Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
- Polska na kozetce – jak często chorujemy i na co?
- TOP 10 najczęstszych chorób psychicznych w Polsce 2025 - lista
- Dlaczego właśnie te choroby psychiczne są najczęstsze?
- Niepewne statystyki chorób. Które zaburzenia są niedoszacowane?
- A które zaburzenia mogą być nad-diagnozowane?
10 października obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego – dzień, który przypomina, że kryzys psychiczny może dotknąć każdego z nas. W Polsce rośnie liczba diagnoz depresji, lęków i wypalenia zawodowego, a statystyki ZUS pokazują miliony dni spędzonych na zwolnieniach z powodu problemów ze zdrowiem psychicznym. To moment, by zapytać: na jakie choroby psychiczne Polacy zapadają najczęściej – i dlaczego właśnie te?
Polska na kozetce – jak często chorujemy i na co?
Gdy lekarz rodzinny wpisuje w systemie e-ZLA kod F32, to często oznacza epizod depresyjny. Według danych ZUS z 2024 r. właśnie ta kategoria odpowiada za kilkanaście procent wszystkich zwolnień z powodów psychicznych. Ale depresja to dopiero wierzchołek góry lodowej.
Pod spodem znajdują się zaburzenia lękowe, reakcje na stres, bezsenność i wypalenie – choroby, które rzadziej powodują hospitalizację, choć w wielu przypadkach pozostają pod opieką ambulatoryjną i nie trafiają do statystyk szpitalnych.
Z danych Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że na depresję leczonych jest już około 1,2 mln osób. Z kolei raport Gi Group Holding ujawnia, że 45 proc. pracowników doświadcza objawów wypalenia zawodowego, a aż 78 proc. określa swój stan psychiczny jako „słaby lub umiarkowany”. Oznacza to, że tylko co piąty respondent badania czuje się dobrze psychicznie. Na jakie choroby najczęściej skarżą się Polacy?
TOP 10 najczęstszych chorób psychicznych w Polsce 2025 - lista
Poniższe zestawienie powstało na podstawie danych ZUS, NFZ, badań EZOP II oraz analiz publikowanych przez instytucje zdrowia publicznego. Nie jest to oficjalny ranking, lecz syntetyczne opracowanie pokazujące, które grupy zaburzeń psychicznych najczęściej pojawiają się w polskich statystykach i praktyce klinicznej.
| Nr | Schorzenie / grupa zaburzeń | Charakterystyka i uwagi diagnostyczne |
| 1 | Depresja (epizody depresyjne, nawracające, oporne) | Najczęstsze rozpoznanie psychiatryczne; w 2022 r. za zwolnienia z powodu epizodu depresyjnego wystawiono ok. 233 tys. zwolnień (4,7 mln dni).W Polsce szacuje się około 1,2 mln osób z rozpoznaną depresją w systemie służby zdrowia.Uwaga: wiele przypadków pozostaje nierozpoznanych - w badaniach WHO i OECD sugeruje się, że raportowana częstość depresji w Polsce może być zaniżona ze względu na niski poziom zgłaszania i stygmatyzację. |
| 2 | Zaburzenia lękowe (ogólne zaburzenia lękowe, zaburzenia paniczne, fobie itp.) | W statystykach ZUS zaświadczenia z tytułu zaburzeń lękowych to setki tysięcy rocznie (np. w 2022 r. – ok. 218,8 tys. zwolnień, 4,2 mln dni).W badaniach populacyjnych lęki często występują wspólnie z depresją. Duża część przypadków nie trafia do specjalisty. |
| 3 | Reakcje na stres / zaburzenia adaptacyjne (zaburzenia adaptacyjne, PTSD itp.) | To często pierwsza kategoria w statystykach zwolnień lekarskich z przyczyn psychicznych - w 2024 r. aż 35,3% wszystkich zwolnień psychicznych dotyczyło reakcji na stres i adaptacji (czyli problemy natury psychicznej w odpowiedzi na trudne wydarzenia).W 2022 r. odnotowano 426,3 tys. zwolnień tej grupy (7,7 mln dni). |
