Pedagodzy zatrudnieni w publicznych i niepublicznych placówkach mogą się starać o świadczenie kompensacyjne. Stracą jednak do niego prawo, jeśli wrócą do zawodu
Czy praca w bibliotece pozwala na świadczenie
W ubiegłym roku nauczycielka języka polskiego została zwolniona z pracy. Dyrektor szkoły podjął taką decyzję ze względu na mniejszą liczbę klas. Przeszła na nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Obecnie były pracodawca zaproponował jej podjęcie zatrudnienia w szkolnej bibliotece na 1/2 etatu. Czy w takiej sytuacji nadal będzie mogła pobierać świadczenie z ZUS?
NIE
W razie podjęcia przez uprawnionego pracy w placówkach oświatowych prawo do świadczenia ulega zawieszeniu, bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu. Zdaniem ustawodawcy możliwość wcześniejszego zakończenia pracy przysługuje wyłącznie osobom, które nie mogą jej kontynuować w placówkach związanych z nauczaniem i wychowaniem dzieci i młodzieży. Prawo do takiego świadczenia mają nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w publicznych i niepublicznych przedszkolach, szkołach publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych, we wszystkich placówkach kształcenia ustawicznego, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych. Takie same uprawnienia mają wychowawcy pracujący w specjalnych ośrodkach wychowawczych dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania oraz w ośrodkach umożliwiających dzieciom i młodzieży upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych, organizowanych zgodnie z odrębnymi przepisami, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację odpowiednio: obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego dziecka w wieku 6 lat (w przedszkolu i oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki). Prawo do wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej zagwarantowano także pedagogom zatrudnionym w placówkach zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania.
Z takiego rozwiązania mogą także skorzystać pedagodzy szkolni i bibliotekarze. Tym samym, jeśli zainteresowana zdecyduje się na podjęcie dodatkowego zatrudnienia w szkole, straci źródło przychodów z ZUS.
Podstawa prawna
Art. 4 ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U. nr 97, poz. 800 ze zm.).
Art. 1 ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm.).
Czy wiek decyduje o zakończeniu aktywności
Matematyk kończy w czerwcu 56 lat. Na swoim koncie ma 32 lata pracy w szkole średniej w pełnym wymiarze czasu pracy. Czy może ubiegać się o świadczenie kompensacyjne?
TAK
Nauczyciel zatrudniony w placówce oświatowej ma prawo skorzystać ze świadczenia kompensacyjnego. Aby to jednak było możliwe, musi łącznie spełnić kilka warunków. Niezbędne jest bowiem, aby posiadał okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat wykonywania pracy nauczycielskiej. Tym samym obowiązkowo musi udowodnić, że był zatrudniony w szkołach, przedszkolach lub placówkach w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Konieczne jest także, aby osiągnął wiek emerytalny wymagany przez ustawę. Od tego roku wiek emerytalny mężczyzn będzie systematycznie podnoszony o rok co dwa lata. To oznacza, że poczynając od stycznia bieżącego roku, mężczyzna może skorzystać ze świadczenia kompensacyjnego, mając ukończone 56 lat. Natomiast kobiety mają jeszcze możliwość skorzystania z tego rozwiązania, mając ukończone 55 lat. Konieczne jest także rozwiązanie stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą. Nauczyciel ubiegający się o świadczenie obowiązkowo musi spełnić te warunki najpóźniej w dniu rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę zawartej z placówką.
Podstawa prawna
Art. 4 ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U. nr 97, poz. 800 ze zm.).
Art. 103 ust. 3 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.).
Czy chory ma prawo do świadczenia
Nauczyciel wychowania fizycznego uległ wypadkowi w czasie zajęć. Po zakończeniu okresu zasiłkowego wynoszącego 182 dni okazało się, że niezbędna jest dalsza rehabilitacja. Jednocześnie spełnił wszystkie warunki niezbędne do otrzymania nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Czy może z niego skorzystać?
