Dziś Senat ma zadecydować, z jakimi poprawkami odeśle do Sejmu ustawę z 12 września 2014 r. o odwróconym kredycie hipotecznym. Już po jej uchwaleniu wpłynęło wiele krytycznych uwag.
Ustawa reguluje nową usługę finansową przeznaczoną dla właścicieli nieruchomości oraz osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub prawo użytkowania wieczystego. Bank zobowiąże się w umowie wypłacić im określoną kwotę, której zwrot będzie zabezpieczony hipoteką ustanowioną na nieruchomości. W razie spłaty przez spadkobierców lokal nie przejdzie na własność banku, lecz pozostanie w rodzinie.
Zgłoszone uwagi dotyczą przede wszystkim formy umowy. Zdaniem Zrzeszenia Prawników Polskich gdy nie będzie dla niej obowiązkowa forma aktu notarialnego, lecz zwykły wzorzec przygotowany przez bank, treść umowy może się okazać niezrozumiała, a przez to ryzykowna dla osób starszych. Zastrzeżenia zgłosiła też Krajowa Rada Komornicza.
– Skoro istotą umowy jest zobowiązanie do przeniesienia własności nieruchomości, to musi być ona zawarta w formie aktu notarialnego. Wprowadzenie odstępstwa od tej reguły nie ma uzasadnienia, szczególnie gdy realizacja roszczenia o przeniesienie własności nieruchomości będzie dokonywana przez podmioty, które nie były stroną umowy, tj. spadkobierców. I to wiele lat po zawarciu umowy – ostrzega Rafał Fronczek, prezes KRK.
Krytyczne uwagi dotyczą także sposobu określenia w ustawie wartości nieruchomości. Przede wszystkim pojawia się w niej niezdefiniowane pojęcie monitorowania tej wartości w czasie trwania umowy, na co zwróciło uwagę Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych. Jego zdaniem ustawa powinna też zawierać przepisy zobowiązujące do określania wartości nieruchomości przez rzeczoznawcę wybranego przez strony jeszcze przed jej zawarciem. Ma to uchronić w przyszłości spadkobierców seniora przed niekorzystnymi skutkami dotyczącymi ich majątku.
Zrzeszenie Prawników Polskich zwraca też uwagę, że przepisy jasno definiują świadczenie banku – przekazanie seniorowi określonej kwoty – lecz tej jasności zabrakło przy regulowaniu obowiązków kredytobiorcy. Zdaniem zrzeszenia określenie sumy do spłaty jest istotne, skoro skutki umowy poniosą spadkobiercy seniora. Będą oni odpowiadali do wartości rynkowej nieruchomości, a nie do wysokości udzielonego kredytu. Może to więc spowodować, że udzielony kredyt nie będzie wcale hipoteczny, lecz okaże się konsumpcyjnym.
Etap legislacyjny
Poprawki Senatu