Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
/>
Po prawie roku od wpłynięcia do Sejmu prezydenckiego projektu ustawy dotyczącego obniżenia wieku emerytalnego rząd i parlament wreszcie zakończyli prace. W ten sposób rząd Beaty Szydło realizuje przedwyborczą obietnicę Prawa i Sprawiedliwości dotyczącą zniesienia oprotestowanego przymusu pracy do 67. roku życia. Nowe przepisy nie obejmują jednak propozycji zgłaszanych przez OPZZ i „Solidarność”, dotyczących wprowadzenia emerytur stażowych. Protestować będą zapewne też rolnicy, którzy będą przechodzić na emerytury na takich samych zasadach jak pozostali Polacy.
Kogo obejmą zmiany
Nowelizacja ustawy 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887) wprowadza generalną zasadę, że poczynając od 1 października 2017 r., wiek emerytalny będzie wynosił w przypadku kobiet 60, mężczyzn zaś – 65 lat. Pierwszymi osobami, które faktycznie zakończą aktywność zawodową w tym wieku będą panie urodzone w 1957 r. oraz panowie z rocznika 1952. Jednocześnie ustawa uchyla przepisy określające ścieżkę dojścia do wieku emerytalnego wynoszącego 67 lat. Tym samym o emeryturę będą mogły się starać wszystkie osoby mające więcej lat, niż tego wymagają nowe przepisy, a także beneficjenci m.in. świadczeń kompensacyjnych czy emerytur pomostowych. Jednocześnie nowe przepisy nie pozbawiają prawa do wcześniejszych emerytur m.in. kolejarzy, nauczycieli, górników.
Jak będzie liczony staż
Nowelizacja przywraca także zasady dotyczące nabywania prawa do minimalnej emerytury sprzed 2013 r. Kobiety, chcąc na nią przejść w wieku 60 lat, będą musiały udowodnić, że mają na swoim koncie 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych (a więc o dwa lata mniej niż obecnie). Panowie nadal będą musieli mieć 25 lat składkowych i nieskładkowych.
Świadczenia rolników
Od 1 października 2017 r. rolnicy będą mogli się ubiegać o emeryturę, mając 60 lat (kobiety) oraz 65 lat (panowie). Przestanie bowiem obowiązywać przepis umożliwiający tej grupie zawodowej pobieranie świadczenia już w wieku 55 lat (kobiety) oraz 60 lat (mężczyźni).
Kiedy emerytura z urzędu
ZUS nadal będzie przyznawać emeryturę z urzędu po rencie z tytułu niezdolności do pracy. Oczywiście po wejściu zmian, taka emerytura będzie przysługiwać osobom, które skończą 60 lat (kobiety) i 65 lat (mężczyźni) oraz mają wymagany staż ubezpieczeniowy. ZUS będzie także wszczynał postępowanie z urzędu, jeżeli wiek uprawnionych do świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego wyniesie 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Osoby takie ubiegając się o wskazane świadczenia musiały złożyć całą dokumentację do zakładu, więc po zmianach nie muszą jej dodatkowo uzupełniać (patrz infografika).
Przepisy przejściowe
Okres przejściowy będzie dotyczyć emerytur częściowych. Co prawda obniżenie wieku emerytalnego spowoduje likwidację tych świadczeń, bo już nie będzie podstawy do ich przyznawania, to jednak ustawodawca musiał uwzględnić to, że po dniu wejścia w życie nowych przepisów nadal będą osoby już pobierające takie świadczenia. Zachowanie do nich prawa jest konieczne, bowiem tylko w ten sposób można pobierać renty rodzinne po zmarłych świadczeniobiorcach. Nowelizacja utrzymuje jednak generalną zasadę, że osoby obecnie pobierające emerytury częściowe będą mieć odliczone otrzymane kwoty od swojego kapitału emerytalnego. Takie same rozwiązanie nadal będzie obowiązywać w przypadku osób pobierających wcześniejsze emerytury np. z racji pracy na kolei czy w szkole.
Czy będzie zakaz pracy
Ustawa prezydencka wprowadza rozwiązania korzystne dla dorabiających emerytów. Osoby, które ukończą 60 lat (kobiety) i 65 lat (mężczyźni), będą mogły to robić bez żadnych ograniczeń. To zaś oznacza, że okres zmniejszania i zawieszania jest skrócony w porównaniu do obecnie obowiązujących przepisów o dwa lata. Uwaga! Prawo do emerytury ulegnie zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta, jeśli nie rozwiąże on stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego pracował bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. A to w praktyce oznacza, że dorabiać bez ograniczeń można dopiero po zwolnieniu się u swojego dotychczasowego pracodawcy. Przy czym taka osoba może wówczas ponownie zatrudnić się w starej firmie lub znaleźć zatrudnienie w innym przedsiębiorstwie.
Co z rencistami
Obniżka wieku emerytalnego spowoduje, że renciści będą krócej pobierać świadczenie rentowe. Zyskają osoby, które przez ostatnie pięć lat poprzedzających badania lekarskie otrzymywały świadczenie, a do nowego obniżonego wieku emerytalnego będzie im brakować mniej niż pięć lat. Po zmianie przepisów powinny otrzymać rentę do dnia osiągnięcia nowego obniżonego wieku emerytalnego. A to w praktyce oznacza, że część rencistów zostanie zwolniona z przykrego obowiązku stawienia się u lekarza orzecznika w celu przedłużenia renty do podniesionego wieku.
Jak liczyć wiek ochronny
Pracownicy, którzy w dniu wejścia w życie zmian są objęci ochroną stosunku pracy wynikającą z art. 39 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666) korzystają z niej do osiągnięcia podwyższonego wieku emerytalnego. Natomiast pozostali będą podlegać ochronie przez okres czterech lat przed osiagnięciem wieku emerytalnego wprowadzonego nowymi przepisami. Przy czym okres ten będzie biegł najwcześniej od momentu wejścia w życie znowelizowanej ustawy.