TAK
Prawo do takiej formy wsparcia ze strony państwa (świadczenia są wypłacane z budżetu) powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jego nabycia. W opisanym przypadku prawo do świadczenia kompensacyjnego powstaje z dniem zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego. Prawo do uzyskania takiego świadczenia mają także nauczyciele, wychowawcy i pedagodzy, którzy po rozwiązaniu stosunku pracy w szkole aż do czasu zgłoszenia w ZUS wniosku o to świadczenie, nie pracowali ani nie prowadzili firmy.
Albo świadczenie kompensacyjne dla nauczyciela albo praca w szkole
Albo świadczenie kompensacyjne dla nauczyciela albo praca w szkole

Zobacz również
Podstawa prawna
Art. 4–7 ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U. nr 97, poz. 800 ze zm.).
Czy wsparcie pozwala dorabiać bez ograniczeń
Nauczycielka muzyki pobierająca świadczenie kompensacyjne podjęła pracę w firmie zajmującej się importem instrumentów muzycznych. Czy może dodatkowo pracować bez żadnych ograniczeń?
NIE
Osoby pobierające nauczycielskie świadczenia kompensacyjne mogą pracować poza placówkami oświatowymi, ale wysokość ich dodatkowych przychodów podlega takim samym ograniczeniom jak w przypadku wcześniejszych emerytów. Obowiązują ich limity dotyczące osób poniżej 60 lat (kobiety) 65 (mężczyźni). Osoby zarabiające nie więcej niż 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego przez prezesa GUS za ostatni kwartał kalendarzowy, będą mogły pobierać świadczenie w całości. Przychód powyżej 70 proc. tego wynagrodzenia spowoduje zmniejszenie świadczenia. Świadczenie zostanie zawieszone, jeśli przychód z tytułu zatrudnienia wyniesie ponad 130 proc. wyżej wymienionego wynagrodzenia. Od 1 marca 2015 r. progi wynoszą odpowiednio 2759,90 zł (70 proc.) oraz 5125,50 zł (130 proc.).
Podstawa prawna
Art. 4–7 ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U. nr 97, poz. 800 ze zm.).
Czy przychody z zagranicy mają wpływ na wypłatę
Pedagog nabył prawo do świadczenia kompensacyjnego. Po otrzymaniu pierwszego świadczenia z ZUS rozpoczął pracę poza granicami Polski. Czy przychody z tego zatrudnienia będą miały wpływ na ewentualne zawieszenie wypłaty?
TAK
Prawo do świadczenia ulega zawieszeniu lub świadczenie zostaje zmniejszone w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Dla tej grupy świadczeniobiorców prowadzących pozarolniczą działalność za przychód przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych. Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego uważa się bowiem zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności. Jednak przepisy dotyczą także emerytów i rencistów osiągających przychód z tytułu działalności wykonywanej za granicą.
Podstawa prawna
Art. 9 ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U. nr 97, poz. 800 ze zm.).
Art. 103 ust. 3 oraz 104–106 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U z 2013 r. poz. 1440 ze zm.).
Czy z każdej szkoły trzeba się zwolnić
Informatyk jest zatrudniony w trzech szkołach na 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Zmiana sytuacji życiowej powoduje, że od przyszłego roku szkolnego chce pobierać świadczenie kompensacyjne. Czy może sam odejść z pracy, nie tracąc prawa do wypłaty?
TAK
Ta specyficzna wcześniejsza emerytura przysługuje nauczycielowi spełniającemu ustawowe warunki bez względu na formę rozstania ze szkołą. Prawo do świadczenia ma także osoba, której stosunek pracy został rozwiązany w razie całkowitej lub częściowej likwidacji szkoły albo zmian organizacyjnych. Świadczenie kompensacyjne przysługuje również nauczycielowi, którego umowa o pracę wygasła wskutek upływu okresu pozostawania w stanie nieczynnym lub w razie rozwiązania jej przed upływem stanu nieczynnego. Nauczyciel, który zamierza ubiegać się o przyznanie świadczenia kompensacyjnego, a pracuje w kilku placówkach, musi rozwiązać wszystkie umowy, bez względu na ich charakter i wymiar czasu pracy. \
Podstawa prawna
Art. 7 ust. 1 ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U. nr 97, poz. 800 ze zm.).