Rada gminy nie może wprowadzać podwyżki opłaty za pobyt dziecka w żłobku, uzasadniając to chęcią tworzenia w nim dodatkowych miejsc. Jej kwota musi być powiązana z kosztami ponoszonymi na utrzymanie malucha w placówce.
Tak stwierdził wojewoda lubelski, który unieważnił uchwałę rady gminy Niemce w sprawie ustalenia wysokości opłaty za pobyt dziecka w żłobku. Radni postanowili zmienić jej kwotę z 225 zł do 500 zł miesięcznie. Swoją decyzję uzasadniali tym, że aktualnie placówka liczy 61 miejsc, natomiast zapotrzebowanie ze strony rodziców jest znacznie większe. Dlatego określenie czesnego na poziomie 500 zł pozwoli zwiększyć liczbę miejsc w żłobku nawet do 95.
Jednak w ocenie organu nadzoru wspomniana uchwała została podjęta z naruszeniem art. 58 ust. 1 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 409 ze zm.). Zgodnie z nim rada gminy jest upoważniona do określenia wysokości opłaty za pobyt oraz za wyżywienie dziecka w drodze uchwały. Przy czym nie oznacza to, że ma ona całkowitą swobodę w kształtowaniu kwoty czesnego. Jego wysokość powinna opierać się na zasadzie ekwiwalentności świadczeń sprowadzającej się do tego, że za określone usługi rodzice ponoszą opłatę odpowiadającą kosztom ich realizacji. Wojewoda podkreśla, że taka opłata powinna zapewnić co najwyżej zwrot ponoszonych wydatków ściśle związanych z pobytem dzieci, ale nie musi obejmować ich w całości. Ponadto nie można w jej ramach obejmować innych kosztów jak też przekraczać ponoszonych wydatków.
Wojewoda dodaje też, że w uzasadnieniu uchwały podejmowanej w trybie art. 58 ust. 1 ustawy konieczne jest przedstawienie wyliczenia kosztów pobytu dzieci w placówce, składających się na opłatę. Powołuje się przy tym na orzecznictwo sądów administracyjnych, które wskazuje, że to z uzasadnienia powinno jasno wynikać, dlaczego opłatę wyznaczono w danej, a nie innej wysokości, tak aby zapewnić tym samym możliwość oceny ekwiwalentności świadczeń. Tymczasem uzasadnienie kwestionowanego aktu prawnego jest lakoniczne i nie zawiera jakiejkolwiek kalkulacji wspomnianych kosztów. Co więcej, z jego treści wynika, że ustalenie kwoty opłaty nastąpiło w całkowitym oderwaniu od kosztów pobytu dziecka w żłobku, które w ogóle nie były analizowane przez radę gminy. Ta postanowiła bowiem o zwiększeniu jej wysokości nie symbolicznie, ale znacznie, bo aż o 77 proc., kierując się zamiarem uzyskania pieniędzy na zwiększenie zakresu działalności placówki w bliżej niesprecyzowanej przyszłości.

orzecznictwo

Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody lubelskiego z 8 lipca 2019 r., nr PN-II.4131.334.2019.www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia