Brak jest przepisu, który zakazywałby gminom, jako osobom prawnym, przystępowania do już istniejących stowarzyszeń w charakterze członka wspierającego. Możliwość taką daje gminie art. 10 ust. 3 prawa o stowarzyszeniach (dalej: p.s.), zgodnie z którym osoba prawna może być tylko wspierającym członkiem stowarzyszenia. Pogląd ten potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 15 lipca 2016 r. (sygn. akt II SA/Po 317/16).
Wątpliwości rodzą się w świetle art. 84 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.), zgodnie z którym w celu wspierania idei samorządu terytorialnego oraz obrony wspólnych interesów, gminy mogą tworzyć stowarzyszenia, w tym również z powiatami i województwami. Dlatego WSA w Rzeszowie w wyroku z 5 czerwca 2008 r. (sygn. akt II SA/Rz 266/08) wskazał, że art. 84 u.s.g. ogranicza formę zrzeszania się gmin tylko w celu wspierania idei samorządu terytorialnego oraz obrony wspólnych interesów.
Stanowisko to nie zostało zaakceptowane przez poznański WSA w wyroku z 15 lipca 2016 r. Zdaniem tego sądu art. 84 u.s.g. nie oznacza, że gminy mogą być członkami jedynie stowarzyszeń gmin, ewentualnie powiatów i województw. Gminom przysługuje prawo uczestniczenia również w stowarzyszeniach, których członkami są podmioty inne niż jednostki samorządu terytorialnego, na zasadach wprost określonych przez u.p.s. dla osób prawnych. Jednak w takim wypadku cele stowarzyszenia nie mogą obejmować zadań wskazanych przez art. 84 ust. 1 u.s.g.
Podstawa prawna
Art. 10 ust. 3 ustawy z 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1393 ze zm.).
Art. 84 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.).