Dieta sołtysa, podobnie jak radnego, nie jest wynagrodzeniem, lecz rekompensatą. Zatem gmina musi określić warunki jej obniżenia, gdy sołtys nie może pełnić swojej funkcji.
Tak wynika z rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody łódzkiego. Dotyczy ono uchwały Rady Gminy Rusiec w sprawie wysokości oraz zasad przyznawania sołtysom diet. Wojewoda ma zastrzeżenia do regulacji, wedle której ustalono zryczałtowaną dietę kwartalną w wysokości 450 zł z tytułu powierzonych sołtysom obowiązków.
Jednocześnie jednak, jak wskazuje Tobiasz Bocheński, wojewoda łódzki w rozstrzygnięciu nadzorczym, nie zawiera ona żadnych zapisów, które stanowiłyby o obniżeniu diety (bądź jej zwrotu) w przypadku niewykonywania przez sołtysa obowiązków przez dłuższy czas, gdy nie ponosi on żadnych kosztów związanych z pełnieniem funkcji.
Brak zasad dotyczących ustalenia wysokości diet powoduje, że mają one charakter ryczałtu (w tym przypadku kwartalnego), a tracą charakter rekompensacyjny, przyjmując charakter stałego, kwartalnego wynagrodzenia, niezależnego od poniesionych wydatków. Tymczasem dieta ma rekompensować straty spowodowane pełnieniem wskazanej funkcji (np. rekompensaty utraconych zarobków oraz poniesionych kosztów), jest bowiem ekwiwalentem za utracone korzyści, a nie za samo piastowanie tej funkcji. Dlatego, zdaniem wojewody, sołtys zachowuje prawo do niej w związku z jej sprawowaniem, a nie z tytułu samego faktu bycia sołtysem.
Podkreśla, że zgodnie z ugruntowanym poglądem prezentowanym w orzecznictwie sądów administracyjnych dieta jest świadczeniem kompensacyjnym, a nie pracowniczym. W ocenie organu nadzoru przyjęcie uchwały, w której nie przewidziano obniżenia diety w przypadku niewykonywania przez sołtysa obowiązków, nie jest dopuszczalne. Wynagradzanie sołtysów ryczałtową dietą, bez względu na to, czy ponoszą koszty, czy też nie, nie ma żadnego uzasadnienia w obowiązujących regulacjach prawnych. ©℗
orzecznictwo
Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody łódzkiego z 6 maja 2021 r., nr PNIK-I.4131.353.2021. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia