (≈ 1 800 zł netto)
• Przeciętna emerytura (3 000 zł): +147 zł brutto / ≈ +125 zł netto
• Budżet państwa: ok. 23 mld zł koszt waloryzacji + „13” i „14” → 50 mld zł łącznie
• Forma: procentowa, bez wniosków, z urzędu

Seniorzy tradycyjnie z niecierpliwością wyczekują 1 marca 2026, kiedy to ich emerytury i renty zostaną podwyższone. Tyle że w 2026 roku emocji będzie więcej niż zwykle: waloryzacja 4,9% to minimum ustawowe, a prezydencka propozycja +150 zł mogłaby przynieść większe zyski tym z najniższymi emeryturami. Rząd mówi jednak wprost – „nie stać nas na więcej”.

Kogo dotyczy waloryzacja emerytur 2026?

Zasada jest prosta i powtarzalna: każdy, kto na ostatni dzień lutego 2026 r. ma prawo do emerytury lub renty, otrzyma podwyżkę od 1 marca. Nie ma znaczenia, czy to świadczenie z ZUS, KRUS, czy służb mundurowych – wskaźnik jest jednakowy.

Nie trzeba składać żadnych wniosków. ZUS przeliczy świadczenia automatycznie i wyśle nową decyzję pocztą lub udostępni ją na PUE. Dla osób dorabiających powyżej limitów, waloryzacja „ujawni się” w momencie wznowienia wypłaty.

FAQ – Kto dostanie podwyżkę emerytur i czy trzeba coś robić?

• Czy pracujący emeryt dostanie podwyżkę? Tak, jeśli ZUS wypłaca świadczenie.
• Czy liczy się dochód rodziny? Nie. Waloryzacja dotyczy tylko indywidualnego świadczenia.
• Czy trzeba złożyć wniosek? Nie, wszystko dzieje się z urzędu.

Ile wyniesie waloryzacja emerytur w 2026 roku?

Rada Ministrów opublikowała Rozporządzenie z dnia 31 lipca 2025 r. w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r, w którym czytamy, że:

Ta propozycja – jeśli zostanie przyjęta – przekłada się na co najmniej 4,9% wzrost świadczeń (brutto). Z tej kwoty potrącane są zaliczka na PIT i składka zdrowotna (9%). Dlatego realny zysk na koncie jest zawsze nieco mniejszy.

Dla emerytur poniżej kwoty wolnej od podatku PIT (30 000 zł rocznie) zaliczka wynosi 0 zł, więc cała różnica zostaje „w kieszeni”. Im wyższe świadczenie, tym większy zysk – bo procentowy mechanizm działa progresywnie.

Jak liczyć waloryzację samodzielnie?

• Wystarczy pomnożyć kwotę świadczenia przez 1,049.
• Przykład: 3 000 zł × 1,049 = 3 147 zł brutto.
• Z tego ZUS potrąci 9 % składki (≈ 283 zł) i PIT (≈ 14 zł), czyli na konto trafi około 2 850 zł netto.

Kiedy ZUS wypłaci emerytury po waloryzacji? Harmonogram 2026

Waloryzacja zawsze wchodzi w życie 1 marca. Ale przelewy wykonywane są według kalendarza ZUS.

Nie ma różnic między ZUS i KRUS – oba systemy waloryzują świadczenia z urzędu od 1 marca.

Rząd kontra prezydent – dwie wizje tej samej waloryzacji

Choć waloryzacja emerytur to proces coroczny i z pozoru techniczny, w 2026 r. zamieniła się w prawdziwy spór o filozofię systemu. Rząd Donalda Tuska postawił na wariant procentowy (4,9%), powiązany z inflacją i wzrostem płac. Prezydent Karol Nawrocki oraz związki zawodowe proponowali jednak alternatywę: podwyżkę kwotową +150 zł dla każdego emeryta.

Minister finansów odpowiadał jednak jasno: każdy dodatkowy punkt procentowy waloryzacji to ponad 4 mld zł kosztu dla budżetu, a wariant +150 zł wymagałby nawet 8 mld zł więcej.

Kto zyska więcej przy 4,9%, a kto przy +150 zł?

