Waloryzacja emerytur 2026 z dopłatą 150 zł. Projekt prezydenta Nawrockiego trafił do Sejmu

Projekt, nazwany przez Kancelarię Prezydenta „Godna emerytura”, ma w założeniu chronić osoby z najniższymi świadczeniami. W rzeczywistości wprowadza nowy, kwotowy „bezpiecznik” – ale nie jest to druga waloryzacja, jak wielu sądzi.

Waloryzacja prezydenta 2026 to dopłata do 150 zł, a nie druga waloryzacja emerytur

Nowy mechanizm nie likwiduje dotychczasowej waloryzacji, która odbywa się co roku 1 marca. Nadal będzie ona obliczana procentowo – na podstawie wskaźnika inflacji i części realnego wzrostu płac. Prezydencki projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, który został opublikowany na stronie Sejmu 4 listopada, dodaje do tej procedury nowy element – kwotę minimalnego podwyższenia świadczenia.

Jak to działa? Jeżeli z wyliczenia procentowego wyjdzie, że emerytura lub renta powinna wzrosnąć o mniej niż 150 zł, ZUS lub inny organ wypłacający świadczenie doda różnicę do pełnych 150 zł. W praktyce oznacza to, że nikt nie otrzyma podwyżki niższej niż 150 zł brutto.

Ta kwota nie będzie jednak stała. Projekt zakłada, że „kwota minimalnego podwyższenia” będzie co roku waloryzowana – czyli rosnąć wraz z inflacją i płacami, podobnie jak same emerytury. W 2026 roku wyniesie 150 zł, w kolejnych latach może być wyższa.

Jak działa nowa waloryzacja emerytur krok po kroku: procent plus dopłata ZUS do kwoty 150 zł

W przestrzeni publicznej często mówi się o „drugiej waloryzacji” czy „waloryzacji listopadowej”. To błąd. Projekt prezydenta nie przewiduje dodatkowego terminu waloryzacji. Zmiana dotyczy tylko sposobu obliczania podwyżki w marcowej waloryzacji.

Waloryzacja nadal będzie przeprowadzana raz w roku – 1 marca. Zmieni się jedynie to, że po wyliczeniu podwyżki procentowej ZUS sprawdzi, czy jest ona niższa niż kwota minimalnego podwyższenia. Jeśli tak, wyrówna świadczenie do tej kwoty.

Dopłata działa przez 12 miesięcy, ale nie powiększa podstawy do kolejnej waloryzacji. W kolejnym roku znów liczy się procent, a nie poprzednia dopłata. Dzięki temu mechanizm nie generuje efektu „kuli śnieżnej”, czyli automatycznego wzrostu świadczenia o coraz większe kwoty.

Kto i kiedy ogłasza kwotę minimalnego podwyższenia emerytur: rola Prezesa ZUS i termin przed 1 marca

Co roku, nie później niż 7 dni roboczych przed waloryzacją, Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłosi w Monitorze Polskim wysokość kwoty minimalnego podwyższenia. Będzie ona stosowana we wszystkich systemach, których dotyczą przepisy ustawy. To oznacza, że komunikat ZUS w lutym każdego roku stanie się ważnym punktem odniesienia dla seniorów.

Kogo obejmie dopłata 150 zł do waloryzacji: nie tylko ZUS, także KRUS, mundurówki i renty socjalne

Projekt obejmuje szeroką grupę świadczeń – nie tylko emerytury i renty z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Z nowych przepisów skorzystają również:

• emeryci i renciści z KRUS,
• żołnierze zawodowi i funkcjonariusze służb mundurowych,
• osoby pobierające renty wypadkowe, socjalne, pomostowe i nauczycielskie,
• beneficjenci świadczeń przedemerytalnych,
• a także osoby otrzymujące renty inwalidzkie, świadczenia kompensacyjne i okresowe emerytury kapitałowe.

W sumie według uzasadnienia projektu mechanizm może objąć około 4,25 miliona osób.

Kto zyska na waloryzacji z dopłatą 150 zł, a kto nie odczuje zmian przy wyższych emeryturach

Największymi beneficjentami nowego rozwiązania będą osoby z najniższymi emeryturami. Przy świadczeniu na poziomie około 1 900 zł podwyżka procentowa przy inflacji 5% dałaby 95 zł. Dzięki dopłacie świadczenie wzrośnie o 150 zł.
Z kolei emeryt z wyższym świadczeniem – np. 3 000 zł – już z samego procenta otrzyma 150 zł (5% × 3 000 zł = 150 zł), więc nie dostanie dodatkowej kwoty.

Nie jest więc prawdą, że każdy emeryt zyska 150 zł. Zyskają przede wszystkim ci, których waloryzacja procentowa daje mniej niż ta kwota.

