GIS: nowy wariant Covid Stratus już w Polsce. Zaczyna się nietypowo — lista objawów

Co nowego? [06.50]

GIS poinformował o wzroście liczby zakażeń koronawirusem. Obecnie notuje się ok. 88,7 przypadków na 100 tys. mieszkańców tygodniowo, co oznacza 60–70 tys. nowych infekcji w skali kraju. Od początku roku do końca września odnotowano 113,5 tys. zachorowań, podczas gdy w tym samym okresie 2024 r. było ich ponad 206 tys.

Na skróty: wariant Covid Stratus (XFG)

• Pierwszy objaw: ból gardła jak „żyletka”
• WHO: Stratus (XFG) → variant under monitoring (25.06.2025)
• Zakażenia w Polsce: 72 tys. tygodniowo (GIS, 28.09)
• Szczyt fali: II połowa października
• Darmowe szczepienia: Spikevax LP.8.1 od 22.09 (NFZ, MZ)

WHO ostrzega przed wariantem Stratus. Dlaczego uznano go za zagrożenie?

Stratus to nazwa nadana podwariantom Omikronu oznaczonym jako XFG i XFG.3. Został wykryty w styczniu 2025 r., a już w czerwcu Światowa Organizacja Zdrowia włączyła go do listy wariantów „monitorowanych”. To sygnał, że wirusolodzy dostrzegli jego zdolność do szybkiego rozprzestrzeniania się i częściowego omijania odporności.

Obecnie w Polsce dominują cztery mutacje koronawirusa, które Światowa Organizacja Zdrowia określiła jako "warianty pod nadzorem". Wśród nich wymienione są:

• KP.3.1.1
• XEC
• NB.1.8.1 (Nimbus) - WHO oficjalnie przydzieliło mu status VUM 23 maja 2025
• XFG (Stratus) - dodany 25 czerwca 2025 jako VUM, z uwagi na szybki wzrost udziału w sekwencjach globalnych.

Pierwszy objaw Covid Stratus: ból jak "żyletka w gardle"

Dotychczas Covid kojarzył się głównie z gorączką, kaszlem, utratą węchu i smaku. Stratus nieco zmienia ten obraz.

Eksperci ostrzegają, że pierwszy objaw może być mylący – pacjenci z początku są przekonani, że to zwykłe przeziębienie. Dopiero później pojawiają się klasyczne symptomy. Owym pierwszym charakterystycznym symptomem, który może wskazywać na zakażenie mutacją Stratus jest intensywny ból gardła, który pacjenci porównują do uczucia "żyletki w gardle".

Inne najczęściej zgłaszane dolegliwości:

• zachrypnięty, matowy głos,
• zatkany nos i katar,
• uczucie wyczerpania i senność,
• bóle mięśni,
• niekiedy dolegliwości żołądkowo-jelitowe.

Jak odróżnić Covid Stratus od zwykłego przeziębienia?

Lekarze podkreślają trzy różnice:

• ból gardła wyjątkowo intensywny i jednostronny,
• utrzymuje się 5–7 dni, nawet bez gorączki,
• uczucie zmęczenia i senność pojawia się już pierwszego dnia infekcji.

W przeziębieniu objawy nasilają się stopniowo, a ból gardła jest łagodniejszy.

GIS ostrzega: jesienna fala Covid-19 przyspiesza w Polsce

Według danych lekarzy rodzinnych, tylko we wrześniu 2025 r. liczba zachorowań wzrosła trzykrotnie, osiągając najwyższy poziom od 18 miesięcy. Obecnie, według statystyk publikowanych na stronie Centrum e-Zdrowia fala zakażeń nieco wyhamowuje. Grupą, w której obserwujemy najwięcej zakażeń są dzieci w wieku 0-4 lata oraz dorośli w wieku 30-34 lata oraz 40-44 lata (stan na 28 września).