Wniosek:

• Dla świadczeń do ok. 2 600 zł brutto korzystniejszy byłby wariant prezydencki (+150 zł).
• Dla świadczeń powyżej 3 000 zł wyraźnie lepszy jest wariant procentowy (rządowy).
• Ponieważ większość emerytów ZUS mieści się między 2 400 a 3 600 zł, przeciętne korzyści są zbliżone, ale budżetowy koszt rządowego wariantu jest o ok. 8 mld zł niższy.

Tabela porównawcza netto – ile trafi faktycznie na konto

Dlaczego rząd nie wybrał kwoty +150 zł?

Powody są trzy:

1. Ekonomia – kwotowa waloryzacja faworyzuje osoby z niskimi świadczeniami, ale zaburza proporcje w systemie, w którym składka i emerytura są powiązane.
2. Budżet – przy inflacji ok. 4% i realnym wzroście płac 0,9% wariant +150 zł kosztowałby dodatkowe 8–9 mld zł.
3. Prawo – ustawa o emeryturach i rentach (art. 89 ust. 1) dopuszcza tylko waloryzację procentową, a kwotową można wprowadzić jedynie w drodze ustawy specjalnej.

Jak waloryzacja 2026 wpłynie na „13” i „14” emeryturę?

Waloryzacja automatycznie podnosi także kwoty dodatkowych świadczeń. „Trzynastka” równa się minimalnej emeryturze, a więc po waloryzacji wyniesie 1 970,98 zł brutto (ok. 1 800 zł netto). „Czternastka” zależy od progu 2 900 zł – powyżej tej kwoty działa zasada „złotówka za złotówkę”.

Szacunkowy roczny zysk seniora z waloryzacji plus „13” plus „14”: dla emerytury 3 000 zł brutto to ok. 4 700 zł więcej w 2026 r.

Koszt waloryzacji 2026 dla budżetu państwa

W dokumentach Ministerstwa Finansów zapisano:

• Koszt waloryzacji (4,9 %) – ok. 23 mld zł
• 13. i 14. emerytura – ok. 27 mld zł
• Łączny koszt świadczeń emerytalnych w 2026 r. – ok. 50 mld zł

Źródła finansowania to Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (FUS), zasilany składkami i dotacją z budżetu państwa. Każdy dodatkowy 1% waloryzacji to +4 mld zł wydatku, dlatego resort finansów odrzucił pomysł waloryzacji 5,95% zgłaszany przez związki zawodowe.

Waloryzacja a inflacja – czy 4,9% wystarczy?

Według prognoz GUS inflacja w 2025 r. wyniesie ok. 4%, a przeciętny wzrost płac realnych – 0,9%. Mechanizm waloryzacji (inflacja + 20% realnego wzrostu płac) daje więc wynik 4,9%, czyli dokładnie tyle, ile przewidziało rozporządzenie. W praktyce oznacza to, że świadczenia w 2026 r. utrzymają realną wartość nabywczą wobec cen z 2025 r., ale nie przyniosą realnego wzrostu dochodu.

Jak zmienia się struktura emerytur po waloryzacji

Po marcowej waloryzacji średnia emerytura w ZUS przekroczy 3 100 zł brutto, a minimalna zbliży się do 2 000 zł.

FAQ – najczęstsze pytania seniorów o waloryzację 2026

Czy waloryzacja dotyczy też rent rodzinnych i socjalnych?
Tak – wszystkie świadczenia z ZUS, KRUS i służb mundurowych rosną tym samym wskaźnikiem.

Czy trzeba składać wniosek?
Nie. ZUS i KRUS przeliczają z urzędu, decyzja przyjdzie pocztą lub przez PUE.

Czy „trzynastka” i „czternastka” też wzrosną?
Tak. „13” = 1 970,98 zł, a „14” zależy od progu 2 900 zł.

Czy ta podwyżka wpłynie na próg do „14”?
Tak, bo próg liczy się od świadczenia po waloryzacji – część osób straci prawo do pełnej kwoty.

Podstawa prawna i źródła

1. Rozporządzenie Rady Ministrów z 31 lipca 2025 r. w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. (Dz.U. 2025 poz. 1048)
2. Projekt ustawy budżetowej na 2026 r.– druk sejmowy nr 1749
3. Komunikat MRiPS z 12 czerwca 2025 r. – „Wskaźnik waloryzacji emerytur i rent 2026 – 4,9%
4. Dane GUS o inflacji i wynagrodzeniach za 2025 r.