Tabela wyliczeń waloryzacji: kiedy dopłata 150 zł przysługuje, a kiedy wygrywa waloryzacja procentowa

Jak widać, im wyższe świadczenie, tym mniejsza szansa na dopłatę. Przy wskaźniku waloryzacji 5% próg, powyżej którego dopłata nie przysługuje, wynosi około 3 000 zł brutto. Przy niższym wskaźniku (np. 4%) dopłaty obejmą także osoby z wyższymi świadczeniami, a przy wyższym (np. 6%) – mniej osób.

Czy dopłata 150 zł do waloryzacji jest sprawiedliwa społecznie wobec osób z wyższymi emeryturami

W założeniu dopłata ma pomagać najsłabszym ekonomicznie seniorom. Jednak w praktyce może wywołać dyskusję o sprawiedliwości społecznej. Osoby, które przez lata zarabiały więcej i wypracowały wyższe świadczenia, nie otrzymają dopłaty, mimo że płaciły większe składki. Z kolei emeryci z krótszym stażem lub niższym wynagrodzeniem – a więc z mniejszą „emerytalną historią” – mogą dostać dodatkową kwotę z budżetu.

Ekonomiści podkreślają, że taki mechanizm wzmacnia redystrybucyjny charakter systemu. Z jednej strony zmniejsza nierówności wśród seniorów, z drugiej – osłabia zależność między wysokością składek a wysokością świadczenia. Niektórzy eksperci wskazują, że dopłata kwotowa może budzić poczucie niesprawiedliwości wśród osób, które od lat opłacały wyższe składki i dziś nie otrzymają żadnego dodatkowego wyrównania.

Z perspektywy finansów publicznych to jednak kompromis: koszt dopłaty (około 3 miliardów zł rocznie) jest znacznie niższy niż koszt pełnej, drugiej waloryzacji, a efekt socjalny – bardziej celowany.

Kto nie dostanie pełnych 150 zł do waloryzacji: wyłączenia, progi 75 procent i 50 procent oraz świadczenia poniżej minimum

Projekt szczegółowo wskazuje, komu dopłata się nie należy.
Wyłączone są:

• świadczenia niższe niż najniższa emerytura (czyli bez gwarancji minimalnej wysokości),
• renty częściowe i renty z tytułu niezdolności do pracy w III grupie – otrzymają tylko 75% kwoty minimalnej,
• emerytury częściowe – otrzymają 50% kwoty minimalnej,
• osoby mające jednocześnie emeryturę z FUS i okresową emeryturę kapitałową – dopłata dzielona będzie proporcjonalnie między oba świadczenia.

Jak dopłata 150 zł wpływa na trzynastą i czternastą emeryturę

Projekt zakłada, że jeśli najniższa emerytura wzrośnie o mniej niż kwota minimalnego podwyższenia, to przy obliczaniu wysokości 13. i 14. emerytury przyjmie się, że wzrosła co najmniej o tę kwotę. Oznacza to, że w latach, gdy wskaźnik waloryzacji będzie niski, także dodatkowe świadczenia będą nieco wyższe – bez konieczności kolejnej ustawy.

Czy dopłata do waloryzacji zmieni prawo do świadczenia uzupełniającego 500 plus dla niesamodzielnych

Nie. Projekt wyraźnie stanowi, że dopłata do waloryzacji nie będzie wliczana do dochodu przy ustalaniu prawa do świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, potocznie zwanego „500+ dla niesamodzielnych”.
Dzięki temu seniorzy, którzy dziś balansują na granicy progu dochodowego, nie stracą prawa do tej pomocy.

Od kiedy ZUS zastosuje dopłatę do 150 zł i jak wygląda harmonogram waloryzacji 2026–2027

Według projektu ustawa ma wejść w życie 1 marca 2026 roku. Oznacza to, że pierwsze dopłaty zostaną wypłacone razem z waloryzacją w marcu 2026 roku. Pierwsza waloryzacja samej kwoty minimalnego podwyższenia nastąpi rok później – w marcu 2027 roku.

Czy trzeba składać wniosek o dopłatę 150 zł do waloryzacji emerytury

Nie. Podobnie jak waloryzacja procentowa, dopłata będzie przyznawana z urzędu. ZUS, KRUS lub inna instytucja sama obliczy wysokość podwyżki i w razie potrzeby uzupełni ją do minimum 150 zł. Emeryt lub rencista otrzyma decyzję o nowej wysokości świadczenia bez konieczności składania dodatkowych dokumentów.

