Drugi przypadek błonicy w Polsce. Czy grozi nam epidemia?

We Wrocławiu hospitalizowano dziecko i dorosłego z podejrzeniem błonicy. 6-letni chłopiec, który nie był szczepiony, wrócił z wakacji w Afryce. Jego stan jest ciężki, ale stabilny. Czy grozi nam epidemia tej groźnej choroby? Sprawdź, co to za choroba i jakie są jej objawy.

W Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Gromkowskiego we Wrocławiu leczone są dwie osoby z podejrzeniem błonicy. 6-letnie dziecko, które nie było szczepione, wróciło z Zanzibaru, a dorosły pacjent miał z nim kontakt. Choć badania mikrobiologiczne jeszcze nie potwierdziły zakażenia, obie osoby są leczone w kierunku błonicy. Główny Inspektor Sanitarny uspokaja, że nie ma zagrożenia epidemią, ale przypomina o obowiązkowych szczepieniach.

Przypadki błonicy we Wrocławiu

W Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Gromkowskiego we Wrocławiu hospitalizowane są dwie osoby z podejrzeniem błonicy. 6-letnie dziecko, które nie było szczepione, wróciło z Zanzibaru i trafiło na oddział intensywnej terapii. Jego stan jest ciężki, ale stabilny.

Dorosły pacjent, który miał kontakt z dzieckiem, również wykazuje objawy kliniczne błonicy. – Badania mikrobiologiczne nie potwierdziły jeszcze zakażenia, ponieważ leczenie w kierunku błonicy zostało wdrożone bardzo szybko – powiedziała PAP rzeczniczka szpitala, dr Janina Kulińska.

Zakażenia błonicą - dochodzeniem objęto 500 osób

Główny Inspektor Sanitarny, dr Paweł Grzesiowski, poinformował, że ustalono polskich pasażerów samolotów, którzy podróżowali razem z zakażonym dzieckiem. – Postępowania profilaktyczne, polegające m.in. na podaniu antybiotyków, są praktycznie zakończone – powiedział.

Grzesiowski podkreślił, że wstępnym dochodzeniem objęto około 500 osób, a szczegółowe dane są przekazywane do poszczególnych krajów. GIS uspokaja, że nie ma zagrożenia epidemią błonicy na terenie Polski. W 2024 roku odnotowano w Polsce dwa przypadki błonicy, a w 2023 – jeden. Choć choroba jest rzadka, brak szczepień może prowadzić do jej nawrotu.

Czym jest błonica i jakie są jej objawy?

Błonica, zwana również dyfterytem lub dławcem, to ostra choroba zakaźna wywoływana przez bakterie Corynebacterium diphtheriae. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez kontakt z osobą chorą lub nosicielem.

Objawy błonicy:

• Ból gardła i trudności w przełykaniu
• Gorączka i osłabienie
• Szary, gęsty nalot (tzw. pseudobłony rzekome) na migdałkach, gardle lub krtani
• Powiększenie węzłów chłonnych i obrzęk szyi
• Chrypka i problemy z oddychaniem

W ciężkich przypadkach dochodzi do zajęcia serca, nerek i układu nerwowego, co może prowadzić do niewydolności oddechowej, zapalenia mięśnia sercowego lub porażenia mięśni.

Leczenie i powikłania błonicy

Leczenie błonicy polega na podaniu antytoksyny błoniczej, która neutralizuje toksynę bakteryjną, oraz antybiotyków, takich jak erytromycyna czy penicylina. Pacjenci często wymagają hospitalizacji i izolacji, aby zapobiec rozprzestrzenianiu choroby.

Najgroźniejsze powikłania błonicy to:

• Zapalenie mięśnia sercowego – może prowadzić do niewydolności serca
• Porażenia nerwów – osłabienie mięśni, trudności w połykaniu, a w skrajnych przypadkach paraliż
• Niewydolność oddechowa – w wyniku zatkania dróg oddechowych przez błony rzekome

Nieleczona błonica może prowadzić do śmierci w 5–10% przypadków, a u dzieci nawet do 30%.

Czy grozi nam epidemia błonicy?

Choć błonica jest dziś rzadkością dzięki obowiązkowym szczepieniom, ryzyko epidemii wzrasta, gdy spada odsetek zaszczepionych osób. Błonicato przykład choroby zakaźnej, którą w Europie praktycznie wyeliminowało wprowadzenie obowiązkowych szczepień. Obecnie w europejskich krajach zgony z powodu błonicy zdarzają się raz na kilkadziesiąt lat, zwykle u niezaszczepionych dzieci. Inaczej jest np. w Afryce – tylko w Nigerii od maja 2024 r. do połowy marca 2025 r. na błonicę zmarło ponad 1300 osób.

Czynniki zwiększające ryzyko epidemii:

• Spadek wyszczepialności (np. w wyniku ruchów antyszczepionkowych)
• Duże skupiska ludzi w złych warunkach sanitarnych
• Przypadki importowane z krajów, gdzie błonica nadal występuje.

Błonica - kiedy należy się szczepić?

Najskuteczniejszą metodą zapobiegania błonicy są szczepienia ochronne. W Polsce szczepienia przeciwko błonicy są obowiązkowe i obejmują:

• Cztery dawki szczepionki w pierwszych miesiącach życia dziecka (od drugiego do osiemnastego miesiąca)
• Dawkę przypominającą w szóstym roku życia
• Dawki przypominające co 10 lat dla osób dorosłych, ze względu na zanikanie odporności.

Spadek odsetka zaszczepionych osób, na przykład w wyniku ruchów antyszczepionkowych, może prowadzić do wzrostu ryzyka wystąpienia epidemii. Przykładem są epidemie błonicy w byłych republikach ZSRR w latach 90., gdzie po spadku wyszczepialności liczba zachorowań wzrosła do kilkudziesięciu tysięcy rocznie.