Ubezpieczonym w Polsce przysługuje prawo do pierwszej pomocy medycznej oraz niezbędnych świadczeń w czasie urlopu w innym państwie UE. Trzeba się jednak liczyć z koniecznością poniesienia dodatkowych opłat.
Czy EKUZ jest dokumentem osobistym
Wybieram się z rodziną na narty do Austrii. Chcę sobie, żonie i dzieciom wyrobić kartę uprawniającą do bezpłatnego leczenia w przypadku kontuzji narciarskiej. Czy każdy z nas musi mieć własny dokument?
Każda osoba ubezpieczona, chcąc korzystać z uprawnień, jakie daje Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, musi posiadać własny EKUZ. Odrębną kartę wyrabia się także każdemu z dzieci. Można ją uzyskać w wybranym oddziale wojewódzkim NFZ lub jego delegaturze (tylko w przypadku problemów klient zostanie odesłany do właściwego oddziału funduszu ze względu na miejsce zamieszkania). W tym celu należy złożyć dla każdego członka rodziny odrębny wniosek o wydanie EKUZ w związku z wyjazdem turystycznym. Jego wzór jest dostępny na stronie internetowej funduszu (www.nfz.gov.pl). Trzeba go wypełnić i podpisać, a następnie dostarczyć do NFZ osobiście lub za pośrednictwem faksu albo tradycyjnej poczty. Do wniosku można dołączyć dowód posiadania ubezpieczenia zdrowotnego (na wypadek, gdyby były problemy z potwierdzeniem przez NFZ statusu ubezpieczeniowego osoby ubiegającej się o kartę). Nie jest natomiast wymagane przesłanie zdjęcia przyszłego posiadacza EKUZ. Wniosek można dostarczyć do funduszu również drogą e-mailową. W tym celu należy wykonać skan dokumentów (wniosku oraz ewentualnie dowodu posiadania ubezpieczenia zdrowotnego) i przesłać je na adres podany na stronie internetowej wybranego oddziału NFZ. Karta jest wydawana bezpłatnie. Zostanie wystawiona w ciągu trzech dni od daty wpływu korespondencji, a następnie przesłana listem poleconym. Można ją również odebrać osobiście (wówczas otrzymuje się ją od ręki). EKUZ w naszym imieniu może też odebrać inna wskazana przez nas osoba.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r.).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz.Urz. UE L 284 z 30 października 2009 r.).
Czy NFZ zweryfikuje uprawnienia
Nie jestem zatrudniona, a do ubezpieczenia zdrowotnego zostałam zgłoszona przez pracującego męża. Zamierzam ubiegać się o uzyskanie EKUZ. Czy fundusz zanim wyda mi ten dokument, będzie wymagał potwierdzenia, że jestem ubezpieczona?
NFZ od niektórych ubiegających się o kartę żąda przedstawienia dowodu ubezpieczenia zdrowotnego. Chodzi zwłaszcza o osoby, które nie mają jednoznacznego statusu ubezpieczeniowego, np. nie zostały we właściwy sposób zgłoszone do ubezpieczenia i ich dane wyświetlają się w systemie eWUŚ (czyli systemie Elektronicznej Weryfikacji Uprawnień Świadczeniobiorców) na czerwono. Dla osób wyjeżdzających turystycznie EKUZ wydawany jest na podstawie danych zawartych w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych, bez konieczności przedkładania dodatkowych dokumentów. Jeśli jednak fundusz ma jakiekolwiek wątpliwości, może żądać dokumentów potwierdzających status danej osoby w CWU. Dlatego występując do funduszu o kartę najlepiej mieć ze sobą dowód potwierdzający prawo do bezpłatnego leczenia.
W przypadku osób ubezpieczonych w NFZ przez małżonków takim dowodem jest zgłoszenie do ubezpieczenia członka rodziny (druk ZUS ZCNA, jeżeli zgłoszenie nastąpiło po 1 lipca 2008 r. lub ZUS ZCZA, jeżeli miało to miejsce przed tą datą). Dokument ten należy dołączyć do wniosku o wydanie karty EKUZ. W przypadku dzieci i młodzieży uczących się i mających status członka rodziny, dokumentem wymaganym przy ubieganiu się o EKUZ jest legitymacja uczniowska lub studencka oraz dowód potwierdzający dopisanie danej osoby do ubezpieczenia, np. jednego z rodziców.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r.).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz.Urz. UE L 284 z 30 października 2009 r.).
Czy Polak ma prawo do leczenia poza UE
Ferie zimowe spędzę na Islandii. Czy w razie nagłej choroby lub wypadku będę tam miał zapewniony dostęp do opieki zdrowotnej na zasadach obowiązujących na terenie Wspólnoty?
Polskim obywatelom przebywającym w krajach członkowskich Unii Europejskiej, a także w kilku innych państwach należących do Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu EFTA przysługuje prawo do świadczeń na zasadach koordynacji systemów ubezpieczeniowych. Uprawnienie to przysługuje w przypadku nagłego pogorszenia zdrowia oraz niespodziewanych zdarzeń, takich jak np. uraz narciarski. Do korzystania ze świadczeń zdrowotnych w takich sytuacjach upoważnia EKUZ. Nie ma obowiązku jej posiadania, ale warto ten dokument uzyskać przed wyjazdem na zagraniczny urlop. Gwarantuje, że w razie konieczności skorzystania z opieki medycznej za granicą zostanie ona udzielona nam na takich samych zasadach, jak obywatelom danego kraju. Posiadacz EKUZ w stanach nagłych może liczyć na opiekę zdrowotną w 28 krajach UE, w tym od 1 lipca 2013 r. w Chorwacji, a także w czterech państwach EFTA: Islandii, Norwegii, Szwajcarii i Liechtensteinie. Trzeba jednak pamiętać, że zasady te nie obowiązują na obszarze Grenlandii i Wysp Owczych (należących do Danii) oraz Wysp Normandzkich, Jersey, Shark i Wyspy Man (w przypadku Wielkiej Brytanii).
