Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Jak można uzyskać?

Podjęcie i wykonywanie transportu drogowego wymaga uprzedniego uzyskania zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, na zasadach określonych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 z dnia 21 października 2009 r. ustanawiającym wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego oraz zgodnie z przepisami polskiej ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym.

Zezwolenie uprawnia do wykonywania przewozu wyłącznie na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Do wykonywania międzynarodowego transportu drogowego potrzebna jest licencja wspólnotowa (w niniejszym tekście pominięta), która uprawnia również do wykonywania krajowego transportu drogowego, zgodnie z rodzajem przewozów w niej określonym.

Zgodnie z unijnym rozporządzeniem przedsiębiorcy wykonujący zawód przewoźnika drogowego muszą spełniać następujące wymogi:

• posiadać rzeczywistą i stałą siedzibę w jednym z państw członkowskich UE;
• cieszyć się dobrą reputacją;
• posiadać odpowiednią zdolność finansową; oraz
• posiadać wymagane kompetencje zawodowe.

Zdolność finansowa

Odpowiednia zdolność finansową oznacza, że przedsiębiorca musi być w stanie w każdym momencie roku finansowego spełnić swoje zobowiązania finansowe. W tym celu przedsiębiorca wykazuje na podstawie poświadczonych przez audytora lub odpowiednio upoważnioną osobę rocznych sprawozdań finansowych, że co roku dysponuje kapitałem i rezerwami o wartości co najmniej równej 9 000 EUR w przypadku wykorzystywania tylko jednego pojazdu i 5 000 EUR na każdy dodatkowy wykorzystywany pojazd.

Przeliczenie powyższych kwot z euro na złote polskie odbywa się według publikowanych w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej kursów z pierwszego dnia roboczego października. Kursy te obowiązują od dnia 1 stycznia następnego roku kalendarzowego.

W drodze odstępstwa właściwy organ może zgodzić się lub wymagać, aby przedsiębiorca wykazał swoją zdolność finansową za pomocą zabezpieczenia, takiego jak gwarancja bankowa lub ubezpieczenie, w tym ubezpieczenie odpowiedzialności zawodowej z jednego lub kilku banków lub innych instytucji finansowych, w tym przedsiębiorstw ubezpieczeniowych, składających solidarną gwarancję za przedsiębiorstwo na kwoty określone powyżej (9 000 EUR w przypadku wykorzystywania tylko jednego pojazdu i 5 000 EUR na każdy dodatkowy wykorzystywany pojazd) .

Zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego udziela się przedsiębiorcy, jeżeli:

• spełnia wymagania określone w rozporządzeniu (WE) nr 1071/2009;
• w stosunku do zatrudnionych przez przedsiębiorcę kierowców, a także innych osób niezatrudnionych przez przedsiębiorcę, lecz wykonujących osobiście przewóz na jego rzecz, nie orzeczono zakazu wykonywania zawodu kierowcy.

Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana oraz zawieszenie lub cofnięcie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Organem właściwym w sprawach udzielenia, odmowy udzielenia, zmiany oraz zawieszenia lub cofnięcia zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego jest starosta właściwy dla siedziby przedsiębiorcy (siedziba oznacza lokale, w których przedsiębiorca / podmiot prowadzi główną działalność, w szczególności jest to miejsce, gdzie przechowywane są dokumenty księgowe, akta dotyczące pracowników, dokumenty zawierające dane na temat czasu prowadzenia pojazdu i odpoczynku oraz wszelkie inne dokumenty, do których dostęp musi mieć właściwy organ kontrolny).

Wniosek może być złożony w postaci papierowej lub w postaci elektronicznej.

Załączniki do wniosku o udzielenie zezwolenia

Do wniosku o udzielenie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego dołącza się:

• oświadczenie osoby zarządzającej transportem następującej treści: „Oświadczam, że zgodnie z art. 4 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 1071/2009 będę pełnić rolę zarządzającego transportem” oraz kopię certyfikatu kompetencji zawodowych tej osoby albo oświadczenie osoby uprawnionej na podstawie umowy do wykonywania zadań zarządzającego transportem w imieniu przedsiębiorcy, że spełnia warunki, o których mowa w art. 4 ust. 2 lit. c rozporządzenia (WE) nr 1071/2009, oraz kopię certyfikatu kompetencji zawodowych tej osoby;
• dokumenty potwierdzające spełnienie warunków dotyczących zdolności finansowej
• oświadczenie przedsiębiorcy, że dysponuje bazą eksploatacyjną wraz ze wskazaniem adresu bazy, jeżeli adres ten jest inny niż adres wskazany jako siedziba lub miejsce zamieszkania;
• oświadczenie o zamiarze zatrudnienia kierowców, wobec których nie orzeczono zakazu wykonywania zawodu kierowcy, lub oświadczenie o zamiarze współpracy z osobami niezatrudnionymi przez przedsiębiorcę, lecz wykonującymi osobiście przewóz na jego rzecz, wobec których nie orzeczono zakazu wykonywania zawodu kierowcy;
• dowód uiszczenia opłaty za wydanie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i wypisów z tego zezwolenia;
• informację z Krajowego Rejestru Karnego dotyczącą osoby: a) będącej członkiem organu zarządzającego osoby prawnej, osoby zarządzającej spółką jawną lub komandytową, b) prowadzącej działalność gospodarczą – w przypadku innego przedsiębiorcy, c) zarządzającej transportem lub uprawnionej na podstawie umowy do wykonywania zadań zarządzającego transportem w imieniu przedsiębiorcy – o niekaralności za przestępstwa w dziedzinach określonych w art. 6 ust. 1 lit. a rozporządzenia (WE) nr 1071/2009, wymienione w art. 5 ust. 2a ustawy o transporcie drogowym;
• oświadczenie osób, o których mowa w pkt 6, o niekaralności za poważne naruszenie, o którym mowa w art. 6 ust. 1 lit. b rozporządzenia (WE) nr 1071/2009, w tym najpoważniejsze naruszenie określone w załączniku IV do rozporządzenia (WE) nr 1071/2009

