TEZA: Brak przejęcia przez nowego przedsiębiorcę istotnej części pracowników nie wystarcza, aby wykluczyć stwierdzenie, że nie było to przejęcie przedsiębiorstwa. Decydujące jest to, czy przedsiębiorstwo zachowało swoją tożsamość.
Sprawa C–509/14
WYROK TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ
z 26 listopada 2015 r.
STAN FAKTYCZNY
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej badał, czy przejęcie przez jedno przedsiębiorstwo jedynie sprzętu i pomieszczeń innego stanowić może przejęcie przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów unijnych. Rozpatrywał sprawę Hiszpana, który pracował wraz z grupą innych pracowników w firmie Algeposa, świadczącej w ramach podwykonawstwa usługi przeładunku dla firmy AIDF. Następnie pracownicy zostali zwolnieni, po czym zadania Algeposy zostały przejęte przez AIDF.
Trzeba tu dodać, że Alpageosa – na podstawie umowy – wykonywała usługi w obiektach ADIF i za pomocą żurawi należących do ADIF na rzecz hiszpańskiego przewoźnika kojowego Renfe. Umowa miała obwiązywać do końca czerwca 2013 roku. W maju ADIF oddelegowała część swoich pracowników do Algeposy, aby przeszli tam szkolenie. W czerwcu ADIF powiadomiła firmę, że nie zamierza przedłużać umowy, a także że nie przejmuje praw i obowiązków wobec jej pracowników, usługę przejmą zaś pracownicy ADIF.
W związku z tym Algeposa dokonała zwolnienia grupowego z przyczyn ekonomicznych, zwolniła też Airę Pascuala, który wcześniej był zatrudniony przy przeładunku. Aira Pascual wniósł pozew do sądu pracy nr 10 w Bilbao, utrzymując, że AIDF przejmując obowiązki Alpageosy, powinna była przejąć także zobowiązania wobec jej pracowników.
Sąd uwzględnił powództwo, nakazując przywrócenie do pracy. Uznał bowiem, że zgodnie z przepisami hiszpańskimi, wynikającymi z dyrektywy 2001/23 w sprawie zbliżania ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do ochrony praw pracowniczych w przypadku przejęcia przedsiębiorstw, zakładów lub części przedsiębiorstw lub zakładów (Dz.Urz. WE z 2001 r. L 82, s. 16), doszło do przejęcia przedsiębiorstwa, ponieważ usługa nadal była świadczona za pomocą tych samych urządzeń, na rzecz tego samego klienta i w tych samych obiektach.
AIDF wniosła apelację. Sąd najwyższy wspólnoty autonomicznej Kraju Basków zwrócił się do TSUE z pytaniem: czy w sytuacji gdy przedsiębiorstwo państwowe, które zleciło wykonywanie usługi w ramach podwykonawstwa, decyduje się nie przedłużać tej umowy – jest zwolnione z obowiązku wstąpienia w stosunek pracy z pracownikami, którzy świadczyli tę usługę.
UZASADNIENIE
Trybunał przypomniał, że kwestie związane z przejęciem przedsiębiorstw reguluje dyrektywa 2001/23/WE. Zaznaczył, że przepisy te mają zastosowanie do każdego przypadku przejęcia przedsiębiorstwa, zakładu lub części przedsiębiorstwa lub zakładu przez innego pracodawcę w wyniku przeniesienia własności lub łączenia. Wynika z tego, że zakres zastosowania dyrektywy obejmuje wszystkie zmiany osoby fizycznej lub prawnej odpowiedzialnej za prowadzenie przedsiębiorstwa, która wykonuje obowiązki pracodawcy w stosunku do pracowników, bez względu na to, czy przeniesiono własność środków materialnych. Oznacza to, że dyrektywę 2001/23 stosuje się też do sytuacji, w której przedsiębiorstwo, które zlecało innemu przedsiębiorstwu wykonanie prac, postanawia rozwiązać tę umowę i wykonywać te prace samodzielnie.
W rozstrzygnięciu, czy można mówić o przejęciu, decydujące jest, czy przedsiębiorstwo zachowało swoją tożsamość i dalej może prowadzić działalność, bez względu na to, czy jest to działalność podstawowa, czy pomocnicza. Aby to rozstrzygnąć, sąd, który rozpatruje sprawę, powinien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności transakcji, w tym rodzaj przedsiębiorstwa, przejęcie lub brak przejęcia składników majątkowych: budynków i ruchomości, wartość składników niematerialnych w chwili przejęcia, przejęcie lub brak przejęcia większości pracowników przez nowego pracodawcę, przejęcie lub brak przejęcia klienteli, a także stopień podobieństwa działalności prowadzonej przed przejęciem i po przejęciu oraz czas ewentualnego zawieszenia tej działalności.
Trybunał zaznaczył, że to, iż sprzęt przejęty przez nowego przedsiębiorcę nie należał do poprzednika, lecz został po prostu udostępniony, nie wyklucza przejęcia przedsiębiorstwa w rozumieniu dyrektywy. Również brak przejęcia przez ADIF personelu Algeposy nie wystarcza, aby wykluczyć, że doszło do przejęcia firmy utrzymującej swoją tożsamość w branży w rozumieniu dyrektywy 2001/23.
