- „Trzynastka”, czyli trzynasta emerytura
- Dodatkowa emerytura – tzw. czternastka
- Darmowe wybrane leki dla emerytów
- Karta Seniora
- Legitymacja emeryta-rencisty
Niektórzy spośród emerytów przyznają, że dodatki emerytalne często ratują ich budżet. Dla innych to niewiele znacząca i pozorna "łata", która nie zastąpi godnej i stabilnej emerytury. W artykule przedstawiliśmy zestawienie najważniejszych świadczeń i zebraliśmy opinie seniorów dotyczące ich spostrzeżeń i oczekiwań od rządu w związku z emeryturami i dodatkowymi świadczeniami.
„Trzynastka”, czyli trzynasta emerytura
To świadczenie wypłacane raz w roku wszystkim emerytom bez względu na kwotę podstawowego świadczenia. W 2025 r. 13. emerytura wyniosła 1878,91 zł brutto, czyli po potrąceniach o zaliczkę na podatek dochodowy (12 proc.) oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne (9 proc.). emeryci otrzymali 1709,81 zł „na rękę”. To tyle samo, ile wynosi najniższa emerytura. „Trzynastka” jest wypłacana od 2019 r. w kwietniu razem z podstawowymi świadczeniami emerytalnymi.
Kto otrzymuje 13. emeryturę?
„Trzynastkę” otrzymują wszystkie osoby w wieku emerytalnym. Zgodnie z przepisami w Polsce są to kobiety po sześćdziesiątce oraz mężczyźni, którzy skończyli 65 lat.
Czy trzeba składać wniosek, by dostać „trzynastkę”?
Aby otrzymać świadczenie, nie trzeba składać wniosku. ZUS wypłaci je automatycznie wraz z kwotą podstawowej emerytury w kwietniu.
Ile 13. emerytura wyniesie w 2026 r.?
Kwota 13. emerytury jest równa wartości najniższej emerytury. Jeśli przewidywana na 2026 r. waloryzacja wyniesie 4,88 proc., kwota najniższej emerytury wzrośnie do 1970,60 zł (1793,25 zł netto). Tyle samo wyniesie kwota „trzynastki” – emeryci otrzymają dodatkowe 1793,25 zł , czyli 83,44 zł więcej niż w 2025 r.
Dodatkowa emerytura – tzw. czternastka
14. emerytura w pełnej kwocie, czyli 1878,91 zł brutto (kwota najniżej emerytury w 2025 r., a więc i pełnej „czternastki”) została wypłacona tym emerytom, których podstawa (emerytura lub renta) była niższa niż 2900 zł brutto (ok. 2277 zł netto).
W przypadku przekroczenia tej granicy kwota 14. emerytury zostaje pomniejszona zgodnie z zasadą „złotówka za złotówkę”. Minimalna kwota świadczenia to 50 zł brutto. Poniżej tej kwoty już nie jest wypłacane.
Jeżeli do renty rodzinnej uprawnionych jest kilka osób, dodatkowe świadczenie w postaci „czternastki” jest dzielone między wszystkich po równo.
Ile wyniesie 14. emerytura w 2026 r.?
Planowana kwota 14. emerytury w 2026 r. to 1970,60 zł brutto (1793,25 zł netto).
Czy do otrzymania „czternastki” jest wymagane złożenie wniosku?
Nie trzeba składać wniosku, wypłata następuje automatycznie wraz z podstawowym świadczeniem emerytalnym lub rentowym (zazwyczaj we wrześniu).
Co oznacza zasada „złotówka za złotówkę”?
Jeśli emeryt w 2025 r. pobierał podstawową emeryturę w kwocie do 2900 zł, jego „czternastka” nie była pomniejszona. W przypadku gdy podstawowe świadczenie wyniosło ponad 2900 zł, otrzymał 14. emeryturę pomniejszoną o tę samą kwotę, o którą przekroczył ustawowy próg.
Przykładowe kwoty emerytury podstawowej i otrzymanej w 2026 r. „czternastki” prezentuje poniższa tabela.
