Subskrybuj nas na Youtube
Przystąpienie do pracowniczego systemu emerytalnego w odpowiednim wieku nie może pozbawiać prawa do świadczenia z tytułu rozwiązania umowy o pracę. Sądy nie mogą interpretować krajowych przepisów w sposób sprzeczny z unijnymi regulacjami antydyskryminacyjnymi. Tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 19 kwietnia 2016 r.
Postępowanie przed trybunałem dotyczyło pracownika z Danii, któremu firma wypowiedziała umowę (w 2009 r.). Ze względu na długi staż pracy (od 1984 r.) teoretycznie był on uprawniony, do odprawy (odpowiadającej równowartości trzech miesięcznych wynagrodzeń). Jednak w chwili ustania zatrudnienia miał już ukończone 60 lat i mógł pobierać emeryturę finansowaną przez jego pracodawcę w ramach systemu, do którego przystąpił przed ukończeniem 50. roku życia. Zgodnie z obowiązującymi w Danii przepisami (i ich interpretacją utrwaloną w orzecznictwie krajowym) w takim przypadku pracownikowi nie przysługuje odprawa, nawet jeśli po zwolnieniu nie decyduje się na przejście na emeryturę, lecz dalsze wykonywanie pracy (już w innej firmie).
W 2012 r. w imieniu pracownika związek zawodowy wniósł do sądu skargę o zapłatę świadczenia. I instancja uznała, że odmowa wypłaty jest sprzeczna z dyrektywą Rady 2000/78/WE z 27 listopada 2000 r. ustanawiającą ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (Dz.U. L 303, s. 16). Krajowe przepisy oraz ich wykładnia naruszają ogólną zasadę niedyskryminacji ze względu na wiek. Sprawa trafiła do duńskiego Sądu Najwyższego, który wystosował pytanie prejudycjalne do TSUE.
Trybunał uznał, że przepisy obowiązujące w Danii są sprzeczne ze wspomnianą dyrektywą. Krajowe regulacje nie mogą pozbawiać pracownika prawa do odprawy z tytułu rozwiązania stosunku pracy, w sytuacji gdy ma on prawo do świadczeń emerytalnych w ramach pracowniczego systemu emerytalnego finansowanego przez pracodawcę (do którego przystąpił przed ukończeniem 50. roku życia). Nie ma przy tym znaczenia to, czy zatrudniony zamierza pozostać na rynku pracy, czy też przejść – po zwolnieniu – na emeryturę.
Jednocześnie TSUE udzieliło odpowiedzi na drugie z pytań prejudycjalnych duńskiego sądu. Zwrócił się on do trybunału z wnioskiem o rozstrzygniecie, czy krajowy sąd, przed którym zawisł spór o wypłatę odprawy, ma brać pod uwagę unijną zasadę niedyskryminacji ze względu na wiek, czy też zasadę pewności prawa (w omawianej sprawie pracodawca nie wypłacił bowiem świadczenia zgodnie z przepisami krajowymi i ugruntowaną linią orzeczniczą krajowych sądów). W tym zakresie TSUE przypomniał utrwalone orzecznictwo. Zgodnie z nim rozpatrujący spór sąd krajowy ma obowiązek zapewnienia ochrony prawnej gwarantowanej jednostkom w przepisach unijnych (wyroki: sprawa Pfeiffer i in., C 397/01, oraz Kücükdeveci, C 555/07). Zatem przy interpretacji prawa krajowego należy uwzględnić całość tych norm i w oparciu o uznane w porządku krajowym metody wykładni uczynić wszystko, by możliwie w jak najszerszym zakresie interpretować je zgodnie z dyrektywami unijnymi. Sąd nie może interpretować przepisu krajowego niezgodnie z prawem Unii, tylko ze względu na to, że do tej pory niezmiennie stosował taką wykładnię (przez co utrwaliła się linia orzecznicza sprzeczna z regulacjami UE).
ORZECZNICTWO
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 19 kwietnia 2016 r. (sprawa C 441/14).
