Subskrybuj nas na Youtube
Krajowe przepisy państw członkowskich UE nie mogą zezwalać pracownikom medycznym na wykonywanie pracy przez 24 godziny z rzędu lub dłużej. Tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 23 grudnia 2015 r.
Sprawa dotyczyła lekarzy z Grecji, którzy na podstawie tamtejszych regulacji byli zobowiązani pracować przeciętnie od 60 do 93 godzin tygodniowo. Musieli też wykonywać obowiązki nieprzerwanie przez nawet 32 godziny bez uprawnienia do minimalnego wymiaru dobowego i tygodniowego odpoczynku (a także okresów odpoczynku wyrównawczego). Greckie przepisy formalnie przewidują maksymalne granice tygodniowego wymiaru pracy, ale zakładają, że lekarze są zobowiązani do odbycia kilku dyspozycyjnych dyżurów miesięcznie (regulacje nie ustanawiają limitu w tym zakresie).
TSUE uznał, że przepisy te są niezgodne z dyrektywą 2003/88/WE z 4 listopada 2003 r. dotyczącą niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz.U. L 299, s. 9). Zgodnie z nią przeciętny tygodniowy wymiar czasu pracy nie może przekraczać 48 godzin, a każdy pracownik jest uprawniony do minimalnego dobowego odpoczynku w wymiarze 11 nieprzerwanych godzin (w okresie 24-godzinnym).
Trybunał podkreślił, że greckie przepisy nie ograniczają możliwości dyżurowania w szpitalu ponad wspominany 48-godzinny limit. Jednocześnie uznał, że niezgodna z prawem unijnym jest także regulacja, zgodnie z którą 24-godzinnego odpoczynku można udzielić nie bezpośrednio po aktywnym dyżurze, lecz w późniejszym terminie (w okresie tygodnia).
Obecnie trudno jest ocenić wpływ orzeczenia TSUE na warunki pracy polskich lekarzy (nie jest dostępne jeszcze uzasadnienie wyroku w języku polskim).
– Moim zdaniem bez dokładnej analizy uzasadnienia nie jest możliwe dokonanie oceny przedstawionego orzeczenia w stosunku do prawa polskiego – podkreśla Maciej Jabłoński, adwokat z Kancelarii Adwokackiej w Łodzi.
Trzeba jednak wyraźnie wskazać, że przepisy polskie dotyczące czasu pracy lekarzy różnią się istotnie od tych greckich. W szczególności uregulowana jest kwestia wykonywania obowiązków przez pracowników medycznych w wymiarze przekraczającym przeciętnie 48 godzin tygodniowo (na podstawie klauzuli opt-out).
– Należy podkreślić, że praca taka dopuszczalna jest wyłącznie za zgodą lekarza. Nie będzie on zmuszony do wykonywania obowiązków w nieograniczonej liczbie godzin – wskazuje Maciej Jabłoński.
Podkreśla, że zgodnie z polskimi przepisami czas pełnienia dyżuru medycznego wlicza się do czasu pracy, a pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. W przypadku osoby pełniącej dyżur medyczny odpoczynku należy udzielić bezpośrednio po zakończeniu dyżurowania.
ORZECZNICTWO
Wyrok TSUE z 23 grudnia 2015 r. w sprawie C–180/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
