Nowy wariant Covid Stratus w Polsce. GIS i lekarze ostrzegają: Uważajcie na ten nietypowy objaw

Nowy wariant Covid-19 - Stratus - dotarł do Polski i budzi niepokój lekarzy. Eksperci ostrzegają przed pierwszym objawem, który łatwo pomylić ze zwykłym przeziębieniem. W Europie rośnie fala zakażeń, a w Polsce liczba przypadków przekroczyła 70 tysięcy tygodniowo. GIS prognozuje szczyt zachorowań na drugą połowę października - i apeluje o szczepienia ochronne.

Na skróty: najważniejsze fakty o Covid Stratus
Czym jest wariant Stratus (XFG) i dlaczego WHO uznała go za niepokojący
Jak rozpoznać wariant Stratus? Pierwszy objaw może zaskoczyć
Stratus i Nimbus w Europie – sygnał ostrzegawczy z Wielkiej Brytanii
GIS ostrzega: jesienna fala Covid-19 przyspiesza w Polsce
Szczepienia przeciw Covid-19. Kto może otrzymać nową dawkę LP.8.1
Kto najbardziej narażony na zakażenie i ciężki przebieg Covid-19
FAQ: wariant Stratus, szczepienia i najczęstsze pytania Polaków
Podstawa prawna i źródła

rozwiń ›

Na skróty: najważniejsze fakty o Covid Stratus

Nowy wariant: Stratus (XFG)
Pierwszy objaw: silny ból gardła („żyletka w gardle”)
Inne warianty WHO: KP.3.1.1, XEC, NB.1.8.1 (Nimbus), XFG (Stratus)
Liczba zakażeń w Polsce: ~70 tys. tygodniowo
Szczyt fali: II połowa października 2025 (GIS)
Szczepienia bezpłatne: od 22 września – dawki Spikevax LP.8.1

Na horyzoncie pojawił się nowy wariant Stratus, który wyróżnia się charakterystycznym objawem. Co więcej, Europie obserwuje się także równoległy rozwój wariantu Nimbus, a oba razem odpowiadają za rosnącą liczbę zachorowań. Polska nie jest odizolowaną wyspą – przypadki Stratusa już zostały u nas potwierdzone, a fala infekcji rośnie.

Czym jest wariant Stratus (XFG) i dlaczego WHO uznała go za niepokojący

Stratus to nazwa nadana podwariantom Omikronu oznaczonym jako XFG i XFG.3. Został wykryty w styczniu 2025 r., a już w czerwcu Światowa Organizacja Zdrowia włączyła go do listy wariantów „monitorowanych”. To sygnał, że wirusolodzy dostrzegli jego zdolność do szybkiego rozprzestrzeniania się i częściowego omijania odporności.

Obecnie w Polsce dominują cztery mutacje koronawirusa, które Światowa Organizacja Zdrowia określiła jako "warianty pod nadzorem". Wśród nich wymienione są:

KP.3.1.1
XEC
NB.1.8.1 (Nimbus) - WHO oficjalnie przydzieliło mu status VUM 23 maja 2025
XFG (Stratus) - dodany 25 czerwca 2025 jako VUM, z uwagi na szybki wzrost udziału w sekwencjach globalnych.

Nie możemy stwierdzić, ile dokładnie mamy przypadków zakażenia wariantem Stratus w Polsce, gdyż obecnie nie sekwencjonujemy próbek pod tym kątem. Jedynie potwierdzamy, czy jest Covid czy nie - podkreśla prof. Zajkowska, zastępczyni kierownika Kliniki Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Białymstoku .

Koniec z pasożytnictwem cieplnym? Nowe przepisy w sezonie grzewczym 2025/26 – kto zapłaci więcej

Jak rozpoznać wariant Stratus? Pierwszy objaw może zaskoczyć

Dotychczas Covid kojarzył się głównie z gorączką, kaszlem, utratą węchu i smaku. Stratus nieco zmienia ten obraz.

Eksperci ostrzegają, że pierwszy objaw może być mylący – pacjenci z początku są przekonani, że to zwykłe przeziębienie. Dopiero później pojawiają się klasyczne symptomy. Owym pierwszym charakterystycznym symptomem, który może wskazywać na zakażenie mutacją Stratus jest intensywny ból gardła, który pacjenci porównują do uczucia "żyletki w gardle".

To rzeczywiście częsty objaw. Nasza współpracownica miała ostry ból gardła i nie mogła mówić przez cały tydzień. Choć trzeba pamiętać, że nie w każdym przypadku zachorowania na Covid ten objaw pojawi się - zaznacza prof. Joanna Zajkowska.

Inne najczęściej zgłaszane dolegliwości:

zachrypnięty, matowy głos,
zatkany nos i katar,
uczucie wyczerpania i senność,
bóle mięśni,
niekiedy dolegliwości żołądkowo-jelitowe.

„Widzimy, że obraz kliniczny Covid zmienia się – mniej jest zapaleń płuc, więcej infekcji górnych dróg oddechowych. Ale powikłania naczyniowe, takie jak zakrzepy czy udary, pozostają realnym zagrożeniem” – ostrzega dr Paweł Grzesiowski, Główny Inspektor Sanitarny w rozmowie z TVN24.

Stratus i Nimbus w Europie – sygnał ostrzegawczy z Wielkiej Brytanii

W Wielkiej Brytanii od kilku tygodni dominują dwa warianty: Stratus (XFG) i Nimbus (NB.1.8.1).
Lekarze z UKHSA donoszą, że nie powodują cięższej choroby niż poprzednie, ale łatwiej doprowadzają do zakażenia.
Objawy często myli się z przeziębieniem.

Brytyjskie media informują o wzroście zachorowań u dzieci i seniorów, co przekłada się na więcej hospitalizacji.
Dla Polski to ważne ostrzeżenie: jesień i zima to czas większej zachorowalności, a nowe warianty mogą przyspieszyć falę.

L4 na weekend w 2025: kiedy to się opłaca, a kiedy lepiej odpuścić? Zasady, przykłady, kontrola, podatki

GIS ostrzega: jesienna fala Covid-19 przyspiesza w Polsce

Według danych lekarzy rodzinnych, tylko we wrześniu 2025 r. liczba zachorowań wzrosła trzykrotnie. Obecnie, według statystyk publikowanych na stronie Centrum e-Zdrowia fala zakażeń nieco wyhamowuje. Grupą, w której obserwujemy najwięcej zakażeń są dzieci w wieku 0-4 lata oraz dorośli w wieku 30-34 lata oraz 40-44 lata (stan na 28 września).

GIS prognozuje szczyt fali będzie miał miejsce w drugiej połowie października, a zakończy się ona dopiero w grudniu lub styczniu 2026 roku. Przebieg choroby jest częściej łagodny, ale ryzyko powikłań pozostaje.

Najczęstszy obraz kliniczny w tej fali to:

zapalenie gardła,
bóle mięśni,
gorączka,
osłabienie,
zapalenie zatok,
czasem zapalenie oskrzeli.

Znacznie rzadziej występują ciężkie zapalenia płuc, ale powikłania naczyniowe – zakrzepica, zatorowość płucna, udary – wciąż są realnym zagrożeniem.

Szczepienia przeciw Covid-19. Kto może otrzymać nową dawkę LP.8.1

Lekarze specjaliści chorób zakaźnych podkreślają, ze wciąż najlepszym sposobem na uniknięcie lub zminimalizowanie ryzyka zachorowania na Covid-19 są szczepienia. Nawet jeśli "załapiemy" wirusa, to dzięki szczepieniu przebieg może być dużo łagodniejszy. Jak wygląda harmonogram szczepień w Polsce? Poniżej zamieszczamy tabelkę.

Etap	Data	Informacja
Wystawienie e-skierowań	9 września 2025	automatyczne, na IKP
Start szczepień	22 września 2025	bezpłatne dawki Spikevax LP.8.1
Dawki pediatryczne	równolegle	od 6. miesiąca życia
Grupy priorytetowe	cały sezon	seniorzy, przewlekle chorzy, kobiety w ciąży, osoby z immunosupresją
Odstęp od ostatniej dawki	minimum 90 dni	także od przechorowania

Szczepienia są bezpłatne dla pacjentów, finansowane przez NFZ. Ale prawdziwy koszt to hospitalizacje, powikłania i absencje pracowników. Każda zaszczepiona osoba to mniejsze obciążenie szpitali i mniej dramatycznych przypadków na oddziałach intensywnej terapii.

ZUS przeliczy emerytury od 1 marca 2026. Ale część seniorów zyska mniej, niż się spodziewa

Kto najbardziej narażony na zakażenie i ciężki przebieg Covid-19

Nie wszyscy są jednakowo narażeni na zakażenie i ciężki przebieg Covid-19. Do najbardziej wrażliwych grup należą:

Seniorzy (60+) – mają mniejszą odporność, choroby towarzyszące, większe ryzyko hospitalizacji.
Osoby przewlekle chore – cukrzyca, choroby układu oddechowego i sercowo-naczyniowego sprawiają, że organizm gorzej radzi sobie ze zwalczaniem Covid-19.
Pacjenci z obniżoną odpornością – po leczeniu onkologicznym, immunosupresji.
Kobiety w ciąży – ochrona matki i dziecka jest kluczowa.
Dzieci – choć zwykle łagodnie przechodzą Covid-19, to są jednak ważnym ogniwem w transmisji wirusa.

Prof. Zajkowska podkreśla, że to właśnie osoby z najbardziej wrażliwych grup trafiają do szpitali z Covid-19. I to one powinny w sposób szczególny zadbać o szczepienia, aby uniknąć ciężkiego przebiegu choroby.