Darmowe wybrane leki dla emerytów
Wszystkim osobom, które ukończyły 65. rok życia i posiadają numer PESEL, przysługują wybrane bezpłatne leki. Aby otrzymać darmowy lek, musi on znajdować się w wykazie leków refundowanych w odpowiednim wskazaniu (Ministerstwo Zdrowia ustala te dwie kwestie co 2 miesiące).
Przykład
Ten sam lek ma zastosowanie zarówno na nadciśnienie tętnicze, jak i nadciśnienie w gałce ocznej. Jednak refundowany jest tylko w przypadku nadciśnienia tętniczego. Jeśli pacjent stosuje go na nadciśnienie w gałce ocznej, a nie ma nadciśnienia tętniczego, płaci za lek.
Warunkiem otrzymania darmowego leku jest okazanie w aptece e-recepty (recepty elektronicznej np. na telefonie) lub recepty papierowej (z literą „S” jak Senior w polu „kod uprawnień dodatkowych”).
Gdzie znajdziesz aktualny wykaz dostępnych bezpłatnie leków?
Aktualną listę dostępnych leków znajdziesz TUTAJ. Na stronie możesz również wyszukać, w której aptece jest potrzebny lek.
Jak powinna wyglądać recepta na darmowy lek, by móc skorzystać z refundacji?
Recepta na darmowy lek powinna mieć oznaczenie „S” w polu „kod uprawnień dodatkowych”.
Kto może wystawić receptę na darmowy lek?
Receptę na bezpłatny lek wystawić mogą:
- lekarz POZ i lekarze specjaliści;
- lekarze w ramach prywatnej praktyki (bez umowy z NFZ, np. stomatolodzy);
- pielęgniarka POZ i pielęgniarki w szpitalach, które posiadają uprawnienia do wystawiania recept;
- lekarz posiadający prawo wykonywania zawodu, który zaprzestał wykonywania zawodu i wystawia receptę dla siebie lub najbliższej rodziny.
Warto się upewnić, czy recepta posiada wymagany zapis – literę S w polu z kodem uprawnień dodatkowych – co umożliwi uzyskanie bezpłatnego leku.
Karta Seniora
Dzięki Ogólnopolskiej Karcie Seniora emeryci mogą skorzystać z licznych ulg i uprawnień. Karta funkcjonuje bezpłatnie w 312 gminach, które przystąpiły do Programu Gmina Przyjazna Seniorom stowarzyszenia MANKO. W przypadku gdy nasza gmina nie należy do programu, a chcemy zostać posiadaczami karty, można wypełnić formularz. Opłata wynosi 35 zł na rok, a 50 zł na dwa lata.
Z Kartą Seniora można skorzystać przykładowo z poniższych zniżek:
- Vision Express Wrocław Arkady – 149 zł zniżki na kompletną parę okularów korekcyjnych jednoogniskowych, 429 zł zniżki na kompletną parę okularów korekcyjnych progresywnych;
- Hotel Primavera Jastrzębia Góra – 10 proc. zniżki na pakiet "Wczasy Seniora nad morzem";
- Sanatorium Energetyk Krynica-Zdrój – 10 proc. rabatu na noclegi, 10 proc. rabatu na wszystkie zabiegi fizjoterapeutyczne +masaż bańką chińską gratis;
- Amplifon – badania słuchu: W ramach Karty Seniora można uzyskać bezpłatne badanie słuchu oraz możliwość testowania wybranych aparatów słuchowych do 7 dni; uzyskać baterie do aparatów słuchowych w cenie 1,75 zł/sztuka; uzyskać rabat w wysokości 30 proc. na nieobjęte refundacją NFZ i PFRON aparaty słuchowe, których lista dostępna jest w oddziałach Organizatora; 20 proc. rabatu na akcesoria oraz środki pielęgnacyjne; bezpłatne przeglądy serwisowe aparatów słuchowych raz na 90 dni;
- Medicover: bezpłatny przegląd stomatologiczny, ulga 150 zł od ceny regularnej na pakiet higienizacja 3W1, 10 proc. ulgi na procedury implantologiczne i protetyczne.
Gdzie sprawdzić, czy moja gmina zamieszkania już należy do programu Gmina Przyjazna Seniorom, dzięki któremu przysługuje bezpłatna Karta Seniora?
Gminy, które dołączyły do programu, sprawdzisz TUTAJ.
