ZUS ostrzega: jeśli nie dostarczysz tego dokumentu do 31 października 2025 r., stracisz prawo do ważnego świadczenia

Komu przysługuje renta rodzinna?

Renta rodzinna to jedno z najważniejszych świadczeń wypłacanych przez ZUS członkom rodziny osoby zmarłej, która w chwili śmierci miała prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, albo spełniała warunki do ich przyznania.

Świadczenie to ma zapewnić ciągłość utrzymania po utracie żywiciela rodziny. W praktyce ZUS wypłaca rentę rodzinną:

• dzieciom zmarłego – własnym, przysposobionym lub dzieciom drugiego małżonka,
• wnukom, rodzeństwu i innym dzieciom przyjętym na wychowanie,
• wdowom i wdowcom, jeśli spełniają warunki wieku lub opieki nad dzieckiem,
• rodzicom (także macosze, ojczymowi, osobom przysposabiającym), jeżeli zmarły w znacznym stopniu przyczyniał się do ich utrzymania.

Dla młodych osób – uczniów i studentów – warunek kontynuowania nauki jest kluczowy. Po ukończeniu 16 lat muszą oni co roku potwierdzać w ZUS, że nadal się uczą.

Renta rodzinna 2025 – wysokość świadczenia i minimalna kwota

Kwota renty rodzinnej zależy od liczby osób uprawnionych. Ustawa o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. 2024 poz. 1631) określa trzy poziomy:

Kwota ta podlega corocznej waloryzacji. Jeśli wyliczona renta byłaby niższa niż ustawowe minimum – ZUS ją podnosi.
Osoby, które utraciły oboje rodziców, mogą otrzymywać także dodatek dla sieroty zupełnej – obecnie 654,48 zł brutto miesięcznie (od 1 marca 2025 r.).

Do kiedy trzeba złożyć zaświadczenie o kontynuowaniu nauki, aby nadal otrzymywać rentę rodzinną (termin)?

W 2025 r. ostateczny termin przypada 31 października (czwartek). ZUS wymaga, by osoby uczące się powyżej 16 roku życia dostarczyły aktualne zaświadczenie ze szkoły lub uczelni. Dokument musi potwierdzać:

• nazwę szkoły lub uczelni,
• tryb nauki (stacjonarny, niestacjonarny, doktorancki),
• planowaną datę zakończenia nauki.

Jeżeli uczelnia wystawia zaświadczenie na cały okres studiów (np. 5 lat) – nie ma potrzeby corocznego składania dokumentu. ZUS jednak może przeprowadzić kontrolę w dowolnym momencie i poprosić o ponowne potwierdzenie.

Co się stanie z rentą rodzinną, jeśli dokument nie trafi do ZUS na czas?

Brak aktualnego zaświadczenia to nie drobne niedopatrzenie – to utrata prawa do bieżących wypłat.
ZUS po 31 października:

• wstrzyma wypłatę renty rodzinnej,
• nie wypłaci świadczenia za listopad i kolejne miesiące,
• przywróci wypłatę dopiero od miesiąca, w którym dokument zostanie złożony,
• nie wypłaci wyrównania za okres, gdy dokumentu brakowało.

Jak złożyć wniosek i zaświadczenie w ZUS, aby otrzymywać rentę rodzinną

Dokumenty można przekazać na trzy sposoby:

1. Elektronicznie przez PUE ZUS – najwygodniej i najszybciej, z profilem zaufanym,
2. Osobiście – w dowolnej placówce ZUS (z potwierdzeniem odbioru),
3. Listownie – liczy się data wpływu do urzędu, nie data nadania.

Do dokumentów należy dołączyć:

• formularz wniosku ERR (dostępny na zus.pl),
• zaświadczenie o kontynuowaniu nauki,
• dowód osobisty lub paszport,
• w razie potrzeby: akt urodzenia, akt zgonu osoby zmarłej, dokument potwierdzający pokrewieństwo.

ZUS może poprosić o uzupełnienie dokumentacji, jeśli coś jest niekompletne.

Jak odzyskać rentę rodzinną po wstrzymaniu wypłaty

Jeżeli Twoje świadczenie zostało wstrzymane z powodu braku zaświadczenia, nie wszystko stracone. Możesz złożyć wniosek o wznowienie wypłaty.

• ZUS przywróci rentę od miesiąca, w którym dokument wpłynął do urzędu.
• W razie dłuższej przerwy konieczne może być ponowne przeliczenie świadczenia.
• Jeśli ZUS stwierdzi, że świadczenie pobierano nienależnie (np. nauka została przerwana), wyda decyzję o zwrocie nadpłaty wraz z odsetkami.

