Subskrybuj nas na Youtube
Każdy pracownik, zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego - jest to jedno z podstawowych praw pracownika. Oto 5 podstawowych praw, jakie przysługują pracownikowi w Polsce>>
Długość urlopu wypoczynkowego zależy od okresu zatrudnienia, do którego wlicza się wszystkie okresy z poprzednich miejsc pracy, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób zakończenia poprzednich stosunków pracy. Podstawowy wymiar urlopu wypoczynkowego (pełen etat) wynosi więc:
- 20 dni roboczych – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 26 dni roboczych – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Oprócz stażu pracy dolicza się także okres zakończonej nauki (bez względu, czy było to tryb dzienny, wieczorowy czy zaoczny) w szkole:
- zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
- szkoły policealnej - 6 lat,
- szkoły wyższej - 8 lat (także licencjat).
Lat nauki się nie sumuje.
Urlop wypoczynkowy przy pierwszej pracy
Prawo do pełnego wymiaru urlopu wypoczynkowego pracownik nabywa wraz z rozpoczęciem nowego roku kalendarzowego. Pełnego urlopu nie nabywa jednak od razu pracownik rozpoczynający zatrudnienie w danym roku kalendarzowym - w tym wypadku uzyskuje prawo do urlopu wypoczynkowego z upływem każdego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 rocznego urlopu. Pracownik nie otrzymuje przy tym urlopu z góry, ale wolne dni są naliczane proporcjonalnie do upływających miesięcy.
Ogólnie przyjmuje się zasadę, że jeden miesiąc kalendarzowy pracy odpowiada 1/12 urlopu przysługującego pracownikowi. Niepełny dzień zaokrągla się w górę, a w skali roku liczba dni wolnych nie może przekroczyć pełnego wymiaru urlopu wypoczynkowego (20 lub 26 dni).
Natomiast bez względu na liczbę przepracowanych miesięcy, w kolejnym roku kalendarzowym nowozatrudniony nabywa prawo do pełnego wymiaru urlopu.
Urlop proporcjonalny
Urlop wypoczynkowy jest wyliczany proporcjonalnie także przy niepełnym etacie lub zmianie pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego.
W przypadku osób zatrudnionych na niepełnym etacie urlop ustala się proporcjonalnie do liczby dni przepracowanych przez danego pracownika, biorąc za podstawę ich ilość przysługujących zatrudnionym w pełnym wymiarze.
Przy zmianie czasu pracy z niepełnego etatu na pełny stosuje się dwa niezależne obliczenia dla tych okresów, które następnie się sumuje.
Natomiast jeżeli dochodzi do zmiany pracodawcy w trakcie roku kalendarzowego, to w roku, w którym ustaje stosunek pracy, pracownikowi przysługuje urlop:
- u dotychczasowego pracodawcy - w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku ustania stosunku pracy, chyba że przed ustaniem tego stosunku pracownik wykorzystał urlop w przysługującym mu lub w wyższym wymiarze;
- u kolejnego pracodawcy - w wymiarze proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego (dotyczy zatrudnienia na okres nie krótszy niż do końca roku).
W przypadku, gdy pracownik został u nowego pracodawcy zatrudniony na okres krótszy niż do końca roku kalendarzowego, ma do wykorzystania urlop w wymiarze proporcjonalnym do całego okresu zatrudnienia u tego pracodawcy.
Ponadto, jeśli dana osoba u poprzedniego pracodawcy skorzystała z dni wolnych w wymiarze wyższym niż wynikający z powyższych wyliczeń, to w nowej firmie przysługuje jej odpowiednio niższy urlop.
Zasadę proporcjonalności stosuje się także w przypadku pracowników powracających w ciągu tego samego roku kalendarzowego do pracy u dotychczasowego pracodawcy po trwającym co najmniej jeden miesiąc: urlopie bezpłatnym, urlopie wychowawczym, okresie trwania służby wojskowej lub ćwiczeń wojskowych, okresie tymczasowego aresztowania lub odbywaniu kary pozbawienia wolności oraz po nieuzasadnionej nieobecności w pracy.
Pracownik młodociany
Pracownik młodociany nie nabywa natomiast sukcesywnie urlopu po przepracowaniu kolejnych miesięcy pracy. Po 6 miesiącach od rozpoczęcia pierwszej pracy młodociany nabywa prawo do 12 dni urlopu, a z upływem roku zyskuje prawo do 26 dni roboczych. W pierwszym roku pracy dni wolne się sumują i w efekcie nieletni ma wtedy prawo aż do 38 dni wolnych.
Zobacz, jakie prawa ma pracownik na umowie zlecenie>>
W następnych latach pracy młodociany nabywa urlop z początkiem roku kalendarzowego w wymiarze 26 dni (wymiar urlopu wypoczynkowego młodocianego nie jest zależny od stażu pracy). W roku kalendarzowym, w którym młody pracownik kończy 18 lat, przysługuje mu urlop w wymiarze 20 dni roboczych.
Pracodawca ma przy tym obowiązek udzielenia młodocianemu urlopu w okresie ferii szkolnych. Drugim przypadkiem, gdy pracodawca jest zobowiązany udzielić urlopu wypoczynkowego pracownikowi, jest termin po urlopie macierzyńskim pracownicy.Więcej na ten temat czytaj tutaj>>