Rada nie może określać kosztu jednej godziny usług opiekuńczych, wskazując, że stanowi odpowiedni procent kryterium dochodowego.
Tak uznał wojewoda śląski, który stwierdził nieważność uchwały rady miasta Częstochowa w sprawie szczegółowych warunków przyznawania oraz ustalania odpłatności za usługi opiekuńcze. Jego zdaniem zawarte w niej zapisy były sprzeczne z art. 50 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1507 ze zm.), który zawiera upoważnienie do wydania uchwały. Jego zastrzeżenia wzbudziła m.in. regulacja, z której wynikało, że jedna godzina usług opiekuńczych ma kosztować 3,5 proc. kryterium dochodowego obowiązującego w pomocy społecznej dla osoby samotnej w chwili orzekania o przyznanie takiego wsparcia. Z kolei opłata za jedną godzinę specjalistycznych usług opiekuńczych została ustalona jako 6 proc. progu dochodowego.
Wojewoda podkreślił, że stawka godzinowa za świadczenie usług jest kluczowym elementem uchwały, mającym bezpośredni wpływ na wysokość opłaty. Powinna być zatem określona w sposób jasny i precyzyjny. Tymczasem rozwiązanie przyjęte przez radnych Częstochowy tego wymogu nie spełnia. Wojewoda zwraca uwagę, że z treści zakwestionowanego zapisu nie wynika jednoznacznie, czy podstawą ustalenia odpłatności za godzinę usług będzie kryterium obowiązujące w dacie wydania przez ośrodek pomocy społecznej decyzji o przyznaniu wsparcia, czy też przykładowo w chwili jej uprawomocnienia lub wydania decyzji przez organ odwoławczy. Taka sytuacja powoduje stan niepewności co do treści obowiązującego prawa, co stanowi naruszenie zasad konstytucji.
Ponadto w ocenie wojewody rada nieprawidłowo określiła przesłanki częściowego lub całkowitego zwolnienia z ponoszenia opłaty za usługi. W uchwale wymienione zostały bowiem łącznie przesłanki, których zaistnienie zwalnia z całej opłaty lub jej części. Natomiast prawidłowo powinno to wyglądać tak, że warunki dla obydwu form zwolnienia są wskazane odrębnie. Dzięki temu ośrodek pomocy społecznej przy rozpatrywaniu wniosku o ulgę w należności może ocenić, czy po stronie osoby uprawnionej do korzystania z usług zachodzą okoliczności uzasadniające zastosowanie zwolnienia oraz w jakim zakresie. Dodatkowo wojewoda stwierdził, że rada nie miała upoważnienia do regulowania na gruncie uchwały przesłanek uwzględnianych przy przyznawaniu usług, bo zostały one umieszczone w art. 50 ust. 1 i 2 ustawy.

ORZECZNICTWO

Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody śląskiego z 22 stycznia 2020 r., nr NPII.4131.1.15.2020.