Umowa na okres próbny zawarta tylko raz, prawo do urlopu wypoczynkowego, badania lekarskie i szkolenie bhp - takie między innymi uprawnienia nabywa pracownik, gdy rozpoczyna swoją drogę zawodową.

Już w momencie rozpoczęcia pracy dana osoba nabywa pewne prawa. A pracodawca szereg obowiązków wobec pracownika - jakich, dowiesz się tutaj>>

1. Ile razy umowa na okres próbny

Przede wszystkim umowa o pracę, która w przypadku pracownika zatrudnianego po raz pierwszy jest zawierana często na okres próbny. Nie jest to jednak obowiązkowa forma kontraktu i zależy tylko od woli stron, ale w każdym przypadku musi to być pierwsza umowa pomiędzy pracownikiem i pracodawcą.

W lutym 2016 roku zaczęły obowiązywać nowe przepisy dotyczące zawierania umów na czas określony, a zmiany objęły także umowę na okres próbny. Określono więc wyraźnie cel tej umowy - można ją zawrzeć tylko w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia do wykonywania określonego rodzaju pracy.

>>Czytaj też: 5 podstawowych praw, jakie przysługują pracownikowi w Polsce

Ponadto ponowne zawarcie umowy na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe, jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy. Dopuszczalne jest zatrudnienie na próbę pracownika wykonującego ten sam rodzaj pracy tylko po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę.

Nie zmienił się natomiast okres wypowiedzenia umowy o pracę na okres próbny (3 dni robocze, jeśli okres próbny nie przekracza 2 tygodni; 1 tydzień, jeśli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie; 2 tygodnie, jeśli okres próbny wynosi 3 miesiące) i nadal trzeba wskazać przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie.

2. Minimalne wynagrodzenie

Pracownik, także ten zatrudniany po raz pierwszy, powinien otrzymać wynagrodzenie (określone w umowie o pracę) na godziwym poziomie. Jakie powinno być godziwe wynagrodzenie, przeczytasz tutaj>>

Zasada godziwego wynagrodzenia obejmuje między innymi wysokość wypłat, które zapewniają pracownikowi i jego rodzinie egzystencję odpowiadającą godności ludzkiej. Minimalne wynagrodzenia, jakie ma otrzymywać w Polsce pracownik, jest ustalane ustawowo i w 2016 roku wynosi 1850 zł brutto dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy.

Jednak w przypadku osób, które rozpoczynają swoją pierwszą pracę, najniższa płaca powinna wynosić 1480 zł brutto, czyli 80 proc. tej przysługującej osobom z dłuższym stażem. Co składa się na minimalne wynagrodzenie, przeczytasz tutaj>>

3. Pierwszy urlop wypoczynkowy pracownika

Jednym z podstawowych praw pracownika jest także prawo do wypoczynku, który gwarantują przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych.
Pracownik podejmujący pierwszą pracę nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w sposób odmienny od pozostałych pracowników, którzy zyskują prawo do płatnego wypoczynku w każdym kolejnym przepracowanym roku kalendarzowym, czyli z dniem 1 stycznia. Jak dokładnie ustalić wymiar urlopu wypoczynkowego, dowiesz się tutaj>>

Nowo zatrudniony prawo do urlopu w pierwszym roku kalendarzowym pracy uzyskuje proporcjonalnie, a więc z każdym przepracowanym miesiącem nabywa prawo do 1/12 wymiaru urlopu przysługującego po przepracowanym roku. Zatem dana osoba nabywa prawo do urlopu cząstkowego z dołu, czyli za każdy przepracowany miesiąc.

W związku z tym, że urlop nabywany jest proporcjonalnie, nie można wykorzystać więcej wolnego niż przysługuje po przepracowaniu danego miesiąca. Więcej o pierwszym urlopie wypoczynkowym pracownika, dowiesz się tutaj>>

4. Wstępne badania lekarskie

Pracownik, zanim pracodawca dopuści go do pracy, musi uzyskać orzeczenie lekarskie stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Koszt takich badań pokrywa zawsze pracodawca.

Czytaj też: Kiedy należy się odszkodowanie za dopuszczenie do pracy bez ważnych badań

Badań nie muszą przechodzić tylko osoby przyjmowane ponownie do pracy u tego samego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy z tym pracodawcą.

Badań nie musi też ponownie przeprowadzać pracownik, który jest przyjmowany do pracy u innego pracodawcy na dane stanowisko w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniego stosunku pracy, o ile ma aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy w warunkach opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

5. Szkolenie bhp

Pracodawca nie może także dopuścić do pracy osoby, która nie posiada dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, dlatego firma musi zapewnić pracownikowi przeszkolenie z zakresu bhp.

>>Czytaj też: Szkolenie bhp także przy zleceniach

Celem wstępnego szkolenia bhp jest dostarczenie pracownikowi wiedzy i umiejętności niezbędnych do wykonywania pracy z uwzględnieniem przepisów bhp (instruktaż ogólny) oraz zapoznanie pracownika z zagrożeniami występującymi na konkretnych stanowiskach pracy (instruktaż stanowiskowy).

Szkolenie pracownika przed dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjęcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, które zajmował u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem z tym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.