6 ważnych zmian, o których powinni wiedzieć wszyscy uczniowie. Co przyniesie wrzesień 2023 do szkół?

Ponieważ 1 września wypada w piątek minister edukacji i nauki przesunął rozpoczęcie roku szkolnego na 4 września. Ta zmiana jest jednak najmniej istotna. A co naprawdę ważnego zmieni się w roku szkolnym 2023/2024?

4 września jest w nadchodzącym roku szkolnym datą szczególnie ważną. Oznacza bowiem początek szkoły, a wraz nim szereg wyzwań. Z jednej strony nowy przedmiot, który zastąpi podstawy przedsiębiorczości oraz interesujące nowości w wykazie lektur, ale z drugiej - problemy kadrowe oraz wynikająca z reformy oświaty kumulacja uczniów. Oczywiście, początek nauki zwykle wiąże się ze zmianami w organizacji pracy szkoły, ale tym razem zmiany są wyjątkowo istotne. Co warto wiedzieć?

Jak będzie wyglądał rok szkolny 2023/2024? Ważne zmiany dla uczniów:

Łacina jako drugi język obcy nowożytny

W siódmych i ósmych klasach szkół podstawowych oraz w liceum ogólnokształcącym i technikum, zamiast drugiego języka obcego nowożytnego, pojawi się łacina. Uczniowie będą mogli ją wybierać jako drugi język obcy – o ile oczywiście, w danej placówce będzie nauczyciel łaciny.

Jak czytamy na rządowym portalu, „Znajomość języka łacińskiego, a więc umiejętność obcowania z tekstami, spuścizną naszych przodków jest naszym dobrem narodowym. Zatem przedmiotem troski władz i wszystkich obywateli powinno być dbanie o to, by w Polsce nie zabrakło ludzi zdolnych do zgłębiania, interpretowania, tłumaczenia, katalogowania i upowszechniania wiedzy o tym dorobku, ale także korzyści, jakie daje nauka języka łacińskiego (uczy logiki, myślenia, kultury, jest również ogromną pomocą w nauce języków obcych nowożytnych)”.

Co ważne, uczniowie, którzy zaczną się uczyć łaciny, będą w przyszłości mieli możliwość zdawania tego przedmiotu na egzaminie maturalnym z przedmiotów obowiązkowych, w części pisemnej. Takie zmiany są jednak przewidziane dopiero od roku szkolnego 2026/2027. Jeśli zaś chodzi o poziom rozszerzony już teraz uczniowie mogą zdawać egzamin z przedmiotu język łaciński i kultura antyczna.

Nowy przedmiot: Biznes i zarządzanie (BiZ)

W nowym roku szkolnym zamiast podstaw przedsiębiorczości pojawi się biznes i zarządzanie (BiZ). Nowy przedmiot ma pomóc uczniom w rozwijaniu zdolności liderskich. Prezentowana na lekcjach wiedza ma być oparta na wiedzy specjalistów, doświadczeniach przedsiębiorców oraz rozwiązaniach z rynków międzynarodowych. Uczniowie będą pracowali na metodą „case study” analizując aktualne i lokalne przypadki biznesowe. Wraz z wprowadzeniem przedmiotu do szkół utworzona zostanie platforma e-learningowa oparta na symulacjach biznesowych i materiałach wideo.

Co ważne, celem biznesu i zarządzania ma być poprawa umiejętność pracy zespołowej uczniów, rozbudzenie ich kreatywności oraz nauczenie krytycznego myślenia. Do nauki nowego przedmiotu mają zostać zaangażowani praktycy, w tym przedsiębiorcy. Od 2027 roku nowy przedmiot będzie do wyboru na egzaminie maturalnym.

– Reforma przedmiotu podstawy przedsiębiorczości to krok do nowoczesnego i praktycznego nauczania. Wprowadzenie nowego przedmiotu ma na celu rozwijanie kompetencji efektywnego zarządzania własnymi finansami – mówił o przedmiocie minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek.

