Jeśli w okresie wymówienia firma rozwiązała stosunek pracy w trybie natychmiastowym, zatrudniony ma prawo odwoływać się od obu decyzji do sądu. Ma szansę na przywrócenie lub odszkodowanie.
Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę jest z reguły związane z silnymi negatywnymi emocjami po stronie zatrudnionego. Zwłaszcza wówczas gdy rynek pracy jest trudny, a szanse na znalezienie nowego zatrudnienia ograniczone. Otrzymując oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zawartej na czas nieokreślony, pracownik poznaje także przyczyny takiej decyzji. Jeśli je kwestionuje, ma prawo do odwołania się do sądu pracy i żądania uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach.
W kodeksie pracy istnieje rozróżnienie między formalnym wskazaniem przyczyny wypowiedzenia umowy (art. 30 par. 4) a jej zasadnością (art. 45 par. 1). Tak wynika z wyroku SN z 18 kwietnia 2001 r. (I PKN 370/00). Nawet jeżeli pracodawca powoła w uzasadnieniu wypowiedzenia przyczynę (lub przyczyny), o których obie strony stosunku pracy będą wiedziały, że nie jest prawdziwa, to kontrakt rozwiąże się z tych właśnie przyczyn, o ile pracownik nie odwoła się od wypowiedzenia. Dopiero udowodnienie przed sądem, że powołane przyczyny wymówienia nie są rzeczywiste, powoduje uznanie, że nie jest ono skuteczne.

Wzajemne zobowiązania

W okresie wypowiedzenia pracownik korzysta ze wszystkich praw i ma wszystkie dotychczasowe obowiązki pracownicze. Niektórych nie musi jednak wykonywać, jeśli firma zdecyduje się go np. zwolnić z obowiązku świadczenia pracy. Jednakże nawet nie zgadzając się z decyzją pracodawcy o rozwiązaniu umowy, zatrudniony do końca trwania okresu wypowiedzenia musi wypełniać swoje zobowiązania.
Gdyby zatem w trakcie wypowiedzenia dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, może być zwolniony dyscyplinarnie. Przykładowo podwładny, któremu wypowiedziano umowę, złożył odwołanie do sądu pracy. W czasie wypowiedzenia w korespondencji mailowej z kontrahentem pracodawcy wyraził negatywną opinię o kondycji finansowej firmy. Stwierdził, że traci ona płynność finansową i nie przestrzega praw pracowniczych. Zatrudniający dowiedział się po kilku dniach o treści tej wiadomości i złożył pracownikowi oświadczenie o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia z uwagi na przekazywanie nieprawdziwych informacji o pracodawcy i narażanie na szwank jego pozycji handlowej.

Możliwa dyscyplinarka

W tym zakresie zwraca uwagę wyrok SN – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z 28 czerwca 2005 r. (III PK 44/05, Opubl: Orzecznictwo SN Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2006, nr 9–10, poz. 147, str. 379). Wyjaśnia w nim, że art. 60 k.p., zgodnie z którym jeżeli pracodawca rozwiązał umowę o pracę w okresie wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów bez wypowiedzenia, pracownikowi przysługuje wyłącznie odszkodowanie, obejmuje tylko takie sytuacje, gdy w okresie niewadliwego wymówienia przez pracodawcę rozwiązał on z pracownikiem stosunek pracy bez wypowiedzenia z naruszeniem dyscyplinarnego trybu.
Ustalenie, że rozwiązanie umowy w trybie natychmiastowym w okresie wymówienia jest wadliwe (narusza przepisy o rozwiązywaniu umów w trybie dyscyplinarnym), powoduje, że sąd musi rozpoznać roszczenia zgłoszone przez pracownika w odwołaniu od wypowiedzenia.
Jeżeli pracownik odwołał się od wypowiedzenia umowy, oznacza to, że chciałby kontynuować zatrudnienie. Będzie miał zatem prawo do odwołania się od obydwu decyzji pracodawcy. Dla zachowania prawa do kwestionowania zwolnienia dyscyplinarnego powinien w stosownym terminie takie odwołanie złożyć. Po wydaniu przez sąd pracy orzeczenia o uznaniu wypowiedzenia za bezskuteczne lub – po upływie okresu wypowiedzenia – o przywróceniu do pracy, pracownikowi będzie służyć roszczenie o odszkodowanie w razie stwierdzenia przez sąd bezprawności lub bezpodstawności rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Podstawa prawna
Art. 44, 45, 52, 56, 60, 264 par. 1 i 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).