ZUS ma obowiązek reagować na brak potwierdzenia nauki.

Najczęstsze błędy przy składaniu dokumentów

Z doświadczeń ZUS wynika, że co roku setki osób tracą świadczenie z powodu błahych pomyłek. Najczęstsze to:

• wysłanie skanu bez pieczątki uczelni,
• dostarczenie zaświadczenia z niewłaściwą datą (np. nie obejmującą nowego roku akademickiego),
• spóźnienie o 1–2 dni – ZUS nie ma podstawy, by uznać wniosek po terminie,
• brak podpisu osoby uprawnionej w formularzu ERR,
• mylenie PUE ZUS z portalem mObywatel – tylko PUE generuje potwierdzenie doręczenia.

Dlatego zawsze warto zachować potwierdzenie wpływu – elektroniczne lub papierowe.

Zmiany od 2025 r. – łączenie renty rodzinnej z innym świadczeniem, czyli renta wdowia

Od 2025 r. obowiązują przepisy pozwalające łączyć rentę rodzinną z innym świadczeniem (np. emeryturą). Możliwe warianty:

• 100 proc. renty rodzinnej + 15 proc. drugiego świadczenia,
• 100 proc. drugiego świadczenia + 15 proc. renty rodzinnej.

W 2027 r. udział drugiego świadczenia wzrośnie do 25 proc. To dobra wiadomość dla emerytów, którzy dotąd musieli wybierać tylko jedno świadczenie.

Kto nie skorzysta z renty rodzinnej w 2025 r.?

Nie wszyscy uprawnieni zachowają świadczenie. ZUS może odmówić lub wstrzymać wypłatę, gdy:

• dziecko ukończyło 25 lat i nie jest na ostatnim roku studiów,
• student przerwał naukę, a nie poinformował ZUS,
• dokumenty zawierają błędne dane,
• osoba uprawniona wyszła za mąż (w przypadku wdów/wdowców – gdy stracili status uprawnionego),
• rodzice zmarłego nie spełniają wymogu wieku lub utrzymania przez dziecko.

Każda decyzja o wstrzymaniu jest wydawana w formie pisemnej, z prawem do odwołania w ciągu 30 dni do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Jak uniknąć utraty renty rodzinnej – praktyczne wskazówki?

ZUS co roku przypomina, że większość problemów można uniknąć, jeśli wcześniej przygotujesz dokumenty.

• poproś uczelnię o zaświadczenie już we wrześniu,
• złóż dokument przez PUE ZUS – unikniesz kolejek,
• nie czekaj na wezwanie – ZUS nie ma obowiązku przypominać,
• aktualizuj dane kontaktowe w systemie,
• sprawdzaj skrzynkę PUE – tam trafiają powiadomienia.

To proste działania, które pozwalają zachować prawo do pieniędzy, często decydujących o utrzymaniu studenta czy rodziny.

FAQ: Najczęstsze pytania o rentę rodzinną

Czy można złożyć dokument po terminie i odzyskać zaległe wypłaty?
Nie. ZUS przywraca rentę rodzinną dopiero od miesiąca, w którym dokument wpłynął. Wypłaty za okres bez dokumentu przepadają.

Czy uczelnia może wystawić jedno zaświadczenie na cały okres studiów?
Tak, jeśli obejmuje pełny cykl studiów. Ale ZUS ma prawo żądać dodatkowego potwierdzenia w trakcie nauki.

Czy można złożyć zaświadczenie przez telefon lub e-mail?
Nie. Wymagane jest złożenie przez PUE ZUS, osobiście lub pocztą.

Czy renta rodzinna jest opodatkowana?
Tak, podlega podatkowi PIT jak inne świadczenia ZUS, ale nie podlega składce zdrowotnej.

Czy osoba pracująca może pobierać rentę rodzinną?
Tak, ale obowiązują limity przychodu. Po ich przekroczeniu ZUS może zmniejszyć lub zawiesić świadczenie.

Podstawa prawna i dokumenty

• Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. 2024, poz. 1631) – rozdział 2 „Renta rodzinna”, art. 65–73.
• Komunikat ZUS z 5 września 2025 r. w sprawie składania zaświadczeń o kontynuowaniu nauki.
• Formularz ERR – Wniosek o rentę rodzinną – dostępny na zus.pl.
• Strona PUE ZUS – panel e-wniosków i śledzenia sprawy.