Stan faktyczny w rozpatrywanej sprawie był następujący: wnioskodawca wystąpił o udzielenie informacji publicznej. Chciał wiedzieć m.in., ile kosztuje przejazd jednego kilometra przez pojazd, który odbiera odpady komunalne; ile kilometrów te pojazdy przejeżdżały średnio w miesiącu w 2024 r.; jakie są koszty administracyjne. Pytania zaadresował do gminnej spółki komunalnej.
Podmiot zobowiązany do udzielania informacji publicznej
Spółka jednak stwierdziła, że pytania nie dotyczyły informacji publicznej, w związku z tym nie było podstaw do wydania decyzji odmawiającej jej udzielenia. W tej sytuacji wnioskodawca wystąpił do sądu administracyjnego ze skargą na bezczynność spółki.
WSA w Gdańsku uznał zaś ją za usprawiedliwioną. Ocenił, że spółka jest podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej (dalej: u.d.i.p.) obowiązek udostępniania informacji publicznej mają władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności:
- podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz
- osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów
Jeżeli zatem podmiot wykonuje funkcje (zadania) publiczne – czy to w zakresie gospodarowania mieniem komunalnym, czy też w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb ludności i gospodaruje mieniem komunalnym – jest on zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej. Sąd stwierdził, że z odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) wynika, że jedynym wspólnikiem tej spółki jest gmina. Jest ona więc jednostką, która dysponuje majątkiem publicznym i wykonuje zadania publiczne. W myśl bowiem art. 1 ust. 2 ustawy o gospodarce komunalnej, gospodarka komunalna obejmuje w szczególności zadania o charakterze użyteczności publicznej, których celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.
Uwaga! Ponieważ spółka dysponuje majątkiem publicznym i wykonuje zadania publiczne, jest zatem podmiotem zobligowanym do udostępniania informacji publicznej.
Informacja publiczna: czy jest nią informacja dotycząca szczegółowych kosztów gospodarowania odpadami
WSA uznał, że również wnioskowane dane są informacją publiczną. Jest nią bowiem „każda wiadomość wytworzona lub odnosząca się do szeroko rozumianych władz publicznych oraz osób pełniących funkcje publiczne, a także innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne – w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej bądź gospodarowania mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa”.
Zdaniem sądu koszt przejechania jednego kilometra przez pojazd odbierający odpady komunalne, średnia liczba kilometrów przejeżdżanych miesięcznie przez te pojazdy, koszty administracji – razem ze szczegółowym wykazem kosztów w ramach systemu gospodarowania odpadami – dotyczą tego, jak spółka gospodaruje mieniem gminnym. Dane te pokazują też, jakie koszty ponosi spółka, co ma wpływ na wysokość opłaty za odbiór odpadów, która ma publiczny charakter.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: u.c.p.g.), utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy. W związku z organizacją odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości ustala ona opłatę za odbiór odpadów. Art. 6k ust. 1 pkt 1 u.c.p.g. stanowi, że rada gminy, w drodze uchwały, dokonuje wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi spośród metod określonych w art. 6j ust. 1 i 2 u.c.p.g. oraz ustala stawkę tej opłaty. Zgodnie zaś z art. 6k ust. 2 pkt 3 u.c.p.g., rada gminy, określając stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, bierze pod uwagę m.in.:
- koszty funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, o których mowa w art. 6r ust. 2–2b i 2d u.c.p.g., a więc koszty, które obejmują m.in. koszty odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, a także
- koszty obsługi administracyjnej tego systemu (art. 6r ust. 2 pkt 1 i 3 u.c.p.g.).
Ustalona opłata za odbiór śmieci ma charakter publicznoprawny. Informacje dotyczące kosztów ponoszonych w związku z ich odbiorem mają w związku z powyższym charakter informacji publicznej. Nadto, informacje te dotyczą gospodarowania mieniem publicznym, co także potwierdza publiczny charakter informacji.
W tej sytuacji WSA uznał, że spółka gminna, która nie udzieliła informacji publicznej, pozostawała w bezczynności. ©℗
Podstawa prawna
- art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902)
- art. 1 ust. 2 ustawy z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 679)
- art. 3 ust. 1, art. 6j ust. 1 i 2, art. 6k ust. 2 pkt 3 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 733)