Podstawa prawna
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r.).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz.Urz. UE L 284 z 30 października 2009 r.).
Czy karta jest ważna bezterminowo
W tym roku planuję kilka wyjazdów za granicę w celach turystycznych. Chcę wyrobić EKUZ. Czy karta będzie ważna przez cały rok?
EKUZ jest ważna zasadniczo przez pół roku. Na taki okres zostanie wydana osobom zatrudnionym, przedsiębiorcom, rencistom oraz członkom rodzin osoby ubezpieczonej. W zależności od jej statusu może być jednak ważna przez krótszy lub dłuższy czas. Na przykład emeryci otrzymują kartę na pięć lat, a bezrobotni zarejestrowani w urzędzie pracy – na dwa miesiące.
Dodatkowo karta może być wydana:
na okres do 6 miesięcy dla:
– dla kobiet w okresie ciąży lub porodu, posiadających obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
– dzieci i młodzieży do 18. roku życia (okres ważności karty kończy się z dniem ukończenia 18. roku życia);
na okres do 90 dni dla:
– osób, które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i otrzymały decyzję np. wójta, burmistrza (uprawnione na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;
na okres do 42 dni od dnia porodu dla:
– kobiet w okresie połogu, posiadających obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Kartę EKUZ po upływie terminu jej ważności należy odnowić. Wymaga to złożenia nowego wniosku o jej wydanie. Jeżeli termin ważności tego dokumentu upływa w trakcie urlopu, trzeba wcześniej wyrobić drugą kartę i na wyjazd zabrać obie. W przypadku zgubienia EKUZ należy wystąpić do funduszu o wydanie jej duplikatu.
Podstawa prawna
Zarządzenie nr 83/2010/DSS prezesa NFZ z 21 grudnia 2010 r. w sprawie okresu ważności EKUZ wydawanej na pobyt czasowy w związku z wyjazdem turystycznym oraz w procedurze wydawania EKUZ nr 2005/03/BWM/EKUZ/5.0, obowiązującej od 1 stycznia 2011 r.
Czy fundusz zrefunduje wydatki na leczenie
Podczas urlopu w Czechach uległem kontuzji i otrzymałem pomoc medyczną w miejscowym publicznym szpitalu. Pomimo że miałem przy sobie aktualną kartę EKUZ, musiałem ponieść wszystkie koszty leczenia. Czy mogę domagać się ich zwrotu od NFZ?
W przypadku gdy ubezpieczony poniósł koszty leczenia w jednym z państw UE, może starać się o ich refundację przez NFZ.
Należy jednak pamiętać, że w większości państw UE pacjenci uiszczają na zasadzie współpłacenia część kosztów związanych z udzielanymi świadczeniami. NFZ ich nie zrefunduje. W Czechach od 1 stycznia 2008 r. obowiązuje współpłacenie. Chory dopłaca do każdej wizyty u lekarza 30 koron czeskich, a dzień pobytu w szpitalu kosztuje 60 koron. Dodatkowa opłata za wydanie każdego leku przepisanego na recepcie, a refundowanego przez tamtejszego płatnika, wynosi 30 koron. O zwrot tych opłat ponoszonych w Czechach na zasadzie współpłacenia nie można ubiegać się w NFZ. Fundusz zwróci natomiast koszty, które są bezpłatne także dla czeskich ubezpieczonych. Warunkiem jest przedłożenie funduszowi opłaconych rachunków wystawionych przez zagraniczną placówkę medyczną oraz dowodów zapłaty. Wniosek należy złożyć we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania pacjenta oddziale wojewódzkim NFZ.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r.).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz.Urz. UE L 284 z 30 października 2009 r.).
Czy możliwe jest leczenie bez EKUZ
Córka złamała nogę na nartach i obecnie przebywa w słowackim szpitalu. Nie ma jednak EKUZ, bo zgubiła kartę podczas podróży. Czy jest jakiś sposób, aby nie musiała płacić za udzieloną pomoc?
W sytuacjach wyjątkowych istnieje możliwość uzyskania certyfikatu tymczasowo zastępującego EKUZ. Dokument jest wydawany przez odpowiedni oddział wojewódzki NFZ. Aby osoba przebywająca za granicą go uzyskała, musi przesłać wniosek (drogą e-mailową lub faksem) o jego wydanie do właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ. Należy w nim wskazać datę uzyskania świadczenia lub początkową datę, w przypadku gdy leczenie jest kontynuowane. Certyfikat jest wydawany z ograniczoną datą ważności, zazwyczaj na czas udzielenia świadczeń. Fundusz prześle go niezwłocznie faksem lub tradycyjną pocztą.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r.). Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia nr 883/2004 (Dz.Urz. UE L 284 z 30 października 2009 r.).
