Rada gminy chce podjąć uchwałę w sprawie przystąpienia gminy do stowarzyszenia jako członek wspierający. Czy może ona przystąpić do stowarzyszenia zwykłego, niezrzeszającego innych jednostek samorządowych?
Brak jest przepisu, który zakazywałby gminom, jako osobom prawnym, przystępowania do już istniejących stowarzyszeń w charakterze członka wspierającego. Możliwość taką daje gminie art. 10 ust. 3 prawa o stowarzyszeniach (dalej: p.s.), zgodnie z którym osoba prawna może być tylko wspierającym członkiem stowarzyszenia. Pogląd ten potwierdza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 15 lipca 2016 r. (sygn. akt II SA/Po 317/16).
Wątpliwości rodzą się w świetle art. 84 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.), zgodnie z którym w celu wspierania idei samorządu terytorialnego oraz obrony wspólnych interesów, gminy mogą tworzyć stowarzyszenia, w tym również z powiatami i województwami. Dlatego WSA w Rzeszowie w wyroku z 5 czerwca 2008 r. (sygn. akt II SA/Rz 266/08) wskazał, że art. 84 u.s.g. ogranicza formę zrzeszania się gmin tylko w celu wspierania idei samorządu terytorialnego oraz obrony wspólnych interesów.
Stanowisko to nie zostało zaakceptowane przez poznański WSA w wyroku z 15 lipca 2016 r. Zdaniem tego sądu art. 84 u.s.g. nie oznacza, że gminy mogą być członkami jedynie stowarzyszeń gmin, ewentualnie powiatów i województw. Gminom przysługuje prawo uczestniczenia również w stowarzyszeniach, których członkami są podmioty inne niż jednostki samorządu terytorialnego, na zasadach wprost określonych przez u.p.s. dla osób prawnych. Jednak w takim wypadku cele stowarzyszenia nie mogą obejmować zadań wskazanych przez art. 84 ust. 1 u.s.g.
Podstawa prawna
Art. 10 ust. 3 ustawy z 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1393 ze zm.).
Art. 84 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.).