Zobacz, jakie prawa ma pracownik na urlopie wypoczynkowym

Pracownikowi przysługuje szereg uprawnień związanych z urlopem wypoczynkowym.

Nieprzerwany urlop wypoczynkowy. Przede wszystkim każdemu pracownikowi, zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, przysługuje coroczny, nieprzerwany i płatny urlop wypoczynkowy. Pracownik otrzymuje urlop z góry, wraz z początkiem nowego roku kalendarzowego. Ile wynosi urlop pracownika zaczynającego zatrudnienie i zmieniającego pracę, dowiesz się tutaj>>

Pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi wypoczynku w tym roku kalendarzowym, w którym ten uzyskał do niego prawo, lub ostatecznie do 30 września następnego roku. Nie oznacza to jednak, że pracownik ma zagwarantowany urlop w dowolnym wybranym przez siebie terminie - plan urlopowy ma charakter orientacyjny, a ostateczna decyzja należy zawsze do pracodawcy. Zobacz, kiedy pracownik może przesunąć termin zaplanowanego urlopu>>

Pracodawca ma co prawda obowiązek udzielić pracownikowi wypoczynku w tym roku kalendarzowym, w którym ten uzyskał do niego prawo, lub ostatecznie do 30 września następnego roku, jednak nie oznacza to, że pracownik ma zagwarantowany urlop w dowolnym wybranym przez siebie terminie. Nawet jeśli wypoczynek został wpisany do planu urlopowego (a nie wszystkie firmy muszą do sporządzać), to i tak ma on charakter raczej orientacyjny niż obligatoryjny. Ostatecznie decydująca jest zawsze zgoda i podpis pracodawcy, który - nawet jeżeli pracownik miał wcześniej zaplanowany urlop i informował o tym - może się na niego nie zgodzić.

Ponadto urlop wypoczynkowy powinien zostać wykorzystany w sposób nieprzerwany, to znaczy w całości i bez dzielenia go na części. Dopuszczalne jest podzielenie urlopu na części tylko na wniosek pracownika i pod warunkiem, że jedna z nich będzie wynosić nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych, wliczając w to oprócz dni roboczych także niedziele, święta i dni wolne od pracy - występujące w trakcie, jak i bezpośrednio przed i po zakończeniu urlopu. Więcej o podziale urlopu na części przeczytasz tutaj>>

Jaki jest wymiar urlopu przy poszczególnych umowach o pracę dowiesz się z naszej galerii:

Niezakłócony urlop wypoczynkowy. Sposób wykorzystania urlopu wypoczynkowego zależy wyłącznie od samego pracownika. Pracownik nie pozostaje w gotowości do pracy podczas urlopu, pracodawca nie może więc między innymi wymagać od podwładnego, aby zabrał ze sobą na wakacje telefon komórkowy - prywatny lub służbowy. Pracodawca może skontaktować się z pracownikiem tylko w przypadku, gdy chce odwołać go z urlopu. Kiedy można odwołać pracownika z urlop dowiesz się tutaj>>

Pracodawca nie może zmusić także pracownika do wykonywania zajęć podczas dwutygodniowego wypoczynku. Jednak sam pracownik może wykonywać pracę zarobkową, ale u innego pracodawcy. Jakie ograniczenia obowiązują w związku z pracą na urlopie, dowiesz się tutaj>> Zakazana jest natomiast praca na urlopie wypoczynkowym u tego samego pracodawcy - nawet na podstawie umowy cywilnoprawnej nie związana z codziennymi obowiązkami pracownika.

Wczasy pd gruszą lub świadczenie urlopowe. Jeśli firma zatrudnia minimum 20 pracowników, pracownik może starać się o dofinansowanie do wypoczynku, czyli tzw. wczasy pod gruszą, wypłacane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Przyznawanie wczasów oraz ich wysokość powinna zależeć od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika. Dokładne zasady przyznawania świadczeń z ZFŚS są zapisywane w specjalnym regulaminie, który określa między innymi, za jaki okres należy się dopłata - zwyczajowo jest to 14 dni kalendarzowych, pokrywających się z urlopem wypoczynkowym pracownika. W regulaminie ZFŚS jest także określony termin wypłaty "wczasów pod gruszą". Może to nastąpić przed rozpoczęciem urlopu, zapewniając pracownikowi pomoc finansową w zorganizowaniu wczasów, ale dopuszczalna jest także wypłata pieniędzy już po urlopie.

Natomiast jeśli w firmie nie działa fundusz świadczeń socjalnych (ponieważ zakład mniej niż 20 pracowników), pracodawca może w zamian przyznać pracownikowi tzw. świadczenie urlopowe. W przeciwieństwie do dopłaty z ZFŚS, przysługuje ono każdemu zatrudnionemu, który korzysta w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni.

Podstawowe stawki świadczenia urlopowego dla pracownika zatrudnionego w tzw. normalnych warunkach od 1 stycznia do 31 grudnia 2017 roku wynoszą:

• na pełny etat – 1 185,66 zł,
• na 3/4 etatu – 889,25 zł,
• na 1/2 etatu – 592,83 zł,
• na 1/4 etatu – 296,42 zł.

Świadczenie urlopowe musi być wypłacone nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie przez pracownika urlopu wypoczynkowego.

Urlop na wypowiedzeniu. Jeżeli pracownik odchodzi z firmy lub pracodawca rozstaje się z zatrudnionym za wypowiedzeniem, urlop wypoczynkowy nie przepada. Urlop wypoczynkowy powinien bowiem zostać udzielony pracownikowi w naturze, dlatego do rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy zatrudniony musi wykorzystać cały zaległy urlop z ubiegłych lat, jak i część urlopu należną zatrudnionemu za okres przepracowany w firmie w danym roku kalendarzowym. Jeśli pracodawca nie odda pracownikowi należnego mu wypoczynku w naturze, musi mu wypłacić ekwiwalent pieniężny. Zobacz, jak obliczyć ekwiwalent za urlop wypoczynkowy w 2017 roku>>

W przypadku, gdy pracownik nie wykorzystał całego urlopu przysługującego mu w danym roku kalendarzowym, kolejny pracodawca udzieli mu dni wolnych liczonych w sposób proporcjonalny. Tu sprawdzisz, ile urlopu dostaniesz w nowej firmie>>