NFZ obniża ceny w sanatoriach od 1 października 2025 – trzytygodniowy turnus od 222 zł do 684 zł

Od 1.10.2025 do 30.04.2026 obowiązuje tzw. I sezon rozliczeniowy – tańszy cennik zakwaterowania w uzdrowiskach dla pacjentów ze skierowaniem NFZ. Te stawki są określane w przepisach Ministra Zdrowia i komunikowane przez NFZ oraz ośrodki uzdrowiskowe - nie ma tu „umownych” cen. Równolegle od maja 2025 r. obowiązuje zaktualizowane rozporządzenie dotyczące leczenia uzdrowiskowego i kierowania, które potwierdziło ramy organizacyjne świadczeń na 2025 r. (Dz.U. 2025 poz. 784 i 772).

NFZ: Nowe ceny w sanatoriach od października 2025. Kto skorzysta?

Niższe stawki obejmują wszystkich pacjentów z ważnym skierowaniem NFZ, którzy jadą na leczenie uzdrowiskowe w okresie jesienno-zimowym. Skierowanie wystawia lekarz POZ albo specjalista mający umowę z NFZ, a kwalifikację i miejsce przydziela lekarz balneolog po stronie NFZ. Sama liczba zabiegów i standard leczenia nie spadają wraz z ceną – tańszy jest wyłącznie nocleg/wyżywienie według tabeli resortowej. To dlatego jesienny termin jest często „złotym środkiem”: łatwiej go dostać i realnie mniej kosztuje.

Zwolnienia z opłat (czyli zakwaterowanie/wyżywienie „za 0 zł” w granicach przepisów) dotyczą m.in.:

• dzieci i młodzieży do 18 lat (do 26 lat — jeśli kontynuują naukę),
• osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności,
• pracowników narażonych na azbest (uprawnienia szczególne),
• wybranych grup o statusie szczególnym (np. inwalidzi wojenni/wojskowi, kombatanci — w zakresie określonym przepisami).

Lista jest rozproszona w przepisach i wykazach uprawnień szczególnych NFZ oraz komunikatach ośrodków. Kluczowe pojęcie, pod którym kryje się darowe sanatorium to: „zwolnienie z odpłatności za koszty wyżywienia i zakwaterowania”.

Ile kosztuje 3-tygodniowy turnus w sanatorium NFZ? (tabela brutto/netto)

Poniższe stawki to opłata pacjenta za dobę zakwaterowania/wyżywienia w I sezonie (1 października – 30 kwietnia).

Dla porównania – sezon letni (01.05–30.09.2025):

• pokój 1-osonowy z łazienką 40,90 zł/doba → 858,90 zł/21 dni (najdroższa opcja lata),
• pokój wieloosobowy bez łazienki 11,90 zł/doba → 249,90 zł/21 dni (najtańsza opcja lata).

Szybka arytmetyka oszczędności pokazuje, że obniżenie cen z 40,90 do 32,60 zł/dobę oznacza około 174 zł mniej za 21 dni (858,9 → 684,6). W pokojach wieloosobowych bez łazienki różnica to ok. 27 zł (249,9 → 222,6). To nie zmienia programu zabiegów.

Od kiedy obowiązują nowe ceny w sanatoriach na NFZ? Harmonogram i oś czasu

System sanatoryjny działa w dwóch sezonach cenowych: tańszy jesienno-zimowy (1.10–30.04) i droższy wiosenno-letni (1.05–30.09). Wrzesień to ostatni miesiąc z wyższymi stawkami; od 1 października 2025 r. wchodzi cennik „zimowy”. W kolejnym roku kalendarz powtarza się co do zasady w tych samych ramach.

Zmiana stawek w sanatoriach na NFZ - kluczowe daty w sezonie 2025/2026:

• 15.03.2025 – aktualizacja przepisów dot. świadczeń gwarantowanych (balneologia i leczenie uzdrowiskowe) na 2025 r. — akt wykonawczy MZ, Dz.U. poz. 784.
• 16.06.2025 – ogłoszenie zmian w rozporządzeniu o kierowaniu na leczenie uzdrowiskowe — Dz.U. poz. 772 (organizacja/kierowanie).
• 01.05.2025–30.09.2025 – sezon droższy (m.in. 40,90 zł/dobę za 1-os. z łazienką).
• 01.10.2025–30.04.2026 – sezon tańszy (10,60–32,60 zł/dobę w zależności od standardu).
• 01.05.2026 – przewidywany powrót do stawek letnich (jeśli nie zostaną zmienione odrębnym aktem).

Wyjazd do sanatorium w 2025 r. Jak złożyć wniosek? (krok po kroku)

Sanatorium z NFZ nie jest świadczeniem „z automatu” – trzeba mieć skierowanie. W praktyce proces wygląda tak:

1. Skierowanie wystawia lekarz POZ lub specjalista, który ma podpisaną umowę z NFZ.
2. Dokument w formie elektronicznej trafia do oddziału NFZ właściwego dla miejsca zamieszkania pacjenta.
3. Lekarz balneolog NFZ ocenia zasadność i kwalifikuje pacjenta, wskazując rodzaj leczenia (stacjonarne, ambulatoryjne, rehabilitacja uzdrowiskowa).
4. NFZ przydziela ośrodek i termin turnusu – pacjent otrzymuje pisemne potwierdzenie.
5. Na miejscu pacjent pokrywa koszty zakwaterowania i wyżywienia zgodnie z cennikiem resortowym.

Od kilku lat NFZ nie przyjmuje już skierowań papierowych – całość obsługiwana jest elektronicznie. To oznacza, że nie trzeba biegać po urzędach – ale czas oczekiwania pozostaje piętą achillesową systemu. Według danych NFZ w niektórych województwach na wyjazd trzeba czekać od 6 do nawet 18 miesięcy. Tylko osoby, które zgłaszają się w okresie jesienno-zimowym, mają szansę na szybszy termin.

Za co trzeba dopłacić w sanatorium? Podatki, składki i dodatkowe koszty

Sanatorium NFZ to świadczenie zdrowotne, a nie dochód, więc nie ma tu klasycznych potrąceń PIT czy składki zdrowotnej. Ale pacjent i tak musi liczyć się z wydatkami:

• Zakwaterowanie i wyżywienie – wg tabeli (222–684 zł za turnus).
• Dojazd – koszt w jedną stronę zależy od lokalizacji; średnio 50–200 zł.
• Opłata klimatyczna – 3–5 zł dziennie → ok. 60–100 zł za 3 tygodnie.
• Dodatkowe usługi – TV (ok. 30 zł/turnus), lodówka (20–50 zł), Wi-Fi (nawet 50 zł).
• Specjalne diety – dopłata ok. 10–15 zł dziennie.

W efekcie całkowity koszt turnusu z „dodatkami” rośnie średnio o 300–600 zł. Dla emeryta z minimalnym świadczeniem to równowartość nawet ¼ miesięcznej emerytury.

Koszt dla budżetu NFZ i wpływ na kolejki

NFZ wydaje rocznie ponad 1 mld zł na leczenie uzdrowiskowe. Według danych GUS w 2024 r. z sanatoriów skorzystało ponad 400 tys. pacjentów, a liczba skierowań rośnie o 3–4% rocznie.

Dlaczego więc ceny zmieniają się sezonowo? Odpowiedź jest prosta: ekonomia wykorzystania miejsc. Latem sanatoria i tak są pełne – więc stawki są wyższe. Jesienią i zimą, gdy zainteresowanie spada, niższe ceny mają zachęcić pacjentów do wyjazdu i tym samym odciążyć kolejki.

NFZ podaje, że w sezonie jesienno-zimowym średni czas oczekiwania skraca się nawet o 3–6 miesięcy. Pacjent, który planuje wyjazd w październiku, często wyjedzie szybciej niż ten, który czeka na lipiec.

Eksperci balneologii podkreślają, że leczenie uzdrowiskowe jesienią ma też zalety medyczne: chłodniejszy klimat sprzyja terapiom kardiologicznym i oddechowym, a mniej turystów oznacza spokojniejszą atmosferę. Z kolei ekonomiści zdrowia ostrzegają, że rosnące ceny mogą być barierą: dla części seniorów nawet kilkaset złotych dopłaty to wydatek trudny do udźwignięcia przy średniej emeryturze 3700 zł brutto.

Sanatoria prywatne - ile kosztują turnusy w Polsce i za granicą?

Dla osób, które nie chcą czekać 12–18 miesięcy na skierowanie z NFZ lub też nie kwalifikują się na wyjazd (np. ze względu na niesamodzielność), rynek prywatny jest kuszącą, choć kosztowną alternatywą. Ile kosztują komercyjne turnusy?

Sanatoria prywatne w Polsce (2025 r.):

• Podstawowy pakiet (nocleg + 2 zabiegi dziennie) – od 1200 zł za tydzień,
• Pakiet standard (nocleg, 3–4 zabiegi, dieta) – 2000–3000 zł/tydzień,
• Pakiet premium (apartament, 4–5 zabiegów, basen, dodatkowe usługi) – do 4000 zł/tydzień.

Trzytygodniowy turnus to wydatek od 3600 zł do nawet 12 000 zł.

Sanatoria zagraniczne (oferty 2025 r.):

• Słowacja, Czechy – turnus 3-tygodniowy od 1500–2000 euro (6,5–9 tys. zł), często w cenie pakiety spa i zabiegi borowinowe,
• Węgry (Hajdúszoboszló, Hévíz) – od 1800 euro wzwyż, ale wysoki standard hotelowy,
• Niemcy, Austria – nawet 3000–4000 euro za trzy tygodnie, czyli powyżej 12–16 tys. zł.

Prywatny turnus to brak konieczności skierowania i pełna dowolność terminu. Ale dla wielu emerytów to koszt całej rocznej emerytury. Dlatego prywatne sanatoria częściej wybierają osoby pracujące, które chcą szybkiej rehabilitacji po urazie czy operacji.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o sanatoria na NFZ

Czy muszę płacić za zabiegi?
Nie – zabiegi są finansowane w całości przez NFZ.

Co obejmuje opłata pacjenta?
Zakwaterowanie i wyżywienie w sanatorium.

Czy dzieci płacą za sanatorium?
Nie – dzieci i młodzież do 18 lat, a studenci do 26 lat, mają pełne zwolnienie z opłat.

Jak często mogę jechać do sanatorium z NFZ?
Zasadniczo raz na 18 miesięcy.

Czy sanatorium prywatne jest drogie?
Tak – trzytygodniowy turnus to 3600–12 000 zł, w zależności od standardu i liczby zabiegów.

Czy NFZ zwraca koszty dojazdu?
Nie – dojazd zawsze finansuje pacjent.

Czy opiekun ma refundowany pobyt?
Nie – opiekun płaci pełną stawkę komercyjną.

Czy można wyjechać za granicę na NFZ?
Nie – sanatoria NFZ działają wyłącznie w Polsce.