Jeżeli umowa o pracę rozwiązuje się na skutek upływu czasu, na jaki kontrakt został zawarty, to żadne działania ze strony pracownika czy pracodawcy nie są wymagane. Natomiast pozostałe tryby rozwiązania umowy - za porozumieniem stron, z zachowaniem lub bez zachowana okresu wypowiedzenia - wymagają podjęcia konkretnych działań nie tylko ze strony pracodawcy. Pracownik odchodzi z firmy: Zobacz 8 obowiązków, jakie ma wtedy pracodawca>> Także pracownik ma obowiązki, kiedy odchodzi z firmy.
1. Wypowiedzenie umowy
Najłatwiejszym sposobem na opuszczenie firmy przez pracownika jest porozumienie stron w sprawie rozwiązania umowy - w ten sposób można pominąć obowiązujące terminy i okresy wypowiedzenia. Pracownik może ustalić w porozumieniu z pracodawcą, kiedy ustaje stosunek pracy. Dla pracownika rozwiązanie umowy za porozumieniem stron może mieć negatywne konsekwencje - między innymi nie przysługują mu dni wolne na poszukiwanie pracy, może też później nie dostać zasiłku dla bezrobotnych. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj>>
Do zakończenia stosunku pracy może dojść także poprzez złożenie przez pracownika stosownego oświadczenia woli (w przypadku umów na czas określony przepisy dotyczą tych, które zawarto na okres dłuższy niż sześć miesięcy z możliwością ich wypowiedzenia). Pracownik, który chce w ten sposób rozwiązać umowę, powinien doręczyć pracodawcy dokument na piśmie, oznaczony datą i zawierający informację dotyczącą okresu wypowiedzenia. Nie musi natomiast podawać powodu odejścia z firmy. Z kolei jakie są przyczyny wypowiedzenia pracownikowi umowy przez pracodawcę, przeczytasz tutaj>>
Pracownik może także rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, kiedy:
- otrzymał orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na jego zdrowie, a pracodawca nie przeniósł go w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim do innej pracy, odpowiedniej ze względu na stan jego zdrowia i kwalifikacje zawodowe,
- pracodawca dopuścił się wobec niego ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków.
Wypowiedzenie powinno mieć formę pisemną i zawierać informację o przyczynach, które uzasadniają takie rozwiązanie stosunku pracy.
Kiedy pracownik może dostać dyscyplinarkę przeczytasz tutaj>>
2. Pracownik nadal świadczy pracę
Natomiast w samym okresie wypowiedzenia zasadniczo nie zmieniają się uprawnienia i obowiązki zarówno pracownika, jak i pracodawcy. Zatrudniony ma więc między innymi prawo do wynagrodzenia na takim samym poziomie, świadczeń socjalnych czy odprawy pracowniczej. Jakie są okresy wypowiedzenia umowy o pracę, dowiesz się tutaj>>
Jednak jednocześnie pracownik ma obowiązek świadczenia pracy przez cały okres wypowiedzenia, chyba że pracodawca zwolni go z tego obowiązku. Od 22 lutego 2016 roku zmieniły się przepisy i możliwość zwalniania pracowników z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia została prawnie uregulowana. Pracodawca może więc jednostronnie zwolnić podwładnego z od świadczenia pracy i nie może już żądać powrotu pracownika do firmy.Pracownik może więc bez problemu podjąć nową pracę w okresie wypowiedzenia>>
3. Wykorzystanie urlopu wypoczynkowego
Pracownik musi także wykorzystać cały przysługujący mu urlop wypoczynkowy. Pracodawca ma bowiem obowiązek udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym ten nabył do niego prawo, lub w wyjątkowych sytuacjach najpóźniej do końca 30 września następnego roku kalendarzowego.
Polecany produkt: Rewolucja w wypowiedzeniach umów o pracę >>>
Firma musi więc obligatoryjnie wysłać pracownika na zaległy urlop wypoczynkowy do końca trzeciego kwartału, nawet jeśli podwładny odmawia uzgodnienia terminu wypoczynku. W wypadku bowiem, gdy pracodawca tego nie zrobi, naruszy przepisy prawa pracy, za co grozi kara grzywny od 1 do 30 tys. zł.
Pracodawca może więc samodzielnie, bez uzgadniania i planowania terminu wysłać pracownika na zaległy urlop (o ile wykaże, że zwracał się do pracownika o zaplanowanie wykorzystania urlopu, a ten ignorował takie wnioski), tym bardziej, że nie może mu za te dni wypłacić ekwiwalentu pieniężnego. Jak obliczyć ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, przeczytasz tutaj>>
4. Rozliczenie się z pracodawcą
Wreszcie przed końcem wypowiedzenia pracownik musi rozliczyć się z pracodawcą, czyli przede wszystkim zwrócić powierzone mu przez firmę mienie. Chodzi między innymi o stój roboczy, sprzęty jak telefon komórkowy, komputer czy służbowy samochód, należy też w określonym terminie opuścić zakładowe mieszkanie.
Zwrotowi podlega również pożyczka z funduszu socjalnego, a zasady spłaty powinny zostać uregulowane w regulaminie wewnętrznym firmy. Zazwyczaj zakładowe przepisy zakładają, że pomoc musi zostać zwrócona w całości, w przypadku na przykład rozwiązania umowy przez pracownika za wypowiedzeniem lub rozwiązania umowy przez pracodawcę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Jednak niedopuszczalne jest zapisanie w regulaminie, że pożyczka powinna być w całości spłacona w razie rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracodawcę.