Nauczyciele, rolnicy, policjanci: 7 grup ze specjalnymi przywilejami emerytalnymi

1 Emerytury w policji

Jednak przywileje emerytalne poszczególnych grup są systematycznie ograniczane, także za pracę w szczególnym charakterze.

Reforma systemu emerytalnego służb mundurowych z 2013 roku objęła służących w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Biurze Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej lub w Służbie Więziennej.

Zgodnie z nowelizacją ich emerytur, funkcjonariusze wstępujący do służby po 1 stycznia 2013 r. będą przechodzili na emeryturę w wieku 55 lat, po 25 latach służby. Czas ich pracy wydłużył się więc o 10 lat - wcześniej wystarczył im minimalny staż służby, który wynosił 15 lat. Przed zmianami nie było też określonego minimalnego wieku uprawniającego do przejścia na emeryturę.

Co więcej, wysokość emerytury będzie zależała od wysokości pensji z dziesięciu kolejnych lat, które wybierze sam mundurowy. Wcześniej wysokość świadczenia była uzależniona jedynie od wysokości ostatniej pensji. Wcześniejsza emerytura to także jej niższy wymiar - 60 proc. świadczenia po 25 latach służby plus dodatkowe 3 proc. za każdy kolejny przepracowany rok.

Osoby, które zaczęły pełnić służbę przed datą wejścia w życie nowych przepisów mogą dokonać wyboru - czy przejść na emeryturę na starych zasadach, czy też według nowych regulacji.

Emerytury jak w wojsku i policji: Celnicy będą pracować tylko do 55. roku życia>>

2 Żołnierz też później na emeryturę

Reforma emerytur służb mundurowych objęła także żołnierzy, a okres służby, który uprawniał do uzyskania przez nich emerytury, został wydłużony o 10 lat. Świadczenie może zostać też przyznane tylko wojskowemu, który osiągnął określony wiek życia. Emerytura będzie więc przysługiwać żołnierzowi zwolnionemu z zawodowej służby wojskowej, który w dniu zwolnienia posiada ukończone 55 lat życia i co najmniej 25 lat służby wojskowej w Wojsku Polskim.

Przedtem żołnierz mógł przejść na emeryturę po minimum 15 latach służby i otrzymywał wtedy 40 proc. podstawy, a za każdy kolejny rok była ona zwiększana o 2,6 proc. Teraz emerytura żołnierza wynosi 60 proc. podstawy jej wymiaru za 25 lat służby wojskowej i wzrasta o 3 proc. za każdy dalszy rok tej służby. Kwota emerytury nie może jednak przekroczyć 75 proc. podstawy jej wymiaru.

Podobnie jak w przypadku mundurowych, nowe zasady objęły funkcjonariuszy, którzy wstąpili do służby po wejściu w życie obecnych przepisów. Pozostali mają prawo wyboru - mogą wybrać, według jakich zasad chcą przejść na emeryturę.

Były żołnierz musi wybrać jedną emeryturę>>

3 Emerytury sędziów i prokuratorów

Reformą emerytalną objęci zostali także sędziowie i prokuratorzy. Przed zmianami mogli oni przejść w stan spoczynku w wieku 55 lat (kobiety) i 60 lat (mężczyźni), jeśli przepracowali na swoim stanowisku 25 i 30 lat.

Po zmianach mają wydłużony wiek emerytalny do 67. roku życia, ale z zachowaniem czteroletniego okresu ochronnego. Do końca 2017 roku sędziowie i prokuratorzy mają więc jeszcze szansę odejść w stan spoczynku na starych zasadach.

4 Jaka emerytura dla rolnika

Zmiany zaszły także w emeryturach rolniczych. Przedtem rolnicy mogli przechodzić na emeryturę o pięć lat wcześniej, niż wynosił ustawowy wiek emerytalny, czyli kobieta po ukończeniu 55 lat, a mężczyzna - 60 lat, jeśli podlegali ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez co najmniej 30 lat oraz nie byli już właścicielami gospodarstwa rolnego.

I do 2017 roku rolnicy zachowają te przywileje, ale potem ich wiek emerytalny będzie podnoszony jak w przypadku innych pracowników i docelowe 67 lat zostanie osiągnięte w przypadku mężczyzn w 2020 r. a w przypadku kobiet w 2040 r. Chyba, że w 2016 roku wejdą w życie zmiany ponownie obniżające wiek emerytalny w Polsce>>

Rolnik powinien sam sfinansować swoją emeryturę>>

5 Emerytury górników bez zmian

Były plany zreformowania także emerytur górniczych - ekipa Donalda Tuska chciała, aby przysługiwały one tylko osobom, które pracują bezpośrednio przy wydobyciu we wszelkiego rodzaju kopalniach.

Ostatecznie jednak zmian nie udało się wprowadzić i emerytura górnicza przysługuje pracownikowi, który ukończył 55 lat i ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej (pracy pod ziemią oraz na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego).

Górnicy, którzy posiadają staż pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat - kobiety i co najmniej 25 lat - mężczyźni, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, prawo do emerytury nabywają po ukończeniu 50 lat.

Natomiast prawo do emerytury bez względu na wiek i zajmowane stanowisko przysługuje osobom, które przez co najmniej 25 lat pracowały stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią.

Każdy rok górniczej emerytury liczy się tak, jakby dana osoba pracowała 1,5-1,8 roku.

Karta Górnika: Najważniejsze przywileje pracowników kopalń>>

6 Świadczenie kompensacyjne dla nauczycieli

Zmiany z 2013 r. nie dotknęły nauczycieli, ale oni cześć przywilejów emerytalnych stracili już w 2008 roku. Przestały wtedy obowiązywać przepisy dające im prawo do przechodzenia na emeryturę bez względu na wiek, po 30 latach pracy, w tym 20 lat w oświacie. Tak więc tylko nauczyciele, którzy do tego czasu spełnili wszystkie wcześniej ustalone warunki, zachowali prawo do wcześniejszych emerytur.

Natomiast pozostali nauczyciele mają prawo do świadczenia kompensacyjnego. Chodzi dokładnie o nauczycieli, wychowawców i inni pracowników pedagogicznych zatrudnionych w publicznych i niepublicznych przedszkolach, szkołach i placówkach kształcenia ustawicznego, pracowników młodzieżowych ośrodków wychowawczych, ośrodków socjoterapii i specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych.

Nauczyciel, aby dostać świadczenie kompensacyjne, muszą więc spełnić warunek stażowy: 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 20 lat nauczania w podanej jednostce (przynajmniej na pół etatu). Niezbędne jest także spełnienie warunku wiekowego, czyli ukończenie 55 lat (kobiety i mężczyźni). Pułap ten zwiększa się co roku, aż w 2033 roku miał osiągnąć ustawowy wiek emerytalny (kobiety - 60 lat, mężczyźni - 65). Jednak w związku z wydłużeniem wieku emerytalnego termin ten się wydłuży, bowiem świadczenie ma być wypłacane do momentu, kiedy dana osoba nie uzyska uprawnień do emerytury powszechnej. Wreszcie, aby uzyskać świadczenie kompensacyjne niezbędne jest także rozwiązanie stosunku pracy.

Tych uprawnień nie nabywają nowe roczniki nauczycieli, a jedynie te, które były wymienione w ustawie z 2009 roku.

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne nie jest emeryturą>>