Zmiany dotkną struktury składów orzekających i precyzyjnie określą, kto może przewodniczyć takim posiedzeniom.

Nowe przepisy w orzekaniu o niepełnosprawności

Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 28 lipca 2025 roku (opublikowane 30 lipca 2025 w Dzienniku Ustaw RP) zmienia paragraf 19 ust. 2 przepisów. Teraz przewodniczącym składu orzekającego będzie mógł zostać lekarz z tytułem specjalisty lub specjalizacją co najmniej pierwszego stopnia.

Grono obejmuje również lekarzy odbywających szkolenie specjalizacyjne, o ile ukończyli moduł podstawowy właściwy dla danego szkolenia lub są w trakcie trzeciego roku szkolenia w przypadku specjalizacji z modułem jednolitym.

Lista kluczowych specjalizacji

Przepisy wymieniają szczególnie ważne dziedziny medycyny, które najczęściej mają znaczenie w procesie orzekania o niepełnosprawności:

  • choroby wewnętrzne,
  • pediatria,
  • ortopedia i traumatologia narządu ruchu,
  • neurologia,
  • psychiatria,
  • okulistyka,
  • otorynolaryngologia.

Lekarze przewodniczący w orzekaniu niepełnosprawności. Pięć lat doświadczenia zamiast specjalizacji

Jedną z istotnych zmian jest wprowadzenie możliwości objęcia funkcji przewodniczącego przez lekarza bez tytułu specjalisty. Wystarczy, że wykonuje on zawód od co najmniej 5 lat.

Do tego stażu nie będzie wliczany czas:

  • odbywania stażu podyplomowego,
  • wykonywania zawodu na podstawie warunkowego prawa wykonywania zawodu,
  • wykonywania zawodu na określony zakres czynności zawodowych,
  • okres i miejsce zatrudnienia w podmiocie leczniczym.

Zmiany także dla członków składów orzekających o niepełnosprawności

Podobne kryteria – prawo wykonywania zawodu, tytuł specjalisty, specjalizacja co najmniej pierwszego stopnia, rozpoczęty trzeci rok specjalizacji lub pięcioletnie doświadczenie zawodowe – wprowadzono także dla lekarzy będących członkami składu orzekającego (zmiana w paragrafie 21 ust. 1 pkt 3).

Dużą nowością jest doprecyzowanie procedury pracy składów orzekających. Zgodnie z nowelizacją paragrafu 33, lekarz wyznaczony przez przewodniczącego zespołu będzie dokonywał wstępnej weryfikacji dokumentacji:

  • pod kątem jej kompletności,
  • w zakresie konieczności uzupełnienia o dodatkowe badania potwierdzające chorobę zasadniczą.

Dopiero na tej podstawie zostanie zaproponowany lekarz – przewodniczący składu orzekającego, odpowiedni dla danego schorzenia.

Możliwość powołania dodatkowego lekarza orzekającego o niepełnosprawności

— Skład orzekający, powoływany spośród członków powiatowego lub wojewódzkiego zespołu, może być w razie potrzeby uzupełniony o dodatkowego lekarza – członka zespołu, który może mieć istotny wpływ na wynik postępowania orzeczniczego, również biorąc pod uwagę rozpoznane schorzenie.

Oznacza to, że w szczególnie skomplikowanych przypadkach skład orzekający będzie można wzmocnić o eksperta, który wniesie dodatkową wiedzę i perspektywę.

Orzeczenie o niepełnosprawności. Kiedy zmiany wchodzą w życie?

Nowe przepisy zaczną obowiązywać 14 sierpnia 2025 roku, czyli po 14 dniach od ogłoszenia rozporządzenia w Dzienniku Ustaw.

Zmiana ta ma zlikwidować rozbieżności w kwalifikacjach członków zespołów orzekających i przyspieszyć wydawanie decyzji. Ministerstwo podkreśla, że dzięki ujednoliceniu zasad pacjenci mają zyskać pewność, iż o ich orzeczeniu zdecyduje lekarz z odpowiednim przygotowaniem i doświadczeniem.