Pracodawca ma obowiązek równo traktować pracowników, zwłaszcza w zakresie warunków zatrudnienia oraz nawiązania i rozwiązania stosunku pracy.

Każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługuje szereg uprawnień. Oto 5 podstawowych praw, jakie przysługują pracownikowi w Polsce>> Pracownik może oczekiwać między innymi od pracodawcy przestrzegania zasady równości praw pracowniczych, czyli równego traktowania pracowników bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie czy orientację seksualną.

Zakaz dyskryminacji bez znaczenia na umowę. Zatrudnieni powinni być traktowani tak samo także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nie określony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy. Oznacza to, że także pracownikowi zatrudnionemu na pół etatu - podobnie jak pracującemu na pełen etat - pracodawca powinien zapewnić odpowiednie warunki pracy, czyli udostępnić mu odpowiednie pomieszczenia do pracy, z powierzchnią, oświetleniem i temperaturą dostosowaną do rodzaju wykonywanych zajęć oraz czasu przebywania pracowników w tych miejscach. Jeżeli temperatura przekracza dopuszczalne normy, pracodawca musi zapewnić pracownikom napoje i żywność, których rodzaj powinien być dostosowany do warunków wykonywanej pracy.

Pracownik bez względu na umowę czy wymiar czasu pracy musi przejść wstępne i okresowe badania lekarskie oraz szkolenia bhp. Badania i wynagrodzenie chorobowe: Tak pracodawca dba o zdrowie pracownika>>

Także pracownikowi zatrudnionemu w niepełnym wymiarze przysługuje prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego, ustalanego proporcjonalnie do jego wymiaru czasu pracy. Jako podstawę do wyliczeń służy kodeksowo określony wymiar wypoczynku: 20 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż dziesięć lat i 26 dni - gdy zatrudnienie wynosi co najmniej dziesięć lat. Jak dokładnie ustalić wymiar urlopu wypoczynkowego, dowiesz się tutaj>>

Ponadto warunki płacowe dla niepełnoetatowca nie mogą być mniej korzystne niż osób wykonujących taką samą lub podobną pracę w pełnym wymiarze czasu pracy - oczywiście ich wysokość powinna być ustalana proporcjonalnie do ilości wykonanej pracy.

Wynagrodzenie. Pracodawca ma więc obowiązek równego wynagradzania pracowników za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości, przy czym wynagrodzenie obejmuje premie, dodatki i inne świadczenia zwią­zane z pracą.Dodatki i premie, czyli co składa się na wynagrodzenie pracownika>>

Ponadto każdy pracownik ma też prawo do godziwego wynagrodzenia za wykonywaną pracę, które nie może być niższe od pensji minimalnej. >>Czytaj też: Godziwe wynagrodzenie, czyli jakie? Tak wypłacane wynagrodzenie jest też chronione przed dowolnymi potrąceniami ze strony pracodawcy. Pracodawca powinien je wypłacać co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie.

Zasady wypłaty wynagrodzenia mają charakter bezwzględnie obowiązujący, pracodawca nie może więc tłumaczyć łamania przepisów nawet okolicznościami, na które firma nie miała wpływu, jak pogorszenie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Zobacz, co ma zrobić pracownik, któremu pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia>>

Nawiązywanie i rozwiązywanie stosunku pracy. Zasada równego traktowania w zatrudnieniu obejmuje także nawiązanie i rozwiązanie stosunku pracy.

Jeszcze podczas rekrutacji pracodawca musi więc przestrzegać zasady równości zatrudnienia, może też żądać od kandydata na pracownika tylko ściśle określonych prawem informacji. Nie może w związku z tym zadawać kandydatowi pytań dotyczących jego życia prywatnego (informacji o stanie cywilnym kandydata, posiadanym lub planowanym potomstwie), a także pytań dotyczących danych wrażliwych - między innymi o pochodzenie rasowe, etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne, filozoficzne, przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową, stan zdrowia, nałogi, orzeczenia sądowe.

Następnie z pracownikiem jeszcze przed dopuszczeniem go do pracy powinna więc zostać podpisana umowa, określająca czas pracy i rodzaj wykonywanej pracy - sposób, w jaki w umowie został podany rodzaj pracy, decyduje o tym, czy pracodawca może nakładać na pracownika nowe obowiązki>> Kontrakt powinien też określać między innymi wysokość wynagrodzenia za pracę i miejsce pracy. Oto 6 obowiązków pracodawcy przy zatrudnianiu nowego pracownika>>

Odchodzący z firmy pracownik ma z kolei prawo do odpowiednio długiego okresu wypowiedzenia, którego długość jest ściśle określona dla poszczególnych rodzajów umowy o pracę. Ile wynosi długość okresów wypowiedzenia, dowiesz się tutaj>> Pracownik ma także prawo dni wolnych na poszukiwanie pracy, jeśli to pracodawca wypowiedział pracownikowi umowę. A jeżeli rozwiązanie umowy nastąpiło z winy pracodawcy, pracownik otrzyma także odprawę pieniężną - przysługuje zarówno w przypadku zwolnień grupowych, jak i przy zwolnieniach indywidualnych, gdy przyczynę rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę stanowią przyczyny niedotyczące pracowników. Każdemu pracownikowi przysługuje również ekwiwalent pieniężny, jeśli do końca okresu wypowiedzenia nie wykorzysta przysługującego mu do tego momentu urlopu wypoczynkowego. Zobacz, jak obliczyć ekwiwalent za urlop wypoczynkowy w 2017 roku Wreszcie pracodawca ma obowiązek wystawić pracownikowi świadectwo pracy, a wydanie dokumentu nie może być uzależnione od uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą. O tym, co dokładnie powinno znaleźć się w świadectwie pracy, dowiesz się tutaj>>

Pracodawca musi przestrzegać zasady równości także w awansowaniu pracowników i dostępie do szkolenia podwładnych w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.