Oświadczenia (z wyjątkiem pierwszego z ww. listy) składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy/a odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Po uzyskaniu zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego przedsiębiorca przedkłada do starostwa wykaz pojazdów zawierający następujące informacje:

• markę, typ;
• rodzaj/przeznaczenie;
• numer rejestracyjny;
• numer VIN;
• wskazanie rodzaju tytułu prawnego do dysponowania pojazdem.

Kiedy możliwe jest przeniesienie uprawnień na inną osobę lub podmiot

Zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego nie można odstępować osobom trzecim ani przenosić uprawnień z nich wynikających na osobę trzecią.

Organ, który udzielił zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego przenosi, w drodze decyzji administracyjnej, uprawnienia z nich wynikające w razie:

• śmierci osoby fizycznej posiadającej zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego lub licencję i wstąpienia na jej miejsce spadkobiercy, w tym również osoby fizycznej będącej wspólnikiem, w szczególności spółki jawnej lub komandytowej,
• połączenia, podziału lub przekształcenia, zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych, albo sprzedaży przedsiębiorstwa, zgodnie z przepisami prawa upadłościowego, przedsiębiorcy posiadającego zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego lub licencję – pod warunkiem, że: a) przedsiębiorca przejmujący uprawnienia spełnia wymagania określone w rozporządzeniu (WE) nr 1071/2009; oraz b) w stosunku do zatrudnionych przez przedsiębiorcę kierowców, a także innych osób niezatrudnionych przez przedsiębiorcę, lecz wykonujących osobiście przewóz na jego rzecz, nie orzeczono zakazu wykonywania zawodu kierowcy.

Postępowanie ws. przeniesienia uprawnień wszczyna się na wniosek przedsiębiorcy przejmującego uprawnienia.

Zgłaszanie zmiany danych

Przewoźnik drogowy jest obowiązany zgłaszać w formie pisemnej, w postaci papierowej lub w postaci elektronicznej, organowi, który udzielił zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego zmiany danych podanych we wniosku o udzielenie zezwolenia nie później niż w terminie 28 dni od dnia ich powstania.

Jeżeli zmiany obejmują dane zawarte w zezwoleniu na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego przedsiębiorca jest obowiązany wystąpić z wnioskiem o zmianę treści zezwolenia.

Jeżeli zmiany polegają na zwiększeniu liczby pojazdów, przedsiębiorca jest obowiązany udokumentować zdolność finansową dla każdego zgłoszonego pojazdu samochodowego, zgodnie z art. 7 rozporządzenia (WE) nr 1071/2009 (patrz wyżej czym jest odpowiednia zdolność finansowa), i może wystąpić z wnioskiem o wydanie dodatkowych wypisów z zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego.

Wygaśnięcie zezwolenia

Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego wygasa w razie:

• zrzeczenia się go;
• śmierci posiadacza zezwolenia;
• likwidacji albo postanowienia o ogłoszeniu upadłości przedsiębiorcy, któremu zostało udzielone, chyba że zachodzą okoliczności umożliwiające dokonanie przeniesienie uprawnień przez starostwo powiatowe;
• wydania wobec przedsiębiorcy prawomocnego orzeczenia zakazującego wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego lub orzeczenia zakazującego wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego.

Przedsiębiorca nie może zrzec się zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego w przypadku wszczęcia postępowania o ich cofnięcie.

W razie śmierci osoby fizycznej posiadającej zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego lub licencję organ, który ich udzielił, na wniosek osoby, która złożyła wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, wyraża zgodę, w drodze decyzji administracyjnej, na wykonywanie uprawnień wynikających z zezwolenia lub licencji przez okres nie dłuższy niż 18 miesięcy od daty śmierci posiadacza zezwolenia lub licencji.

W razie cofnięcia albo wygaśnięcia zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego przedsiębiorca ma obowiązek przechowywać i udostępniać osobom uprawnionym do kontroli dokumenty i inne nośniki informacji wymagane przepisami, o których mowa w art. 4 pkt 22 ustawy o transporcie drogowym (chodzi o szereg rozporządzeń unijnych oraz polskich ustaw dotyczących transportu), przez okres jednego roku, począwszy od dnia, w którym przestał wykonywać transport drogowy (dotyczy to także przedsiębiorcy, na którego zostały przeniesione uprawnienia wynikające z zezwolenia oraz przedsiębiorcy albo osoby fizycznej, którzy posiadali zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego i zaprzestali wykonywania działalności gospodarczej lub wykonywania przewozu drogowego).

Organ, który udzielił zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, stwierdza, w drodze decyzji administracyjnej, niezdolność zarządzającego transportem do kierowania operacjami transportowymi, jeżeli:

• zarządzający transportem utracił dobrą reputację, zgodnie z art. 6 rozporządzenia (WE) nr 1071/2009;
• wobec zarządzającego transportem wydano prawomocne orzeczenie zakazujące kierowania operacjami transportowymi.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (tekst)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 z dnia 21 października 2009 r. ustanawiające wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego i uchylające dyrektywę Rady 96/26/WE (tekst)