Szkoły mają obowiązek uzyskać zgodę rodzica na udział niepełnoletniego dziecka w wycieczce szkolnej. To wymóg prawny wynikający z rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 25 maja 2018 r. Jak podkreśla Paweł Dziennik, adwokat z kancelarii Orłowski Tomaszewski i partnerzy, dopuszczenie dziecka do wycieczki bez zgody rodzica lub opiekuna prawnego jest bezprawne.

- Może wiązać się z tym, że kierownik wycieczki, opiekun wycieczki lub dyrektor szkoły będą odpowiadali dyscyplinarnie za naruszenie obowiązków przewidzianych w Karcie Nauczyciela lub w Kodeksie pracy. W zależności od okoliczności danej sprawy - niewykluczone są także roszczenia cywilnoprawne rodziców w razie powstania z tego tytułu szkody lub doznania przez nich krzywdy – mówi Paweł Dziennik.

Forma i przechowywanie zgody na wycieczkę szkolną

Zgodnie z prawem zgoda powinna być udzielona w formie pisemnej. Przepisy nie wskazują jednak, czy szkoła ma obowiązek przechowywania jej w prowadzonej dokumentacji.

- W mojej ocenie posiłkować należy się regulacjami dotyczącymi obowiązku przechowywania przez szkołę karty wypoczynku. Ustawa o systemie oświaty reguluje, iż szkoła przechowuje ją przez okres 5 lat od dnia zakończenia wypoczynku – uważa adwokat z kancelarii Orłowski Tomaszewski i partnerzy.

Co powinna zawierać zgoda na wycieczkę szkolną?

Przepisy nie wskazują wzorca deklaracji uczestnictwa w wycieczce. Dr Patrycja Staniszewska-Pobikrowska, adwokat prowadząca własną kancelarię, wskazuje jednak pewne elementy, które w jej ocenie powinny się w niej znaleźć. Należą do nich:

  • dane dziecka wraz z określeniem grupy/klasy, do której uczęszcza,
  • imię i nazwisko rodziców wyrażających zgodę,
  • nazwa wycieczki określona przez kierownika lub miejsce docelowe,
  • data, kiedy ma się odbyć,
  • miejsce i data wyrażenia zgody,
  • podpisy rodziców.

Zdaniem adwokat, warto rozważyć również zawarcie w treści zgody na odpłatność wycieczki. Pożądane jest także oświadczenie rodzica, że nie ma przeciwwskazań zdrowotnych do uczestnictwa dziecka w wyjeździe i zgoda na leczenie ambulatoryjne w razie nagłego zachorowania podczas opieki sprawowanej przez szkołę, o ile taka nie została wcześniej podpisana.

Obowiązki informacyjne szkoły wobec rodziców

Wspomniane rozporządzenie zobowiązuje kierownika wycieczki do zapoznania rodziców z jej programem i regulaminem. Musi również powiadomić ich o celu i trasie wyjazdu. Wiadomości te powinny być przedstawione rodzicom przed zadeklarowanym uczestnictwem dziecka w wycieczce. Jeśli rodzice nie zostaną poinformowani o szczegółach w odpowiedniej formie i czasie, zgoda może zostać uznana za nieważną.

- Zapis ten wskazuje, że oświadczenie woli rodzica ujmujące udział niepełnoletniego ucznia, powinno nastąpić świadomie, po spełnieniu obowiązków informacyjnych przez kierownika wycieczki. Dodatkowo na takiej zgodzie można więc umieścić informację o tym, że rodzic zapoznał się z informacjami przekazanymi przez kierownika wycieczki – mówi dr Patrycja Staniszewska-Pobikrowska.

Ważne

Zgoda na wycieczkę szkolną musi być konkretna. To znaczy, że wbrew powszechnej praktyce, ma odnosić się do danego wyjazdu, terminu, celu i miejsca. Zgoda zbiorcza na wycieczkę jest zatem niewystarczająca, ponieważ nie spełnia wymogu konkretności. Szkoła (przedszkole lub inna placówka) nie może opierać się na zbiorczej deklaracji uczestnictwa, a rodzice nie powinni podpisywać jednej zgody na udział dziecka we wszystkich wyjazdach w danym roku szkolnym.

Kto podpisuje zgodę na wycieczkę szkolną?

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom i w sprawach bieżących każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka. Natomiast w tych istotnych, powinni oni podjąć wspólnie decyzję.

- W mojej ocenie na udział dziecka w wycieczce zagranicznej powinni zgodę wyrazić obydwoje rodzice. W przypadku wycieczek krajowych, należałoby każdorazowo rozważyć, czy dana wycieczka może być uznana za istotną sprawę dotyczącą dziecka. Przykładowo jeśli jest to specjalistyczna wycieczka krajoznawczo-turystyczna - wymagająca od uczniów przygotowania kondycyjnego, sprawnościowego i umiejętności posługiwania się specjalistycznym sprzętem, to udział w niej może być rozpatrywany jako sprawa istotna ze względu na możliwe zagrożenia – uważa adwokat Staniszewska-Pobikrowska.

Jak dodaje, wskazane jest wyrażenie zgody na nią przez obojga rodziców. Nie dotyczy to rodzin, w których jeden z rodziców pozbawiony jest władzy rodzicielskiej.