Z czego dokładnie można skorzystać, podsiadając Ogólnopolską Kartę Seniora (OKS)?
Listę wszystkich punktów, w których można skorzystać z OKS, znajduje się na stronie stowarzyszenia MANKO.
Legitymacja emeryta-rencisty
Legitymacja emeryta-rencisty to oficjalny dokument, który potwierdza, że dana osoba pobiera emeryturę lub rentę z ZUS, KRUS lub innych uprawnionych instytucji. Jest dostępna w aplikacji mObywatel. Jeśli emeryt preferuje plastikową kartę, należy złożyć wniosek. Z legitymacją przysługują m.in.:
- zniżki w komunikacji miejskiej (w zależności od miasta);
- zniżki lub ulgi w transporcie kolejowym i regionalnym (niektóre grupy uprawnione);
- dostęp do bezpłatnych leków 65+;
- dodatkowe zniżki wynikające z lokalnych programów wsparcia;
- zwolnienie z opłat abonamentowych RTV dla osób po 75. roku życia;
- preferencyjne ceny w sanatoriach oraz pierwszeństwo w przydziale w niektórych programach leczniczych;
- ulgi w muzeach, teatrach, instytucjach kultury;
- zniżki w drogeriach, sklepach sportowych, usługach.
Jakie jest zdanie osób po 65. roku życia na temat dodatków emerytalnych? Państwo realnie wspiera finansowo emerytów?
Elżbieta, 68 lat: Dzięki 13. i 14. emeryturze mogłam zrobić dodatkowe zakupy na święta czy wyjazdy. Z bezpłatnych leków na szczęście jeszcze nie muszę korzystać. Na pewno dobrze, że jest taka możliwość, jeśli odpukać w przyszłości musiałabym je zażywać.
Maria, 73 lata: Korzystam z 13. emerytury, natomiast z 14. już nie, bo mam około 4000 netto emerytury. Biorę sporo leków na zakrzepicę i nadciśnienie, więc możliwość uzyskania darmowej recepty bardzo ułatwia mi życie. Same leki, które biorę teraz na rozrzedzenie krwi, są bardzo drogie. Większość leków mam albo za darmo, albo dużą zniżkę. Gdyby tego nie było, koszty byłyby potwornie duże. Ze zniżek na Kartę Seniora czy przejazdów PKP nie korzystam. Mam zniżkę na kartę miejską jako mieszkanka Warszawy, dzięki czemu za bilet 90-dniowy płacę 125 zł.
Jan, 65 lat: Na emeryturze jestem dopiero trzy miesiące, więc na razie nie korzystałem z dodatków. Jednak uważam, że to korupcja polityczna i nie powinno być żadnych dodatków, 800 plus, 13. ani 14. emerytur. Jestem przeciwny dodatkom poza paroma wyjątkami, gdzie jest faktyczna potrzeba. Jeśli ktoś jest biedny, powinien otrzymywać bezpłatne leki, ale nie powinno być tak, że one są dostępne dla każdego i jedyny warunek to ukończenie 65. roku życia. Dodatki emerytalne powinny być zależne od dochodów.
Karol, 70 lat: Nie jestem zadowolony z dodatków emerytalnych, zjada je inflacja. To nie zastąpi godnej emerytury. Mam 2000 zł emerytury, 1100 płacę za mieszkanie i mam dwoje dzieci. Niby dorosłe, ale syn zarabia, a córka nie chce iść do pracy. Studiowała, ale nie dopilnowała swoich spraw. 2000 zł emerytury to jest tyle, co nic.
Marian, 75 lat: 14. emerytury pobieram niewiele, ale korzystam z darmowych leków. W jakimś stopniu na pewno pomagają przy mojej niewielkiej emeryturze. Gdybym miał wyższą, nie potrzebowałbym dodatków. Jestem z Bełchatowa, tu jest bezpłatna komunikacja miejska. To bardzo duża oszczędność. Ze zniżek w PKP nie korzystam, raczej jeżdżę prywatnymi busami. Mam plastikową legitymację emeryta-rencisty. Najwięcej jednak oszczędzam na bezpłatnych lekach przeciwzapalnych, aż 700 zł co miesiąc, ale wiem o tym dopiero od maja.