W przypadku prac sezonowych pracodawcy stawiają na umowy o charakterze tymczasowym, chociaż istniej także możliwość podpisania z pracownikiem umowy stałej, na czas nieokreślony - więcej o tym typie kontraktu przeczytasz tutaj>>
Umowa na czas określony
Podstawowym rodzajem umowy terminowej jest umowa na czas określony, zawierana przez pracodawcę i pracownika na ustalony z góry okres.
Zasadniczo umowy na czas określony nie można zakończyć przed upływem czasu, na jaki została zawarta. Istnieje jednak jeden wyjątek od tej reguły: jest to dopuszczalne, jeżeli przy zawieraniu takiej umowy na czas dłuższy niż 6 miesięcy, strony zamieszczą w treści dokumentu klauzulę o możliwości wypowiedzenia umowy o pracę. Tak więc:
- umowa zawarta na czas krótszy niż 6 miesięcy – rozwiązuje się po upływie okresu jej obowiązywania lub może być rozwiązana wyłącznie za porozumieniem stron;
- umowa zawarta na czas dłuższy niż 6 miesięcy – może być rozwiązana z zachowaniem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia, ale tylko jeśli w umowie wyraźnie zapisano taką możliwość. W przeciwnym razie wygasa po upływie okresu jej obowiązywania lub może być rozwiązana wyłącznie za porozumieniem stron.
Przy czym wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony nie trzeba uzasadniać. Oznacza to, że umowę na czas określony pracodawca może wypowiedzieć bez podawania powodów swojej decyzji.
Umowa na czas wykonania określonej pracy
Umową terminową jest również umowa na czas wykonania określonej pracy. Okres trwania tej umowy jest uzależniony od czasu potrzebnego na wykonanie powierzonej pracy. Umowy tego typu mogą być zawierane kolejno po sobie.
Umowa rozwiązuje się w momencie wykonania zadania określonego w umowie. Generalnie więc umowy tej nie można wcześniej rozwiązać, chyba że za porozumieniem stron, jak również w razie ogłoszenia upadłości i likwidacji pracodawcy lub z innych przyczyn niedotyczących pracownika - może być wtedy wypowiedziana przez każdą ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
Umowa na zastępstwo
Jeżeli zachodzi konieczność zastąpienia jednego z pracowników (w czasie usprawiedliwionej nieobecności w pracy), pracodawca może zawrzeć z daną osobą umowę na zastępstwo. Taki kontrakt nie musi zawierać określonego czasu trwania i kończy się w momencie powrotu nieobecnego pracownika do pracy, i można go zawierać wielokrotnie - dopóki nie wróci pracownik zatrudniony na stałe.
Umowa na zastępstwo może zostać rozwiązana za porozumieniem stron lub też poprzez wypowiedzenie lub bez wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia wynosi 3 dni robocze - niezależnie od okresu, na jaki została zawarta umowa.
Umowa zlecenia i umowa o dzieło
Pracodawca może też zdecydować się na umowę zlecenia lub umowę o dzieło, które formalnie nie są umowami o pracę, ale umowami o świadczenie usług i swoje umocowanie prawne mają w Kodeksie cywilnym.
Zawierając umowę zlecenia pracownik zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej na rzecz pracodawcy, przy czym rezultat nie jest tutaj elementem koniecznym - liczą się działania w celu jego osiągnięcia (może to być na przykład ochrona obiektu lub obsługa informatyczna firmy).
Ten typ umowy może być korzystny dla pracodawcy, ponieważ charakteryzuje ją niski koszt zatrudnienia danej osoby - między innymi ze względu na zwolnienia z niektórych składek. Kiedy i jakie dokładnie składki zapłacisz od umowy zlecenia, dowiesz się tutaj>> Jednak także dla pracownika ten typ kontraktu może być atrakcyjny. Tutaj przeczytasz o pozytywnych stronach śmieciówek dla pracowników>> i o tym, jakie prawa ma pracownik na zleceniu>>
Podobne plusy i minusy obowiązują przy umowie o dzieło, która różni się od umowy zlecenia między innymi tym, że przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający - do zapłaty wynagrodzenia. Umowa musi więc w tym wypadku prowadzić do osiągnięcia konkretnego materialnego lub niematerialnego efektu, za który przyjmujący zamówienie otrzymuje zapłatę (na przykład sporządzenie projektu architektonicznego czy napisanie programu komputerowego). Czym dokładnie różni się umowa zlecenia od umowy o dzieło, dowiesz się tutaj>>
Praca tymczasowa
Wreszcie pracodawca może zdecydować się wreszcie na pracę tymczasową, której zasady reguluje ustawa o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Zgodnie z nią, ten typ pracy polega na wykonywaniu na rzecz danego pracodawcy, przez okres nie dłuższy niż czas wskazany w ustawie, zadań:
- o charakterze sezonowym, okresowym, doraźnym lub
- których terminowe wykonanie przez pracowników zatrudnionych przez pracodawcę użytkownika nie byłoby możliwe lub nie należy do ich obowiązków.
Praca tymczasowa nie jest natomiast oddzielnym typem umowy o pracę - umowa przyjmuje formę albo umowy o pracę na czas określony albo umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy, a zatrudniającym jest agencja pracy tymczasowej. Co powinna zawierać umowa o pracę, przeczytasz tutaj>>
Natomiast w przypadku pracy tymczasowej przy umowie o pracę zawartej na czas określony strony mogą przewidzieć możliwość wcześniejszego jej rozwiązania przez każdą ze stron:
- za trzydniowym wypowiedzeniem, gdy umowa o pracę została zawarta na okres nieprzekraczający 2 tygodni,
- za jednotygodniowym wypowiedzeniem, gdy umowa o pracę została zawarta na okres dłuższy niż 2 tygodnie.
Maksymalny czas, przez jaki pracownik może wykonywać pracę tymczasową na rzecz jednego pracodawcy, nie może przekroczyć 12 miesięcy przypadających w okresie obejmującym 36 kolejnych miesięcy. Jeżeli chodzi o wykonywanie obowiązków za pracownika nieobecnego, okres wykonywania pracy tymczasowej nie może przekroczyć 36 miesięcy. Po przekroczeniu tych okresów pracownik może wykonywać pracę tymczasową u tego samego pracodawcy nie wcześniej niż po upływie 36 miesięcy.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. 2003 nr 166 poz. 1608 z późn. zm.)