Wszyscy pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, niezależnie od wymiaru czasu pracy, korzystają z ochrony kodeksu pracy oraz mają prawo do przywilejów pracowniczych, w tym do wynagrodzenia w określonej wysokości czy możliwości skorzystania z urlopu wypoczynkowego. Oto 5 podstawowych praw, jakie przysługują pracownikowi w Polsce>>
1. Wynagrodzenie pracownika
Przy czym pod podstawowe prawa pracownika są określone już w umowie o pracę - oprócz informacji takich, jak kim są strony stosunku pracy, jaki jest rodzaj umowy, gdzie jest miejsce wykonywania pracy i kiedy przypada termin rozpoczęcia pracy pracodawca musi określić wymiar czasu zatrudnianej osoby oraz podać wynagrodzenie i wskazać jego składniki. Jakie dokładnie prawa gwarantuje pracownikowi umowa o pracę, dowiesz się tutaj>>
Wymiar czasu pracownika niepełnoetatowego określa się zazwyczaj ułamkowo (na przykład 1/2 etatu), a konkretnie przez ile dni i po ile godzin dana osoba ma wykonywać pracę jest już określane w rozkładzie czasu pracy. I proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy ustala się wysokość wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą.
Przy czym warunki płacowe dla niepełnoetatowca nie mogą być mniej korzystne niż osób wykonujących taką samą lub podobną pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Osoba zatrudniona w niepełnym wymiarze czasu pracy ma również prawo do godziwego wynagrodzenia za wykonywaną pracę, które nie może być niższe od pensji minimalnej. >>Czytaj też: Godziwe wynagrodzenie, czyli jakie? Tak wypłacane wynagrodzenie jest też chronione przed dowolnymi potrąceniami ze strony pracodawcy. Ile w 2016 roku wynoszą kwoty wolne od potrąceń, przeczytasz tutaj>>
2. Godziny nadliczbowe
W przypadku umowy z pracownikiem zatrudnionym na pół etatu powinien jednak znaleźć się dodatkowy zapis dotyczący czasu pracy.
W umowie musi zostać określona liczba godzin pracy, po której przekroczeniu zatrudniony otrzyma oprócz wynagrodzenia dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych.Co przysługuje pracownikowi za dodatkową pracę, dowiesz się tutaj>> Jeśli takiego zapisu w mowie nie będzie, jego ponadwymiarowa praca nie zostanie potraktowana jako nadgodziny, a zatrudniony nie otrzyma dodatku.
3. Urlop wypoczynkowy
Każdemu pracownikowi, bez względu wymiar czasu pracy, przysługuje też coroczny, płatny urlop wypoczynkowy, którego długość zależy do stażu pracy zatrudnionego. Pracownik nie może się go zrzec, a ekwiwalent przysługuje tylko w określonych prawem przypadkach. Kiedy dokładnie przysługuje ekwiwalent, przeczytasz tutaj>>
Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego na część etatu jest ustalana proporcjonalnie do jego wymiaru czasu pracy. Jako podstawę do wyliczeń służy kodeksowo określony wymiar wypoczynku: 20 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż dziesięć lat i 26 dni - gdy zatrudnienie wynosi co najmniej dziesięć lat. Jak dokładnie ustalić wymiar urlopu wypoczynkowego, dowiesz się tutaj>>
4. Przerwa w pracy
Z kolei piętnastominutowa przerwa wliczana do czasu pracy pracownikowi przysługuje tylko pracownikom niepełnoetatowym, których dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin.
7 sytuacji, kiedy możesz bezkarnie przestać pracować>>
Natomiast pracodawca może dobrowolnie zapewnić taką przerwę wszystkim zatrudnionym pracownikom.