| 4 | Wypalenie zawodowe (nie jest to zaburzenie diagnozowane na podstawie ICD-10/11 oraz DSM V) | Choć klasyfikacja „wypalenia zawodowego” w ICD-10/ICD-11 nie jest formalnie chorobą psychiczną, w statystykach zwolnień i raportach HR pojawia się coraz częściej (i stało się przedmiotem debaty w firmach).Badania prezentowane przez Gi Group wskazują, że 45% pracowników deklaruje objawy wypalenia zawodowego. |
| 5 | Zaburzenia snu (bezsenność, zaburzenia rytmu snu-czuwania) | Często powiązane są z lękiem i depresją.Brak dobrego snu często towarzyszy innym zaburzeniom psychicznym i może utrudniać leczenie.W statystykach medycznych często klasyfikowane pod kodami neurologicznymi lub ogólnymi. |
| 6 | Zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia, BED - napadowe jedzenie) | Choć rzadziej trafiają do dużych statystyk zwolnień, to wśród młodzieży i kobiet są coraz częściej rozpoznawane.Są trudne do wykrycia, często współistnieją z zaburzeniami nastroju lub zaburzeniami lękowymi. |
| 7 | Choroba afektywna dwubiegunowa - ChaD (bipolarne zaburzenia nastroju) | Często mylone z depresją lub nadpobudliwością - w konsekwencji część leczonych jako depresja nie reaguje na leczenie (tzw. depresja oporna).W Polsce część chorych na depresję oporną kwalifikuje się do leczenia specjalistycznego (m.in. esketamina). |
| 8 | Uzależnienia (alkohol, leki, substancje psychoaktywne, uzależnienia behawioralne) | W statystykach ZUS grupa „zaburzenia psychiczne i zachowania” obejmuje też uzależnienia.To wciąż ogromny problem społeczny i jedna z częstszych przyczyn absencji zawodowej. |
| 9 | Zaburzenia osobowości (borderline, unikające, zależne, narcystyczne itp.) | Często niewłaściwie diagnozowane - mogą być ukryte za objawami lękowymi, depresyjnymi lub zaburzeniami impulsywności.Wobec tego rzeczywista częstość może być znacznie wyższa niż statystyki pokazują. Wymagają długofalowego leczenia. |
| 10 | Zaburzenia psychiczne u dzieci i młodzieży (np. lęki, zaburzenia emocjonalne, zaburzenia adaptacyjne, nadpobudliwość – F93 i pokrewne) | W okresie nastoletnim wzrasta presja szkolna, społeczna i cyfrowa - widoczne są wzrosty lęków, zaburzeń nastroju, samookaleczeń.Część przypadków, niestety, nie trafia do opieki psychiatrycznej lub psychologicznej. |
Warto pamiętać, że wiele osób spełnia kryteria więcej niż jednego zaburzenia. I jest to normalne - choroby psychiczne często lubią współwystępować.
Dlaczego właśnie te choroby psychiczne są najczęstsze?
Współczesna Polska żyje w trybie „ciągłego stresu”. Presja wydajności, niepewność ekonomiczna i przeciążenie informacyjne tworzą warunki, w których psychika zaczyna się buntować. Raport Gi Group pokazuje, że główne źródła stresu w pracy to nadmiar obowiązków (30 proc.), presja czasu (28 proc.) i niejasne oczekiwania przełożonych (28 proc.). Dla pracowników biurowych kluczowy jest brak równowagi między pracą a życiem prywatnym, a dla osób zatrudnionych w produkcji – zmęczenie fizyczne i brak elastyczności.
Jak tłumaczy Tomasz Tarabuła, Dyrektor Regionalny Gi Group, programy wellbeingowe powinny być dopasowane do specyfiki stanowiska: „Pracownicy biurowi, produkcyjni i menedżerowie mają inne źródła stresu i inne możliwości radzenia sobie z nim”.
W przypadku dzieci i młodzieży zaburzeniom psychicznym sprzyja brak bliskich relacji (realnych, nie - wirtualnych), hejt rówieśniczy i presja społeczna. Kryzys zdrowia psychicznego wśród młodych osób nasilił się po pandemii Covid-19 i lockdownie, kiedy zaburzeniu uległy dotychczasowe zasady funkcjonowania w domach i szkole.
