Nowe przepisy w zakresie dokumentacji podatkowej będą bardziej rygorystyczne od obecnych – im większa skala działalności, tym więcej obowiązków przybędzie podatnikom. Także tym samorządowym
Biorąc więc pod uwagę zakres informacji, jakie będą musiały się znaleźć w nowej dokumentacji podatkowej, istotne jest odpowiednie przygotowanie się podmiotów gminnych do planowych zmian.
27 października 2015 r. prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (w chwili oddawania tygodnika do druku ustała nie została jeszcze opublikowana). Nowelizacja przewiduje kolejne zmiany w zakresie przepisów o cenach transferowych. Tym razem przewidziana jest swoista rewolucja w dokumentacji podatkowej przygotowywanej przez podatników w Polsce.
Jak jest dzisiaj
Obowiązek przygotowywania dokumentacji podatkowej ciąży od 2001 r. na polskich podatnikach, którzy spełniają określone warunki. Jednym z nich jest wystąpienie powiązań między tymi, którzy dokonują wzajemnych transakcji. Powiązania są definiowane jako powiązania kapitałowe, osobowe, rodzinne, jak również o charakterze zarządczym, w zależności czy jest mowa o podmiotach krajowych, czy zagranicznych dokonujących transakcji między sobą. W praktyce powiązania kapitałowe występują najczęściej i dotyczą sytuacji, w której jeden z podmiotów posiada udział w kapitale drugiego podmiotu w wysokości nie mniejszej niż 5 proc. W rezultacie gminy i spółki założone przez jednostki samorządu terytorialnego są uznawane za podmioty powiązane zobowiązane do sporządzenia dokumentacji podatkowej do transakcji zawieranych między gminą a jej spółkami oraz transakcji zawieranych pomiędzy spółkami danej gminy (pod warunkiem przekroczenia progów ustawowych). Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych obowiązek ten nie dotyczy tych transakcji, w których cena została ukształtowana odgórnie poprzez ustawowe unormowanie (interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 21 lipca 2015 r., nr IBPB-1-2/4510-57/15/MM).
Najważniejsze modyfikacje
Obecna nowelizacja przepisów przewiduje podwyższenie progu powiązań kapitałowych z 5 do co najmniej 25 proc. Mając na uwadze, że gmina jest z reguły jedynym udziałowcem w zakładanych przez siebie spółkach, zmiana ta może wyeliminować jedynie nieliczne podmioty.
Istotną modyfikacją przewidzianą w nowych przepisach jest uzależnienie obowiązku dokumentacyjnego, a tym samym zakresu samej dokumentacji, od wielkości podatników, a nie wyłącznie od wartości transakcji, jak to jest obecnie. Zdecydowanie największą grupę podatników będą stanowiły podmioty, których przychody lub koszty w poprzednim roku przekroczyły 2 mln euro. Zakres dokumentacji dla podatników będzie rozszerzony w stosunku do tego, który jest wymagany obecnie. Zgodnie z nowymi przepisami dokumentacja podatkowa będzie obejmować m.in. opis transakcji wskazujący jej rodzaj i przedmiot, dane finansowe dotyczące transakcji, w tym przepływy pieniężne, przedstawienie metody i sposobu kalkulacji dochodu (straty) podatnika wraz z uzasadnieniem oraz przedstawienie algorytmu i sposobu kalkulacji rozliczeń. Ponadto będzie wymagane przedstawienie opisu danych finansowych podatnika pozwalających na porównanie sposobu kalkulacji dochodu podatnika w rozliczeniach z podmiotem powiązanym z danymi wynikającymi z zatwierdzonego sprawozdania finansowego oraz udostępnienie informacji o podatniku, w tym przedstawienie struktury organizacyjnej i zarządczej, przedmiotu i zakresu prowadzonej działalności, otoczenia konkurencyjnego.
2 mln euro, a czasem mniej
Co istotne, przekroczenie progu 2 mln euro obrotów lub kosztów przez danego podatnika będzie się wiązało z koniecznością przygotowania takiej dokumentacji w kolejnym roku podatkowym, nawet jeśli wysokość przychodów w roku, za który podatnik został zobowiązany do sporządzenia dokumentacji, była niższa. Oznacza to, że każdorazowe przekroczenie progu 2 mln euro przychodów czy kosztów będzie się wiązało z koniecznością przygotowywania dokumentacji przez okres co najmniej dwóch następujących po sobie lat podatkowych.
W praktyce tylko niewielka grupa podatników przekroczy próg w wysokości 2 mln euro. W rezultacie grono podmiotów zobowiązanych do przygotowania dokumentacji podatkowej zostanie znacząco zawężone.
Kolejną grupę podatników zobowiązanych do przygotowania dokumentacji będą stanowili podatnicy o przychodach lub kosztach przekraczających odpowiednio 10 mln euro oraz 20 mln euro. Zakres dokumentacji dla tych podatników będzie zdecydowanie szerszy od tego przewidzianego dla pierwszej grupy podatników o przychodach i kosztach w zakresie 2–10mln euro. Od podatników o przychodach lub kosztach przekraczających 10 mln euro będzie dodatkowo wymagana analiza danych porównawczych, której zadaniem jest wykazanie, że ceny (marże, poziom zysku) stosowane przez nich w transakcjach z podmiotami powiązanymi są rynkowe, czyli takie, jakie zaakceptowałyby podmioty niezależnie działające na rynku.
Natomiast podatnicy o przychodach i kosztach przekraczających 20 mln euro mają oprócz dokumentacji podstawowej i analizy danych porównawczych udostępnić w ramach dokumentacji podatkowej informację na temat grupy, w której działają (dokumentację grupową). Celem takiej dokumentacji jest przedstawienie informacji na temat globalnych operacji, jakie mają miejsce w grupie kapitałowej, do której należy dany podatnik. Mając na uwadze zakres informacji wymaganych do przygotowania dokumentacji grupowej, w praktyce obowiązek jej przygotowania będzie spoczywał na gminie, jeżeli dochody inne niż te określone w przepisach ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wyniosą co najmniej 20 mln euro.
Wymóg sporządzenia
Termin przedłożenia dokumentacji nie uległ zmianie. Ma być ona przekazana organom podatkowym lub kontroli skarbowej w ciągu siedmiu dni od dnia doręczenia żądania o jej przedłożenie. Dostarczenie dokumentacji na żądanie w praktyce skutkowało tym, że dokumentacja nie była przygotowywana na bieżąco. Obecnie ustawodawca wprowadza dodatkową regulację w postaci oświadczenia o sporządzeniu kompletnej dokumentacji podatkowej. Oświadczenie będzie musiało być złożone do dnia, w którym upływa termin złożenia zeznania podatkowego. W praktyce oznacza to konieczność sporządzenia dokumentacji w ciągu trzech miesięcy po zakończeniu roku podatkowego.