Projekt umowy o pracę przedstawiony przez pracodawcę nowo zatrudnianemu pracownikowi zawiera klauzulę przewidującą, że każda zmiana tego dokumentu wymaga zgody obu stron i formy pisemnej dla swojej skuteczności. Czy takie postanowienie jest zgodne z prawem?
Umowa o pracę powinna zostać zawarta w formie pisemnej. Niezachowanie jej jednak nie będzie skutkowało nieważnością. W takim przypadku pracodawca powinien w dniu rozpoczęcia pracy przez zatrudnionego potwierdzić na piśmie dokonane wzajemne ustalenia co najmniej w zakresie wskazanym w art. 29 par. 2 k.p.
Z kolei zmiana warunków umowy o pracę może zostać dokonana na mocy porozumienia stron zawartego przez każde zachowanie się stron ujawniające ich wolę w sposób dostateczny (art. 60 k.c. w związku z art. 300 k.p., por. wyrok SN z 3 grudnia 2008 r., sygn. akt I PK 92/08). Oznacza to, że tego rodzaju zmiana może zostać dokonana zarówno pisemnie, jak i ustnie, a także w sposób dorozumiany, tj. poprzez faktyczne stosowanie zmienionych warunków zatrudnienia, jeżeli okoliczności danej sprawy nie budzą wątpliwości co do woli i intencji stron (por. wyrok SN z 13 marca 2014 r., sygn. akt I PK 200/13).
Sąd Najwyższy rozstrzygnął, że możliwe jest wprowadzenie do umowy o pracę zastrzeżenia, iż każda jej modyfikacja będzie wymagała formy pisemnej. Przy czym w świetle art. 18 k.p. odstępstwo od wyżej opisanej zasady będzie dopuszczalne i wiążące dla stron. W takiej sytuacji dokonanie jakiejkolwiek zmiany warunków pracy i płacy osoby zatrudnionej jest możliwe wyłącznie przy zachowaniu zastrzeżonej formy w umowie o pracę. Skutkiem czego, przykładowo, pracownik nie tylko musi zgodzić się na proponowaną przez pracodawcę zmianę wysokości wynagrodzenia, ale warunkiem skuteczności takiej zgody jest wyrażenie jej na piśmie (art. 76 k.c. oraz art. 77 par. 1 k.c. w związku z art. 300 k.p.) Por. wyrok SN z 6 marca 2003 r., sygn. akt I PK 40/02 czy też z 23 listopada 2007 r., II PK 97/07 oraz wyrok SN z 18 listopada 2014 r., II PK 2/14.