Pożyczek na ten cel będzie udzielał Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Samorządy mogą otrzymać nawet do 100 proc. kosztów kwalifikowanych.
O problemach z porzucanymi odpadami niebezpiecznymi pisaliśmy w lipcu na przykładzie Kalisza. To samorządy mają obowiązek ich utylizacji, gdy właściciel śmieci nie chce lub nie może tego zrobić. Koszty takiej operacji sięgają nierzadko milionów złotych i obciążają gminne budżety. Odpowiadając na takie, jak opisane przez nas, problemy JST, fundusz ogłasza nabór wniosków w ramach zmienionego Programu Priorytetowego 2.2. Ochrona powierzchni ziemi. Jego budżet wynosi 200 mln zł. Wnioski można składać w trybie ciągłym. Dofinansowanie mogą dostać zarówno samorządy, jak i przedsiębiorcy. Wsparcie ma na celu udzielenie doraźnej pomocy w sytuacjach stwierdzonego zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi lub groźby wystąpienia nieodwracalnych szkód w środowisku.
Na przedsięwzięcia realizowane w trybie wykonania zastępczego NFOŚiGW udziela pożyczek do 100 proc. kosztów kwalifikowanych. Oprocentowanie wynosi 0,1 proc. w skali roku. Możliwe jest przy tym umorzenie nawet do 50 proc wypłaconej kwoty, pomniejszonej jednak o kwotę odzyskaną od podmiotu zobowiązanego do utylizacji śmieci.
Możliwa dotacja dla JST wynosi do 50 proc. kosztów kwalifikowanych przedsięwzięć, ale realizowanych na terenach będących ich własnością lub Skarbu Państwa. W przypadku akcji ratowniczo-gaśniczych wsparcie dodatkowo może sięgnąć 100 proc. kosztów kwalifikowanych.
– W miejsce podmiotu wyrządzającego szkodę mogą działać władze samorządowe lub za pośrednictwem osoby trzeciej, jednak podmiot zobowiązany musi zwrócić poniesione koszty – przypomina Jerzy Swatoń, dyrektor Departamentu Ochrony Ziemi NFOŚiGW. – Wynika to z zasady „zanieczyszczający płaci”, określonej w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady.
Kwalifikowane do dofinansowania będą koszty związane z usuwaniem odpadów, tj. zbieraniem, transportem, odzyskiem lub unieszkodliwieniem śmieci oraz zanieczyszczonej gleby i ziemi. Dofinansowane zostaną także działania naprawcze lub tzw. remediacja powierzchni ziemi (czyli usunięcie zanieczyszczeń z gleby, ziemi i wód gruntowych oraz ograniczenie rozprzestrzeniania się substancji powodujących ryzyko zagrożeń) w zakresie skutków spowodowanych oddziaływaniem usuwanych odpadów.
