Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Determinanty dla dochodów JST w 2026 r.
Początkowo lokalni włodarze chcieli zmiany determinant, ale ostatecznie zgodzili się na przedłużenie ich obowiązywania o rok. Zaktualizowane zostaną natomiast dane dotyczące dochodów z tytułu podatku CIT.
Przypomnijmy, że od tego roku JST otrzymują procentowo ustalony – dla każdego rodzaju samorządu oddzielnie – udział w dochodach podatników PIT i CIT z ich terenu. Subwencję dostają tylko te jednostki, które z tej puli nie są w stanie pokryć swoich potrzeb (ekologicznych, wyrównawczych, oświatowych, rozwojowych). Już podczas ubiegłorocznych prac nad nową ustawą o dochodach JST samorządowcy mieli zastrzeżenia do niektórych determinant – przekonywali, że nie odzwierciedlają one właściwie potrzeb jednostek.
– Bijący po oczach przykład determinanty to ilość wody dostarczonej i ścieków bytowych odprowadzonych siecią kanalizacyjną w danej gminie. Sprowadza się to do tego, że samorząd, który nie ma w ogóle wodociągów, nie dostanie z tego tytułu żadnych pieniędzy, a zyskają ci, którzy taką infrastrukturę posiadają – mówi Artur Goryszewski, skarbnik gminy Radzymin.
Dochody JST w 2026 r. - nie wszystko wiadomo
Podczas rozmów w ramach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego uzgodniono jednak, że niezmienione determinanty pozostaną na kolejny rok. Wnioskował o to resort finansów. Jak słyszymy, samorządowcy obawiali się, że punktowe zmiany w systemie mogą wprowadzić niepotrzebny chaos. Nadal czekają jednak na przyspieszenie rozmów o poprawie całego systemu – przede wszystkim w zakresie finansowania edukacji, ale też np. prawidłowego wyceniania zadań zleconych. Eksperci podkreślają, że przypisanie poszczególnym obszarom wydatkowym wag i determinant, skutkujących podziałem puli środków na potrzeby wyrównawcze, to najbardziej skomplikowany element obecnego mechanizmu finansowania JST.
/>
Mariusz Gołaszewski, prezes Aesco Group.
System wag i determinant skutkujący podziałem puli środków na potrzeby wyrównawcze jest najbardziej skomplikowanym elementem obecnego systemu dochodowego. Samorządy skupiają się obecnie, i słusznie, na spowodowaniu zwiększenia puli środków przeznaczonych zwłaszcza na oświatę (to ponad 70% wartości potrzeb finansowych). System determinant jest korzystny dla jednych samorządów, a mniej korzystny dla innych i trudno zaproponować i uzgodnić inny, który da się merytorycznie obronić, zwłaszcza, że Ministerstwo Finansów ma silne argumenty za zachowaniem obecnego. Zwróćmy uwagę, że potrzeby finansowe jako takie nie rosną w tempie, w jakim spodziewałyby się samorządy i tu jest najsilniejsze rozczarowanie. Wszyscy czekają na nowe wartości dochodów na 2026 w podziale na poszczególne samorządy i po ich całościowym ujawnieniu będzie możliwa bardziej rzeczowa ocena sytuacji.
Jednocześnie MFiG zapowiada w nowelizacji przeliczenie składników systemu dochodów JST z zastosowaniem zaktualizowanych danych dotyczących podatku CIT i potrzeb oświatowych. „Dane te wygenerowane przez systemy informatyczne pozwolą na bardziej precyzyjne dopasowanie dochodów osiąganych przez poszczególnych podatników do właściwej JST” – wskazuje resort finansów.
Podstawa prawna
Etap legislacyjny
Projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego wpisany do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów
