Pani Joanna często robi zakupy w znanej sieci sklepów oferujących zabawki, ubranka i akcesoria dla dzieci. Zawsze przy kasie słyszy, że zwrot kupionych rzeczy (a co za tym idzie dla niej – zwrot pieniędzy) jest możliwy jedynie na kartę podarunkową. – Czy to zgodne z prawem? I czy reklamując jakąś rzecz, też dostaniemy zwrot pieniędzy na kartę podarunkową – zgłasza wątpliwości czytelniczka.
Każdy sklep ma prawo do kształtowania własnych zasad zakupowych, oczywiście w granicach prawa. Może odmówić przyjęcia towaru, który nie ma fabrycznej wady albo w momencie zakupu klient został o niej poinformowany. Przepisy nie przewidują zwrotu pełnowartościowego zakupu. Zwykle jednak sklepy, zabiegając o klienta, dają mu określony czas na zwrot nieużywanego towaru (z metką, w opakowaniu). Niestety to udogodnienie było nadużywane. Zdarzało się, że zwłaszcza młodzi ludzie kupowali ubrania, nosili je bez usuwania metek, a potem oddawali, żądając w zamian pieniędzy. Dlatego sklepy wprowadziły karty podarunkowe, na które zwracane są pieniądze. Taką kartę można wykorzystać do zapłaty za zakupy oczywiście jedynie w danej sieciówce.
Jednak towar, który jest niezgodny z umową (uszkodzony, niekompletny, ma wady, o których nie wiedzieliśmy), można reklamować. Wtedy zasady zwrotu ustanowione przez sklep nie obowiązują. Reklamację możemy składać z tytułu niezgodności z umową (u sprzedawcy) oraz z tytułu gwarancji (u producenta, sprzedawcy lub importera). Sprzedawca nie może narzucać klientowi, by np. zaniósł towar do serwisu, jeśli to jemu właśnie chce złożyć reklamację.
Do 24 grudnia 2014 r. możemy się domagać nieodpłatnej naprawy towaru albo wymiany. Zwrot pieniędzy nie jest możliwy, dopóki towar można naprawić lub wymienić. Dopiero gdy naprawa lub wymiana naraża nas na znaczne niedogodności, jest niemożliwa albo nie została dokonana w odpowiednim czasie, można żądać zwrotu pieniędzy. Przepisy zmienią się 25 grudnia, gdy w życie wejdzie ustawa o prawach konsumenta – wówczas będzie można od razu żądać naprawy, wymiany towaru lub zwrotu pieniędzy, chyba że sprzedawca zaproponuje niezwłoczną naprawę lub wymianę.
Sprzedawca w ciągu 14 dni musi się ustosunkować do żądania bezpłatnej naprawy lub wymiany towaru niezgodnego z umową. Jeśli tego nie zrobi, uważa się, że uznał żądania za uzasadnione. Towar możemy reklamować w terminie dwóch lat od daty zakupu, ale najpóźniej w ciągu dwóch miesięcy od stwierdzenia wady.
Podstawa prawna
Art 4, art. 8–9 ustawy z 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 141, poz. 1176 ze zm.). Art. 44 ppkt 16 ustawy z 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (t.j. Dz.U. poz. 827).