Niepewne statystyki chorób. Które zaburzenia są niedoszacowane?
Przeglądając różne statystyki dotyczące zaburzeń psychicznych warto mieć na uwadze to, że część chorób może być niedoszacowana. To znaczy, że w rzeczywistości więcej osób cierpi na nie, niż podają oficjalne liczby. Skąd to się bierze? Z jednej strony choroby psychiczne nadal są tematem tabu i wielu Polaków boi się pójść do psychiatry w obawie przed stygmatyzacją. Z drugiej strony problemem mogą być same diagnozy i ich rzetelność. Diagnozowanie chorób psychicznych nie jest oczywiste, wymaga czasu i często współpracy różnych specjalistów. Stąd też łatwiej o diagnostyczne błędy. Które zaburzenia mogą być niedoszacowane?
- ADHD dorosłych – w Polsce praktycznie nie ma danych. Pierwsze szacunki z badań EZOP II sugerują, że może dotyczyć nawet 3–5 proc. populacji dorosłych. Dorośli, którzy podejrzewają u siebie ADHD dopiero od niedawna szukają pomocy, wraz z rozwojem wiedzy na ten temat.
- Zaburzenia osobowości – niewielu specjalistów prowadzi diagnostykę struktury osobowości, więc osoby z trwałymi problemami emocjonalnymi krążą latami między terapiami objawowymi.
- Zaburzenia dwubiegunowe typu II – często leczone jak depresja jednobiegunowa, co prowadzi do braku poprawy i pogorszenia nastroju po niektórych lekach.
A które zaburzenia mogą być nad-diagnozowane?
Nie każda trudna emocja jest od razu chorobą. W codziennej praktyce zdarzają się rozpoznania stawiane „na skróty”, zwykle w dobrej wierze, ale bez pełnej oceny czasu trwania, nasilenia i wpływu objawów na funkcjonowanie – i to właśnie te sytuacje opisujemy poniżej.
- Depresja łagodna i dystymia – często rozpoznawane u osób przepracowanych, choć klinicznie nie spełniają kryteriów.
- Zespół wypalenia zawodowego – bywa używany jako etykieta dla każdego spadku motywacji, nawet gdy wynika z przeciążenia zadaniowego lub konfliktu w zespole.
- Zaburzenia lękowe – rosnąca świadomość sprawia, że coraz więcej osób szuka diagnozy, co nie zawsze oznacza pełnoobjawową chorobę.
Kryzys zdrowia psychicznego w Polsce. Co możemy zrobić, zanim będzie za późno?
Eksperci są zgodni: system ochrony zdrowia psychicznego w Polsce potrzebuje zmiany paradygmatu. Leczenie farmakologiczne to tylko część rozwiązania. Potrzebne są programy profilaktyczne, edukacja emocjonalna i powszechny dostęp do psychoterapii.
W firmach z kolei rośnie świadomość, że wellbeing nie jest luksusem. Dobrze zaprojektowane programy, oparte na danych, zmniejszają absencję i rotację pracowników. Według badań Gi Group Holding to inwestycja, która zwraca się w postaci wyższej efektywności i mniejszej liczby zwolnień.
Źródła i opracowania
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) – Absencja chorobowa w 2024 roku (raport, Warszawa 2025),
- NFZ – Depresja – więcej niż smutek. Środa z profilaktyką w OW NFZ (kampania edukacyjna, 2023),
- Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) – Raport o leczeniu depresji i zaburzeń lękowych w Polsce, Warszawa 2023.
- OECD / European Observatory on Health Systems and Policies – Poland: Country Health Profile 2023 (Paris: OECD Publishing, 2023),
- Frontiers in Public Health – Dziedzic, B. et al., Loneliness and Depression among Men in Poland, vol. 13 (2025),
- Gałecki, P. et al. – Treatment-Resistant Depression in Poland – Epidemiology, Healthcare Utilization and Treatment Patterns, Neuropsychiatric Disease and Treatment, PMC 8837165 (2022),
- Gi Group Holding – Informacja prasowa z okazji Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego (09.10.2025), materiał prasowy.
- WHO – Mental Health Atlas 2023, Geneva: World Health Organization, 2023.