Przegląd co trzy lata: jak rząd ma korygować kwotę minimalnego podwyższenia emerytur

Rząd ma obowiązek dokonywać przeglądu funkcjonowania nowego mechanizmu nie rzadziej niż raz na trzy lata. Pierwszy taki przegląd powinien nastąpić do 31 maja 2028 roku. Na jego podstawie Rada Ministrów przedstawi Sejmowi informację o skutkach obowiązywania ustawy i – jeśli zajdzie potrzeba – zaproponuje korekty wysokości minimalnej dopłaty.

Ile kosztuje waloryzacja z dopłatą 150 zł i ilu seniorów obejmie mechanizm

Z uzasadnienia projektu wynika, że łączny koszt w 2026 roku wyniesie około 2,95 miliarda złotych. W kolejnych latach wydatki będą rosły: w 2027 roku około 3,4 miliarda złotych, w 2028 – ponad 4,5 miliarda złotych.
Największą część kosztów poniesie Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (ponad miliard złotych rocznie), ale dopłaty obejmą również KRUS, renty socjalne i dodatki do 13. oraz 14. emerytury.

Specjalny bezpiecznik finansowy na 2026 rok: jak projekt zabezpiecza wypłaty dopłat do waloryzacji

Projekt wprowadza rozwiązanie, które pozwoli szybciej zwiększyć dotacje do funduszy emerytalnych w razie potrzeby.
Na rok 2026 wyłączono niektóre ograniczenia z ustawy o finansach publicznych, aby możliwe było sprawne uzupełnienie budżetu FUS i KRUS, jeśli koszt dopłat okaże się wyższy niż planowano. To techniczny, ale ważny element – dzięki niemu realizacja dopłat nie będzie wymagała dodatkowych ustaw ani blokowała wypłat.

Na jakim etapie jest projekt RPW/36763/2025 i czy waloryzacja z dopłatą ruszy od 2026 roku

Projekt ustawy został formalnie wniesiony do Sejmu 4 listopada 2025 roku i otrzymał oznaczenie RPW/36763/2025. Nie ma jeszcze numeru druku, co oznacza, że nie został skierowany do pierwszego czytania.
Jeśli Sejm uchwali ustawę, a Senat nie wprowadzi istotnych zmian, prezydent będzie mógł podpisać ją w pierwszym kwartale 2026 roku, tak aby weszła w życie 1 marca 2026 r. Jednak przy obecnym układzie sił w parlamencie, uchwalenie projektu może być mało prawdopodobne.
Czasu jest jednak niewiele – aby nowe przepisy zaczęły obowiązywać, cały proces legislacyjny musi zakończyć się przed tą datą.

Co dalej z waloryzacją po 2026 roku: mieszany model procentowy i kwotowy w praktyce

Jeśli ustawa zostanie przyjęta, od 2026 roku waloryzacja emerytur i rent będzie odbywać się na dwóch poziomach:

1. Poziom procentowy – tak jak dotychczas, zgodnie z inflacją i wzrostem płac.
2. Poziom kwotowy – dopłata do minimalnego poziomu podwyżki, ogłaszanego co roku przez Prezesa ZUS.

Pierwsza waloryzacja kwoty minimalnej nastąpi w 2027 roku. W praktyce oznacza to, że system będzie coraz bardziej mieszał zasady procentowe i kwotowe, co może wpływać na długoterminową strukturę świadczeń w Polsce.

Czy dopłata 150 zł realnie poprawi poziom życia emerytów o najniższych świadczeniach

Cel polityczny jest jasny – poprawić sytuację najuboższych seniorów, którzy z powodu niskich zarobków w przeszłości otrzymują dziś minimalne świadczenia. Dopłata ma sprawić, że waloryzacja będzie dla nich bardziej odczuwalna.
Jednocześnie projekt nie zmienia podstawowego systemu – wysokość emerytury nadal zależy od składek i stażu pracy.
Dopłata jest tylko „dodatkiem korygującym”, a nie reformą całego systemu.

W dłuższej perspektywie mechanizm może jednak prowadzić do spłaszczenia różnic między świadczeniami.
Dla części społeczeństwa będzie to gest solidarności, dla innych – odejście od zasady proporcjonalności składek.

Podstawa prawna i źródła

1. Projekt ustawy prezydenckiej (RPW/36763/2025) Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, podpisany przez Prezydenta RP Karola Nawrockiego 3 listopada 2025 r., wniesiony do Sejmu 4 listopada 2025 r. Znak w sejmowym wykazie: RPW/36763/2025
2. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1631 z późn. zm.)
3. 3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 lipca 2024 r. w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. (Dz.U. z 2024 r. poz. 1122)
4. Komunikat Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 14 lutego 2025 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. (M.P. z 2025 r. poz. 129)
5. Komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 lutego 2025 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot wolnych od potrąceń (M.P. z 2025 r. poz. 152)
6. Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 11 lutego 2025 r. w sprawie realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2024 r.