rozwiń ›

Rewolucja w obiorze dowodów osobistych i nowe ułatwienia: nadchodzą zmiany w ustawie

W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano projekt ustawy o zmianie ustaw w celu optymalizacji niektórych procesów w zakresie spraw obywatelskich (UD329). W części dotyczącej nowelizacji ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych projekt przewiduje istotne zmiany.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji pracuje nad nowelizacją ustawy o dowodach osobistych, która wprowadzi szereg istotnych udogodnień dla obywateli. Celem zmian jest nie tylko zwiększenie elastyczności procedur administracyjnych, ale także ich cyfryzacja i uproszczenie. Poniżej przedstawiamy kluczowe projektowane zmiany.

Większa elastyczność w obiorze dowodu i dłuższy okres ważności dla seniorów

Projekt nowelizacji wprowadza dwa bardzo praktyczne rozwiązania, które ułatwią życie w szczególności osobom często podróżującym lub seniorom:

Odbiór dowodu w innej gminie

Najważniejsza zmiana to możliwość odbioru dowodu osobistego w urzędzie innej gminy niż ta, w której złożono wniosek. To duża wygoda dla osób, które w międzyczasie zmieniły miejsce pobytu lub często przebywają poza miejscem zamieszkania.

Dłuższa ważność dla 70+

Wydłużony zostanie okres ważności dowodu osobistego wydawanego osobom, które ukończyły 70. rok życia. Jest to logiczne uproszczenie, zmniejszające częstotliwość wizyt w urzędach dla najstarszych obywateli.

Ułatwienia cyfrowe dla rodziców i dostęp do dokumentacji rodzinnej

Cyfryzacja dotyka także spraw związanych z dowodami osobistymi dzieci. Wprowadzone zostaną "usługi transakcyjne" – czyli załatwiane bez udziału urzędnika:

Zdalne zgłaszanie utrat dowodu dziecka

Rodzic, pod którego władzą rodzicielską pozostaje dziecko, będzie mógł zdalnie (bez udziału urzędnika) zgłosić utratę lub uszkodzenie dowodu osobistego dziecka, pod warunkiem istnienia powiązania parentyzacyjnego (ojcostwo/macierzyństwo).

Zaświadczenia z RDO dla rodziców

Osoba sprawująca władzę rodzicielską będzie mogła uzyskać zaświadczenie z Rejestru Dowodów Osobistych (RDO) zawierające dane dziecka.

Dostęp dla najbliższej rodziny

Członkowie najbliższej rodziny będą mogli uzyskać dostęp do dokumentacji związanej z dowodami osobistymi zmarłego członka rodziny bez konieczności wykazywania interesu prawnego.

Nowe kanały zgłaszania utraty i procedury korekty

Projekt usprawnia procedury związane z utratą dokumentu oraz wprowadza nową rolę dla Straży Granicznej i konsulów:

Zgłoszenie utraty dowodu osobistego u konsula

Wprowadzona zostanie możliwość unieważnienia dowodu osobistego przez konsula, do którego zgłoszono utratę lub uszkodzenie dokumentu lub do którego trafił znaleziony dowód osobisty.

Zgłoszenie utraty dowodu osobistego Straży Granicznej

Obywatele będą mogli zgłosić utratę dowodu osobistego również Straży Granicznej, analogicznie do rozwiązania już stosowanego przy dokumentach paszportowych.

Jednoczesne zgłoszenie i wniosek

Urzędnik, który przyjmuje wniosek o nowy dowód osobisty w miejscu pobytu wnioskodawcy, będzie mógł jednocześnie przyjąć zgłoszenie utraty starego dowodu lub podejrzenia nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych.

Przywrócenie ważności

W przypadku unieważnienia dowodu osobistego na skutek oczywistej omyłki (dotyczy dokumentów bez warstwy elektronicznej, które nie zostały fizycznie zniszczone), możliwe będzie przywrócenie jego ważności.

Ujednolicenie i precyzja przepisów

Doprecyzowane i ujednolicone zostaną istniejące przepisy. Wprowadzony zostanie również obowiązek informowania obywatela o unieważnieniu dowodu osobistego z powodu zmiany danych (jeśli w Rejestrze Danych Kontaktowych nie ma aktualnych informacji).

Te zmiany mają na celu znaczne odciążenie urzędów i zwiększenie wygody obywateli, wprowadzając jednocześnie rozwiązania cyfrowe i międzynarodowe do procedur dowodowych.

Planowany termin przyjęcia projektu przez RM to IV kwartał 2025 r.

FAQ: Zmiany w ustawie o dowodach osobistych – co warto wiedzieć?

Czy mogę odebrać dowód osobisty w innej gminie niż ta, w której złożyłem wniosek?

Tak. Po zmianach będzie możliwy odbiór dowodu osobistego w dowolnym urzędzie gminy, niezależnie od miejsca złożenia wniosku.

Czy seniorzy będą musieli wymieniać dowód osobisty co 10 lat?

Nie. Osoby, które ukończyły 70 lat, otrzymają dowód osobisty z wydłużonym okresem ważności, a w niektórych przypadkach – bezterminowy.

Czy zgłoszenie utraty dowodu dziecka będzie możliwe online?

Tak. Rodzic, pod którego władzą rodzicielską pozostaje dziecko, będzie mógł zgłosić utratę lub uszkodzenie dowodu osobistego dziecka online – bez udziału urzędnika.

Czy można jednocześnie zgłosić utratę dowodu i podejrzenie kradzieży danych?

Tak. W przypadku składania wniosku o nowy dowód w miejscu pobytu, będzie możliwe jednoczesne zgłoszenie utraty dokumentu oraz podejrzenia nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych.

Co jeśli mój dowód został unieważniony przez pomyłkę?

Jeśli dokument nie został fizycznie anulowany i nie posiada warstwy elektronicznej, będzie można przywrócić jego ważność.

Czy konsul może unieważnić mój dowód osobisty za granicą?

Tak. Konsulowie zyskają uprawnienia do unieważniania dowodów osobistych w przypadku ich utraty, uszkodzenia lub znalezienia.

Czy Straż Graniczna może przyjąć zgłoszenie utraty dowodu?

Tak. Po zmianach będzie można zgłosić utratę dowodu osobistego także Straży Granicznej – podobnie jak w przypadku paszportów.

Czy zostanę poinformowany o unieważnieniu dowodu osobistego?

Tak, nawet jeśli nie masz danych kontaktowych w Rejestrze Danych Kontaktowych, organ gminy będzie zobowiązany do poinformowania Cię o unieważnieniu dokumentu.

Czy mogę uzyskać dane dziecka z Rejestru Dowodów Osobistych?

Tak. Rodzic będzie mógł otrzymać zaświadczenie zawierające dane dziecka, jeśli dziecko pozostaje pod jego władzą rodzicielską.

Czy członkowie rodziny będą mieli dostęp do dokumentacji dowodowej?

Tak. Najbliżsi członkowie rodziny będą mogli uzyskać dostęp do dokumentacji związanej z dowodami osobistymi bez konieczności wykazywania interesu prawnego.