Osoby, których dziecko urodziło się nieuleczalnie chore, będą mogły od 1 stycznia 2017 r. starać się o nowe świadczenie. Nie obowiązuje przy nim kryterium dochodowe.
Czy świadczenie jest na każde dziecko
Czytelniczka na początku lutego urodzi drugie dziecko. Słyszała, że od stycznia będzie wypłacane nowe świadczenie w wysokości 4 tys. zł. Czy będzie przysługiwać każdemu rodzicowi?
NIE
Wchodzące w życie od następnego miesiąca jednorazowe świadczenie po urodzeniu dziecka to jeden z elementów programu „Za życiem” skierowanego do szczególnej grupy rodziców. Będzie to bowiem wsparcie dla osób, u których dziecka zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, o ile powstały w prenatalnym okresie rozwoju lub w czasie porodu. Wniosek o to świadczenie będzie mogła złożyć matka, ojciec, opiekun prawny lub faktyczny dziecka. Tym ostatnim jest osoba, która rzeczywiście opiekuje się maluchem i wystąpiła do sądu o jego przysposobienie. Aby otrzymać 4 tys. zł wsparcia, wniosek trzeba złożyć w ciągu 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka. Przyjmowaniem wniosków, ich rozpatrywaniem oraz wypłacaniem pieniędzy będą się zajmować wójtowie (burmistrzowie lub prezydenci miast) za pośrednictwem swoich jednostek organizacyjnych. W większości gmin będzie to ta sama instytucja, która zajmuje się przyznawaniem świadczeń rodzinnych i z programu 500+, np. ośrodek pomocy społecznej. Nowe świadczenie będzie niezależne od kryterium dochodowego, ale nie zostanie przyznane, jeśli dziecko trafi do pieczy zastępczej lub rodzice umieszczą je w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie. Zalicza się do nich: dom pomocy społecznej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, szkołę wojskową lub inną szkołę, gdy jednostki te zapewniają nieodpłatnie pełne utrzymanie.
Podstawa prawna
Art. 4 ust. 2 pkt 2 i art. 10 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz.U. poz. 1860).
Czy wzór wniosku jest określony
Matka, która w lipcu urodziła nieuleczalnie chorego syna, będzie wnioskować o przyznanie nowego świadczenia. Czy przepisy wprowadzają jednolity wzór wniosku, który powinna złożyć?
TAK
Zgodnie z ustawą „Za życiem” wniosek o 4 tys. zł zapomogi będzie jednolity dla całego kraju, a jego wzór zostanie określony w rozporządzeniu ministra rodziny, pracy i polityki społecznej. Wprawdzie wspomniany akt prawny nie został jeszcze ogłoszony w Dzienniku Ustaw, ale z jego projektu wynika, że ma się składać z dwóch części. W pierwszej trzeba będzie podać dane swoje oraz dziecka, na które ma być przyznane świadczenie, w tym m.in. imię, nazwisko, nr PESEL. Natomiast część druga ma formę oświadczeń, w których rodzic musi potwierdzić, że zna warunki przyznawania jednorazowej zapomogi i je spełnia. Dodatkowo w tej części konieczne jest zaznaczenie, czy któryś z członków rodziny nie przebywa poza granicami Polski w innym państwie UE. Trzeba bowiem pamiętać, że 4 tys. zł wsparcia, podobnie jak zasiłek rodzinny i 500 zł na dziecko, jest objęte unijnymi przepisami o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. To zaś oznacza, że gdy np. drugi z rodziców pracuje w UE, ośrodek pomocy społecznej przekaże wniosek do marszałka województwa w celu ustalenia, który kraj na podstawie unijnych regulacji jest właściwy do wypłaty świadczenia po urodzeniu dziecka.
Podstawa prawna
Art. 10 ust. 14 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz.U. poz. 1860).
Czy jest wsparcie na dzieci urodzone przed 1 stycznia
Córka pana Wojciecha, która urodziła się we wrześniu br., choruje na dziecięce porażenie mózgowe. Czy czytelnik będzie mógł się ubiegać o 4 tys. zł jednorazowego świadczenia, mimo że jego dziecko przyszło na świat, zanim nowe przepisy zaczną obowiązywać?
