Wprowadzenie takiego obowiązku przewiduje projekt ustawy o zmianie ustaw w celu usprawnienia mechanizmów wsparcia odbiorców energii elektrycznej i ciepła, przygotowany przez Ministerstwo Energii. Zakłada on nowelizację przepisów ustawy z 12 września 2025 r. o bonie ciepłowniczym (Dz.U. poz. 1302), która ma na celu rozwiązanie problemu zgłaszanego przez samorządy, związanego z kosztami obsługi tego świadczenia. Co do zasady jest bowiem tak, że gminom na ich pokrycie będzie przysługiwać 3 proc. dotacji przeznaczonej na wypłatę bonów.

Bon ciepłowniczy dla wybranych

Jednak w wielu samorządach bon nie zostanie w ogóle przyznany, bo na ich terenie nie funkcjonuje system ciepłowniczy lub cena ciepła nie przekracza 170 zł za 1 GJ. Są to zaś dwa podstawowe warunki wypłaty tego świadczenia (trzecim jest kryterium dochodowe). Mimo to są mieszkańcy, którzy i tak składają wnioski o bon ciepłowniczy (są one przyjmowane od 3 listopada do 15 grudnia). Dla gmin oznacza to konieczność poniesienia wydatków na ich rozpatrzenie i wydanie decyzji odmownych bez rekompensaty w formie środków na pokrycie kosztów obsługi. Resort energii zaproponował więc przepisy, które mają pozwolić samorządom na ich uniknięcie.

Projekt ustawy przewiduje, że do art. 3 ustawy o bonie dodane zostaną regulacje, które zakładają, że wójt, burmistrz lub prezydent miasta będzie zobligowany niezwłocznie umieścić na stronie internetowej lub w sposób zwyczajowo przyjęty informację, że na obszarze gminy nie ma ciepła systemowego dostarczanego przez przedsiębiorstwo energetyczne lub jego cena jest niższa od ustawowego limitu. Ponieważ składanie wniosków o bon na 2025 r. już trwa, przepisy projektu wskazują, że lokalni włodarze będą mieli siedem dni od dnia wejścia w życie ustawy (nastąpi to dzień po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw) na realizację wspomnianego obowiązku informacyjnego.

Wniosek bez rozpoznania, ale koszty dla gminy i tak będą

Natomiast jeśli pomimo zaistnienia okoliczności, które uniemożliwiają mieszkańcom gminy otrzymanie bonu ciepłowniczego, będą osoby, które zdecydują się ubiegać o to świadczenie, to wtedy ich wnioski będą zostawione bez rozpoznania. Co ważne, zgodnie z przepisami przejściowymi nowe regulacje będą miały zastosowanie również do wniosków, które zostały złożone i nie zostaną rozpatrzone do dnia upublicznienia informacji o braku spełniania przesłanek.

Analogiczny sposób postępowania będzie obowiązywał również w 2026 r., gdy gospodarstwa domowe będą mogły ponownie składać wnioski o bon ciepłowniczy.

- Projekt nowelizacji ustawy to krok w dobrym kierunku, ale stanowi tylko częściowe rozwiązanie problemu - mówi Marek Wójcik z Związku Miast Polskich.

Dodaje, że nawet jeśli gmina będzie mogła zostawić wnioski bez rozpoznania, to pewne koszty będzie ponosić, bo np. będzie musiała o tym fakcie powiadomić osoby, które je złożyły.

Podstawa prawna

Etap legislacyjny:

Projekt skierowany na Stały Komitet Rady Ministrów