ZUS podniesie emeryturę nawet o 1878,91 zł. Nie musisz mieć stażu pracy - wystarczy jedno oświadczenie

Najpierw pojawiła się plotka, że ZUS zamierza mocniej wspierać tych, którzy przez lata wychowywali dzieci zamiast pracować. Potem przyszła oficjalna potwierdzenie: tak, wyrównamy emeryturę do najniższej, nawet jeśli ktoś nie wypracował pełnego stażu, a czasem nie przepracował prawie wcale. Wystarczy spełnić kryteria „Mama 4+” i złożyć jedno kluczowe oświadczenie. Od marca minimalna emerytura wynosi 1878,91 zł - i dokładnie do tej kwoty ZUS może podnieść Twoje świadczenie.

ZUS wyrówna emeryturę nawet do 1878,91 zł. Kto może dostać dopłatę bez stażu?

To nie jest zwykłe świadczenie emerytalne i nie ma nic wspólnego z waloryzacją. Chodzi o rodzicielskie świadczenie uzupełniające, znane szerzej jako Mama 4+, które może pełnić funkcję „wyrównania” emerytury. Zasada jest prosta: jeśli Twoja obecna emerytura (lub renta) jest niższa niż minimalna, ZUS dopłaca różnicę. A jeśli nie masz świadczenia w ogóle — ZUS wypłaca pełne 1878,91 zł brutto.

Warunki są inne niż przy zwykłej emeryturze. Oto najważniejsze:

• Matki: ukończone 60 lat i wychowanie co najmniej 4 dzieci.
• Ojcowie: ukończone 65 lat i wychowanie co najmniej 4 dzieci, jeśli matka dzieci nie żyje, porzuciła je lub długotrwale nie wychowywała.
• Brak dochodu dającego „niezbędne środki do życia” - to kluczowy zapis Ustawy z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym.
• Mieszkanie w Polsce i ośrodek interesów życiowych w kraju przez minimum 10 lat po ukończeniu 16. roku życia.

Jeśli spełniamy powyższe kryteria, wówczas ZUS wyrównuje świadczenie do minimalnej emerytury.
To właśnie dlatego program wzbudził tyle emocji: w praktyce oznacza, że tysiące kobiet (i część mężczyzn) mogą otrzymać pełną minimalną emeryturę, choć nigdy nie wypracowali wymaganego stażu.

Jedno oświadczenie, które decyduje o wszystkim. Dlaczego ZUS go wymaga?

W przepisach nie znajdziemy żadnego obowiązku udowodnienia stażu pracy, bo świadczenie nie zależy od niej. Zamiast tego ZUS wymaga oświadczenia o sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej (art. 4 ust. 4 ustawy). Podpisujesz je pod rygorem odpowiedzialności karnej, co znaczy: wszystko musi być prawdą.

W oświadczeniu potwierdzasz m.in.:

• liczbę dzieci, które wychowałaś,
• przerwy w wychowywaniu,
• dochody własne i dochody z gospodarstwa rolnego,
• czy pobierasz inne świadczenia,
• czy przebywasz w zakładzie karnym,
• czy matka dzieci zmarła lub porzuciła rodzinę (to ważne dla ojców).

A kluczowy fragment brzmi:

To jest fundament przyznania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego Mama 4+ i powód, dla którego możesz otrzymać pełne 1878,91 zł mimo braku stażu.

Mama 4 plus: Kto zyska najwięcej? Lista sytuacji, o których nikt głośno nie mówi

Ze rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego Mama 4+ mogą skorzystać zarówno kobiety, jak i mężczyźni, którzy znaleźli się w przeróżnych sytuacjach życiowych. Może się o nie ubiegać osoba, która:

• przepracowała kilka lat, ale wychowywanie dzieci przerwało karierę,
• była na długotrwałym zasiłku, ale nie podlegała składkom,
• pracowała w szarej strefie,
• była za granicą i nigdy nie wystąpiła o tamtejszą emeryturę,
• nie ma żadnej dokumentacji zawodowej, ale ma pełną dokumentację rodzinną.