TAK
Przepisy ustawy nie zawierają zastrzeżenia umożliwiającego ubieganie się o nową formę wsparcia tylko tym osobom, których dziecko urodziło się po 1 stycznia 2017 r., kiedy wejdą w życie. Tym samym rodzice, których potomkowie przyszli na świat do 31 grudnia br., również mogą wnioskować o świadczenie, o ile spełniają kryteria jego uzyskania. Co istotne, aby zostało przyznane, wniosek musi być złożony w ciągu 12 miesięcy od dnia urodzenia dziecka. To oznacza, że jeżeli przyszło na świat na początku 2016 r., jego rodzice mają mało czasu na skompletowanie wymaganych dokumentów i złożenie ich w ośrodku pomocy społecznej.
Podstawa prawna
Art. 10 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz.U. poz. 1860).
Czy nowe świadczenie będzie dochodem
Pani Dorota, która wychowuje z mężem troje dzieci, zamierza złożyć wniosek o przyznanie 4 tys. zł świadczenia z tytułu urodzenia dziecka. Czy to wsparcie będzie się liczyć do kryterium dochodowego przy innych świadczeniach przyznanych na dzieci i może spowodować, że straci do nich prawo?
NIE
Pomoc z ustawy „Za życiem” nie będzie uwzględniana jako dochód przy ubieganiu się o inne świadczenia na dzieci (w tym to, które urodziło się nieuleczalnie chore). Dotyczy to m.in świadczeń rodzinnych, z Funduszu Alimentacyjnego oraz świadczenia wychowawczego, czyli 500 zł na pierwsze dziecko (tylko w tym przypadku jest uzależnione od kryterium dochodowego). Nowa zapomoga nie będzie też traktowana jako dochód przy ubieganiu się o wsparcie z systemu pomocy społecznej.
Podstawa prawna
Art. 10 i 11 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz.U. poz. 1860).
Czy będzie potrzebne zaświadczenie
Pani Kamila jest w siódmym miesiącu ciąży. Lekarz zdiagnozował u jej dziecka wadę genetyczną, która jest nieuleczalna. Czy aby mogła po jego urodzeniu otrzymać 4 tys. zł jednorazowej zapomogi, musi przedstawić zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że dziecko jest ciężko chore?
TAK
Wystąpienie ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia albo nieuleczalnej choroby zagrażającej życiu dziecka, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju lub w czasie porodu, musi być potwierdzone zaświadczeniem wystawionym przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, z którym NFZ podpisał umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, albo zatrudnionego lub wykonującego zawód w przychodni mającej kontrakt z funduszem. Co więcej lekarz musi mieć specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w dziedzinie: położnictwa i ginekologii, perinatologii lub neonatologii. Wzór zaświadczenia nie jest określony, dlatego ośrodek pomocy społecznej ma obowiązek honorować każdy dokument przedstawiony przez rodzica, pod warunkiem że będzie zawierał wskazane wyżej informacje i został wystawiony przez uprawnioną osobę. Ponadto do otrzymania 4 tys. zł jednorazowego świadczenia potrzebne będzie drugie zaświadczenie, potwierdzające, że przyszła matka pozostawała pod opieką medyczną od co najmniej 10. tygodnia ciąży do porodu. W przeciwieństwie do pierwszego, wzór tego wskazującego na datę zgłoszenia się do lekarza jest określony. Jest to bowiem to samo zaświadczenie wystawione przez lekarza lub położną, które jest potrzebne do uzyskania becikowego. Co ważne, z obowiązku przedstawienia tego zaświadczenia będą zwolnieni opiekunowie prawni lub faktyczni dziecka. Nie dotyczy to natomiast pierwszego z zaświadczeń potwierdzającego ciężkie upośledzenie lub nieuleczalną chorobę.
Podstawa prawna
Art. 4 ust. 3 i art. 10 ust. 5–7 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz.U. poz. 1860).
Czy zapomoga będzie zwolniona z podatku
Czytelnik będzie wnioskował o uzyskanie 4 tys. zł świadczenia z programu „Za życiem”. Czy podobnie jak w przypadku innych świadczeń na dzieci, nie będzie musiał od niego zapłacić podatku?
TAK
Jednorazowa zapomoga nie będzie objęta podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ponadto analogicznie jak pozostałe świadczenia przysługujące na dzieci, będzie zwolniona z egzekucji. To oznacza, że jeżeli w stosunku do rodzica będzie prowadzone postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika sądowego lub skarbowego, kwota nowego świadczenia nie zostanie zajęta na pokrycie jego zobowiązań finansowych.
Podstawa prawna
Art. 14–16 ustawy z 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz.U. poz. 1860).
