W kwietniu kończę urlop macierzyński i wracam do pracy. Niestety mamy z mężem problem z zapewnieniem dziecku opieki. Moja mama mieszka w znacznej odległości, a z kolei druga babcia ze względu na stan zdrowia nie jest w stanie zajmować się wnuczką. Myśleliśmy o zatrudnieniu niani, ale trudno znaleźć godną zaufania osobę. Zastanawiamy się więc nad tym, czy nie posłać córki do gminnego żłobka. Czy przy rekrutacji obowiązują szczególne kryteria – pyta pani Natalia.
Ustawa żłobkowa nie określa konkretnych kryteriów, na podstawie których gminy prowadzące żłobki i kluby dziecięce powinny przyjmować dzieci. Jedyny warunek, który z niej wprost wynika i który musi być przez
samorządy stosowany, jest związany z wiekiem. Co do zasady dziecko może być przyjęte do żłobka od ukończenia 20. tygodnia życia, a do klubu dziecięcego dopiero po pierwszych urodzinach. Natomiast górną granicą pobytu w obu tych placówkach jest koniec roku szkolnego, w którym maluch kończy 3 lata. Okres przebywania w nich może zostać przedłużony do końca roku szkolnego, w którym będzie miał 4. urodziny, ale tylko wtedy, gdy objęcie malucha wychowaniem przedszkolnym jest utrudnione lub niemożliwe.
Wszystkie pozostałe kryteria naboru gminy określają indywidualnie, przy czym muszą one być zapisane w statucie
żłobka lub klubu dziecięcego. Najczęściej jest to wymóg zamieszkania lub zameldowania przez rodziców na ich terenie, a także odprowadzanie na ich rzecz podatków. Pierwszeństwo mogą też mieć maluchy, które wychowują się w rodzinach wielodzietnych, których rodzice pracują lub uczą się albo są samotni.
Rekrutacja do
żłobków lub klubów dziecięcych trwa zwykle cały rok, bo cechuje je o wiele większa rotacja niż przedszkola. To oznacza, że zwalniane w trakcie roku miejsca są sukcesywnie zapełniane przez dzieci, które na nie oczekiwały. Coraz więcej gmin decyduje się jednak na prowadzenie naboru w jednym określonym terminie na dany okres. Najczęściej pokrywa się on z rokiem szkolnym, czyli rozpoczyna się 1 września, a kończy ostatniego dnia sierpnia następnego roku kalendarzowego. W takich sytuacjach, po sprawdzeniu przez komisję rekrutacyjną, czy spełnione zostały kryteria naboru, tworzona jest lista przyjętych dzieci oraz lista rezerwowa. Zwykle tego typu rekrutacja odbywa się drogą elektroniczną. Rodzice mogą przesłać zgłoszenie przez internet, wskazując w nim więcej niż jeden żłobek, do którego ich dziecko mogłoby trafić (o ile gmina ma kilka placówek opieki). Te, które zostały podane w dalszej kolejności, są traktowane jako opcja rezerwowa.
Podstawowym drukiem wymaganym przy rekrutacji jest karta zgłoszenia dziecka – trzeba w niej podać swoje podstawowe dane, czyli imiona, nazwiska, adres zamieszkania, numer telefonu oraz informacje o potomku, w tym jego imię i nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL. Opiekunowie powinni też wskazać miejsce pracy lub nauki oraz
dane związane ze stanem zdrowia dziecka lub stosowanej diecie. Niektóre samorządy wymagają dodatkowo dołączenia zaświadczenia lekarskiego. Ma ono potwierdzać brak przeciwwskazań do pobytu malucha w żłobku lub klubie dziecięcym. Ubiegając się o całkowite lub częściowe zwolnienie z opłat, trzeba dołączyć np. oświadczenie lub zaświadczenie o wysokości osiąganych dochodów.
Trzeba płacić
Pobyt dziecka w gminnym żłobku lub klubie dziecięcym jest płatny. Wysokość opłaty każdy samorząd ustala indywidualnie w uchwale podjętej przez radnych. Stosowane są różne sposoby jej naliczania. Niektóre samorządy pobierają opłatę według stawki godzinowej – płaci się tylko za te godziny, w których dziecko faktycznie przebywa w placówce. Możliwe jest też takie rozwiązanie, że płaci się stałą miesięczną kwotę lub taką, która stanowi określony procent minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jeżeli więc najniższa pensja rośnie, to opłata również się zwiększa. Ponadto, choć przepisy wskazują, że dziecko może przebywać w żłobku nie więcej niż 10 godzin dziennie, to w uzasadnionych przypadkach wymiar opieki może być zwiększony. Wtedy jednak trzeba się liczyć z dodatkową opłatą (wydłużenie czasu pobytu nie obowiązuje w klubach dziecięcych, gdzie maksymalnie wynosi on 5 godzin dziennie). Odrębnie płaci się za wyżywienie dziecka.
Rada gminy, ustalając wysokość opłat, może również określić warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z ich wnoszenia. Najczęściej stosowane jest w tym względzie kryterium dochodowe, które powoduje, że opiekunowie o niskich zarobkach mogą ponosić niższe koszty pobytu dziecka w placówce. Ulgi mogą również być przyznane np. rodzinom wielodzietnym lub takim, których więcej niż jedno dziecko chodzi do żłobka.
Art. 2, art. 3a i 11 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1457 ze zm.).