Jak złożyć wniosek ERSU o emeryturę Mama 4 plus? Instrukcja krok po kroku, bez błędów i ryzyka odrzucenia

Wniosek nosi nazwę ERSU (Rodzicielskie Świadczenie Uzupełniające). Można go złożyć:

• online przez PUE ZUS → zakładka „Świadczenia” → „Rodzicielskie świadczenie uzupełniające – Mama 4+”
• papierowo w każdej placówce ZUS,
• pocztą,
• w KRUS, jeśli ktoś podlegał ubezpieczeniu rolniczemu.

Poniżej zamieszczamy wniosek o rodzicielskie świadczenie uzupełniające Mama 4+ w formie pdf - do pobrania i wydrukowania.

Do wniosku dołączasz:

• akty urodzenia dzieci lub dokumenty adopcyjne,
• numery PESEL dzieci,
• oświadczenie o sytuacji rodzinnej i dochodowej,
• ewentualne dokumenty potwierdzające porzucenie przez matkę,
• zaświadczenia z urzędu skarbowego i gminy (jeśli są potrzebne).

ZUS może poprosić o dokumenty dodatkowe - a jeśli ich nie dostarczysz, ma prawo wstrzymać wypłatę (art. 6 ust. 3 ustawy). To rzadko wspominany, a bardzo ważny przepis.

Mama 4 plus: Ile dopłaci ZUS? Sprawdź, jak wygląda wyrównanie w praktyce (tabela)

Poniżej przedstawiamy różne warianty dopłaty do emerytury w ramach rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego Mama 4+. Zależą one od tego, czy już coś wypracowałaś/-eś, czy nie.

Czy trzeba mieć jakikolwiek staż pracy? Świadczenie Mama 4 plus ma ważną zaletę

To najbardziej rewolucyjny element ustawy. W przeciwieństwie do minimalnej emerytury z FUS, gdzie liczy się 20 lat stażu (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni), tu staż nie jest wymagany w ogóle.

O przyznaniu rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego - tzw. emerytury Mama 4+ decyduje wyłącznie:

• liczba wychowanych dzieci,
• wiek (60/65),
• brak dochodu,
• miejsce zamieszkania i centrum interesów życiowych.

To dlatego świadczenie jest czasem krytykowane jako „emerytura za dzieci”, ale formalnie to wciąż świadczenie uzupełniające, a nie emerytura w rozumieniu ustawy o FUS.

Kto nie dostanie wyrównania? Lista twardych wyłączeń z ustawy o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym

Mimo liberalnych zasad są sytuacje, w których ZUS musi odmówić przyznania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego Mama 4+:

• jeśli pobierasz emeryturę co najmniej minimalną,
• jeśli jesteś tymczasowo aresztowana/aresztowany (chyba że odbywasz karę w systemie dozoru elektronicznego),
• jeśli sąd pozbawił Cię praw rodzicielskich,
• jeśli długotrwale zaprzestałaś/zaprzestałeś wychowywania dzieci,
• jeśli w oświadczeniu podasz nieprawdę - grożą za to odsetki i zwrot świadczeń (art. 8).

To ostatnie jest naprawdę poważne: ZUS może dochodzić zwrotu aż do 3 lat wstecz.

Nie zgadzasz się z decyzją ZUS? Zobacz ścieżkę odwoławczą krok po kroku

Jeżeli ZUS odmówi przyznania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego Mama 4+, masz prawo:

1. 14 dni – złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie wniosku o emeryturę matczyną,
2. 30 dni – złożyć skargę do WSA w Warszawie,
3. Jeżeli sprawa dotyczy wypłaty/ustania świadczenia: odwołać się do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Ustawa szczegółowo opisuje procedurę - i to rzadko podnoszona zaleta tego świadczenia: droga odwoławcza jest bardzo jasna.

Podstawa prawna i dokumenty

• Ustawa z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym (Dz.U. 2019 poz. 303)
• Formularz ERSU – Rodzicielskie Świadczenie Uzupełniające (Mama 4+)
• PUE ZUS – wniosek elektroniczny w zakładce Świadczenia
• Komunikaty ZUS dotyczące świadczenia Mama 4+
• Ustawa o emeryturach i rentach z FUS (dot. definicji najniższej emerytury)