Pracodawca może odmówić pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub na żądanie, jeśli uzasadnia to ważny interes firmy. Takiej możliwości nie ma w przypadku urlopów rodzicielskich.

Pomimo, że są uprawnianiem pracownika, znaczy wpływ na wyznaczenie terminu urlopu ma zazwyczaj pracodawca. Oto 5 podstawowych praw, jakie przysługują pracownikowi w Polsce>>

Urlop wypoczynkowy

Każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma więc prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Jak ustalić wymiar urlopu wypoczynkowego, dowiesz się tutaj>>

Pracodawca ma co prawda obowiązek udzielić pracownikowi wypoczynku w tym roku kalendarzowym, w którym ten uzyskał do niego prawo, lub ostatecznie do 30 września następnego roku, jednak nie oznacza to, że pracownik ma zagwarantowany urlop w dowolnym wybranym przez siebie terminie. Nawet jeśli wypoczynek został więc wpisany do planu urlopowego (a nie wszystkie firmy muszą do sporządzać), to i tak ma on charakter raczej orientacyjny niż obligatoryjny. Ostatecznie decydująca jest zawsze zgoda i podpis pracodawcy, który - nawet jeżeli pracownik miał wcześniej zaplanowany urlop i informował o tym - może się na niego nie zgodzić.

Co może zrobić pracownik, jeżeli szef nie zgodził się na urlop, dowiesz się tutaj>>

Pracodawca może więc nie tylko odmówić pracownikowi urlopu w wybranym przez niego terminie, ale także go przełożyć lub nawet przerwać już rozpoczęty wypoczynek podwładnego, jeśli wystąpiły usprawiedliwione okoliczności - jak awaria, kontrola w firmie czy choroba osoby zastępującej wypoczywającego pracownika - których pracodawca nie mógł przewidzieć w momencie rozpoczynania urlopu.

Odwołanie ma przy tym charakter polecenia służbowego, któremu pracownik ma obowiązek się podporządkować. Co grozi za pozostanie na urlopie dowiesz się tutaj>> Pracownikowi przysługują jednak niewykorzystane dni wolne, a szef musi pokryć koszty poniesione przez pracownika, które miały bezpośredni związek z odwołaniem go z urlopu. Jakie dokładnie koszty musi zwrócić pracodawca, przeczytasz tutaj>>

Urlop na żądanie i urlop bezpłatny

W ramach urlopu wypoczynkowego pracownik skorzystać z 4 dni urlopu na żądanie. Pracodawca udziela go w sytuacjach nagłych, na wniosek pracownika, we wskazanym przez niego terminie. Zatrudniony powinien przed rozpoczęciem pracy, najpóźniej w dniu jej rozpoczęcia, zgłosić swoją nieobecność. Może to zrobić osobiście, telefonicznie, na piśmie, mailowo lub poprzez SMS - ważne jest, aby informacja o tym fakcie dotarła do pracodawcy.

Spóźnienia i krytyka pracodawcy: 5 sytuacji, gdy szef może ukarać pracownika>>

I w przypadku zwykłego urlopu wypoczynkowego, pracodawca może nie zgodzić się na urlop pracownika w wyznaczonym przez niego terminie. Odmowa nie może być dowolna - pracodawca musi uzasadnić ją szczególnymi okolicznościami dotyczącymi zakładu pracy. Nawet jeśli chodzi więc o sprawę pilną, pracownik nie może więc bez zgody przełożonego opuścić dnia pracy.

Urlop bezpłatny

Natomiast przypadku urlopu bezpłatnego pracodawca w ogóle nie jest związany wnioskiem pracownika - firma może więc w ogóle nie udzielić pracownikowi na niego zgody. Szef nie musi także uzasadniać swojej odmownej decyzji.

Ponadto, jeśli urlop ma trwać dłużej niż 3 miesiące, strony mogą przewidzieć możliwość odwołania pracownika z urlopu z powodu ważnych przyczyn. W przypadku, gdy wezwany pracownik nie wróci do pracy, naruszy podstawowe obowiązki pracownicze. Jak pracodawca może ukarać pracownika, dowiesz się tutaj

Urlopy rodzicielskie

Są jednak wyjątki, kiedy pracodawca musi się zgodzić na udzielenie urlopu wypoczynkowego we wskazanym przez pracownika terminie. Dzieje się tak, gdy wniosek o urlop złoży matka lub ojciec chcący skorzystać z urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.

Pracodawca nie może także odmówić udzielenia pracownikowi samego urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego, należą one bowiem do pracowniczych uprawnień. Urlopy rodzicielski i wychowawczy są udzielane co prawda na wniosek pracownika, ale pracodawca jest nim związany, co oznacza, że nie może odmówić udzielenia urlopu.

Pracodawca musie także udzielić urlopu pracownikowi młodocianemu uczęszczającemu do szkoły, który chce skorzystać z urlopu w czasie ferii szkolnych.