Najwięcej nowych przypadków notuje Mazowsze, Śląsk i Małopolska – wynika z danych CeZ.

GIS prognozuje szczyt fali będzie miał miejsce w drugiej połowie października, a zakończy się ona dopiero w grudniu lub styczniu 2026 roku. Przebieg choroby jest częściej łagodny, ale ryzyko powikłań pozostaje.

Najczęstszy obraz kliniczny w tej fali to:

• zapalenie gardła,
• bóle mięśni,
• gorączka,
• osłabienie,
• zapalenie zatok,
• czasem zapalenie oskrzeli.

Znacznie rzadziej występują ciężkie zapalenia płuc, ale powikłania naczyniowe – zakrzepica, zatorowość płucna, udary – wciąż są realnym zagrożeniem.

Szczepienia przeciw Covid-19. Kto może otrzymać nową dawkę LP.8.1

Lekarze specjaliści chorób zakaźnych podkreślają, że wciąż najlepszym sposobem na uniknięcie lub zminimalizowanie ryzyka zachorowania na Covid-19 są szczepienia. Nawet jeśli "załapiemy" wirusa, to dzięki szczepieniu przebieg może być dużo łagodniejszy. Jak wygląda harmonogram szczepień w Polsce? Poniżej zamieszczamy tabelkę.

Mikro-FAQ (szczepienia LP.8.1):

• Czy można zaszczepić się w aptece? – Tak, w ponad 2 tys. punktach.
• Czy dawki są darmowe? – Tak, refunduje NFZ.
• Czy szczepionka działa na Stratusa? – Tak, chroni przed ciężkim przebiegiem.

Kto jest najbardziej narażony na zakażenie i ciężki przebieg Covid Stratus?

Nie wszyscy są jednakowo narażeni na zakażenie i ciężki przebieg Covid-19. Do najbardziej wrażliwych grup należą:

• Seniorzy (60+) – mają mniejszą odporność, choroby towarzyszące, większe ryzyko hospitalizacji.
• Osoby przewlekle chore – cukrzyca, choroby układu oddechowego i sercowo-naczyniowego sprawiają, że organizm gorzej radzi sobie ze zwalczaniem Covid-19.
• Pacjenci z obniżoną odpornością – po leczeniu onkologicznym, immunosupresji.
• Kobiety w ciąży – ochrona matki i dziecka jest kluczowa.
• Dzieci – choć zwykle łagodnie przechodzą Covid-19, to są jednak ważnym ogniwem w transmisji wirusa.

Prof. Zajkowska podkreśla, że to właśnie osoby z najbardziej wrażliwych grup trafiają do szpitali z Covid-19. I to one powinny w sposób szczególny zadbać o szczepienia, aby uniknąć ciężkiego przebiegu choroby.

FAQ: wariant Stratus, szczepienia i najczęstsze pytania Polaków

Czy szczepionka LP.8.1 działa na Stratus i Nimbus?
Tak, chroni przed ciężkim przebiegiem, choć nie zawsze zapobiega samemu zakażeniu.

Czy jeśli niedawno chorowałem, muszę się szczepić?
Tak. Zalecany odstęp to 90 dni od infekcji.

Czy dzieci mogą się szczepić?
Tak, od 6. miesiąca życia, ale dostępność punktów jest ograniczona.

Czy Covid jest dziś łagodny?
Najczęściej tak, ale nadal grozi powikłaniami, m.in.: zakrzepicą, zatorowością płucną, udarem.

Czy nowe warianty są bardziej niebezpieczne?
Nie, ale łatwiej się rozprzestrzeniają i mogą przełamywać odporność.

Źródła:

• WHO:Tracking SARS-CoV-2 Variants
• ECDC:Epidemiological update NB.1.8.1 (Nimbus)
• Centrum e-Zdrowie:Raport o chorobach zakaźnych, 28.09.2025
• MZ:Komunikat dot. szczepień Spikevax LP.8.1