Gry o walorach edukacyjnych w wykazie lektur

Ciekawa zmiana następuje także w podstawie programowej przedmiotu język polski. Polega ona na uzupełnieniu wykazu lektur o gry "This War of Mine” (11BitStudios) oraz „Gra Szyfrów” (Instytut Pamięci Narodowej). Generalnie gry wideo stanowią jeden z kluczowych elementów współczesnej kultury. Gry, które znalazły się w podstawie programowej są szczególne, bowiem posiadają walor edukacyjny.

Gry są dostępne bezpłatnie m.in. na prowadzonej przez Ministra Edukacji i Nauki Platformie Edukacyjnej.

Zwiększone wynagrodzenie dla młodocianych w szkołach branżowych

Kolejna zmiana w nowym roku szkolnym, to zwiększenie wynagrodzenia bazowego dla uczniów szkół branżowych oraz praktykantów przyuczających się do zawodu bezpośrednio w firmach. Od września ma ono wynosić od 8 do 10 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, dla kolejnych lat nauki. Oznacza to, że w pierwszym roku nauki uczniowie będą otrzymywali 569,94 zł miesięcznie, w drugim 641 zł, a w trzecim - 712 zł.

- Młodym ludziom będzie dużo łatwiej podejmować decyzje o szkołach branżowych i technicznych w momencie, kiedy będą wiedzieli, że wiążą się z tym dodatkowe środki w trakcie kształcenia, które będą otrzymywać – mówiła o zmianie minister Marlana Maląg.

Testy z wychowania fizycznego

Od nowego roku szkolnego, w ramach programu „Sportowe talenty”, każdy uczeń od czwartej klasy będzie musiał zaliczać testy z wychowania fizycznego. Sprawdzianem objęte będą: biegi (10 razy po 5 m oraz bieg wahadłowy na 20 m, czyli tzw. beep-test), podpór przodem na przedramionach i skok w dal.

Co istotne, program „Sportowe talenty”, który tworzy MSiT, ma co prawda pomóc dzieciom w walce o zdrowie, ale mogą zagrozić ich danym.

W tekście „Nowe obowiązki dla uczniów: testy z WF od IV klasy” pisaliśmy już o tym, że jak wynika z przeprowadzanych przez AWF cyklicznych badań populacyjnych, w 2018 r. przeciętny chłopiec w wieku 10,5 roku był w stanie wisieć na drążku o 16,5 s krócej niż jego rówieśnik z 1979 r., przebiec 600 m o 39,3 s wolniej i skoczyć w dal o 20 cm bliżej. Problem polega jednak na tym, że poza wynikami uczniów w bazie danych mają się znaleźć również takie dane dziecka, jak jego PESEL, masa ciała, wzrost oraz gminie czy powiecie, w których znajduje się placówka.

„Dzięki dostarczeniu danych obejmujących całą populację uczniów, właściwe instytucje publiczne będą mogły uzyskać wiedzę na temat określonych deficytów aktywności fizycznej dzieci i młodzieży, co umożliwi stworzenie optymalnych, celowanych działań w tym zakresie, kierowanych do określonych grup odbiorców. Dzięki temu będzie możliwe zahamowanie negatywnych trendów dotyczących aktywności fizycznej polskich uczniów oraz nadwagi, otyłości i związanych z tymi zjawiskami problemów zdrowotnych” – twierdzą osoby z MSiT.

Więcej o kontrowersjach wokół programu przeczytasz także w materiale „Sportowe Talenty” z kontrowersjami. Zbieranie danych o uczniach może generować zagrożenia.

Laptopy dla 4 klasistów

Ustawa z dnia 7 lipca 2023 r. o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli (Dz. U. poz. 1369) gwarantuje uczniom klas czwartych laptopy. W bieżącym roku uczniowie otrzymają laptopy do 31 grudnia. Ich przekazanie odbędzie się na podstawie umowy zawartej między szkołą a rodzicami.

O obowiązkach rodziców, karach za naruszenie umowy, oraz konsekwencjach zniszczenia laptopa pisaliśmy w tekście „Darmowe laptopy dla uczniów. Na jakich zasadach? Czego nie wolno z nimi robić?”.