Komu renta wdowa nie opłaca się? Sprawdź przykładowe wyliczenia

Renta wdowia to nowe rozwiązanie, które może nie być korzystne dla każdego. Przed złożeniem wniosku warto dokładnie przeanalizować swoją sytuację finansową i przysługujące prawa. Kto zatem nie powinien ubiegać się o rentę wdowią? Poznaj szczegół i przykładowe wyliczenia, zanim podejmiesz decyzję.

Od 1 stycznia 2025 roku w Polsce wchodzi w życie nowe rozwiązanie, które umożliwi emerytom i rencistom łączenie świadczeń – emerytury lub renty z rentą rodzinną po zmarłym małżonku. To rozwiązanie, znane jako renta wdowia, zacznie obowiązywać od 1 lipca 2025 roku. Wprowadzenie tej zmiany daje wdowom i wdowcom szansę na uzyskanie dodatkowego wsparcia finansowego, jednak nie każdy, kto spełnia podstawowe warunki, będzie mógł skorzystać z tego świadczenia. W artykule przedstawiamy szczegóły dotyczące zasad ubiegania się o rentę wdowią, krok po kroku, oraz podpowiadamy, kiedy takie rozwiązanie może się okazać mniej opłacalne.

Renta wdowia – co to jest?

Renta wdowia to zmiana zasad ustalania zbiegu świadczeń. Dotychczas wdowa lub wdowiec mogli wybierać tylko jedno świadczenie: własną emeryturę, rentę lub rentę rodzinną po zmarłym małżonku. W wyniku zmian w przepisach, od 1 stycznia 2025 roku osoby spełniające określone warunki będą mogły łączyć wypłatę renty rodzinnej z innymi świadczeniami, takimi jak emerytura.

Renta rodzinna wynosi:

• 85% świadczenia zmarłego, jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba,
• 90% świadczenia zmarłego, jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby,
• 95% świadczenia zmarłego, jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są trzy osoby lub więcej.

Z dniem 1 stycznia 2025 roku wejdą w życie przepisy umożliwiające łączenie renty rodzinnej z innymi świadczeniami, jak emerytura, co stanowi istotną zmianę w porównaniu do poprzedniego systemu.

Jak otrzymać rentę wdowią? Kryteria

Aby uzyskać rentę wdowią, trzeba spełnić następujące warunki:

• Wiek: Osoba ubiegająca się o rentę wdowią musi mieć co najmniej 60 lat (w przypadku kobiet) lub 65 lat (w przypadku mężczyzn).
• Staż małżeński: Do dnia śmierci współmałżonka osoba ta musi pozostawać z nim w związku małżeńskim.
• Prawo do renty rodzinnej: Wnioskodawca musi nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku najwcześniej w dniu ukończenia 55. roku życia (dla kobiet) lub 60. roku życia (dla mężczyzn).
• Brak nowego małżeństwa: Wnioskodawca nie może być obecnie w związku małżeńskim. Jeśli zawrze nowy związek małżeński, prawo do wypłaty świadczenia zostaje utracone.

Co zrobić, aby otrzymać rentę wdowią?

Aby otrzymać rentę wdowią, należy podjąć kilka kroków:

• Złożenie wniosku o rentę rodzinną – W pierwszej kolejności, wdowa lub wdowiec muszą upewnić się, że mają ustalone prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Jeśli tego jeszcze nie zrobili, należy w ZUS złożyć odpowiedni wniosek o ustalenie renty rodzinnej.
• Złożenie wniosku o zbiegu świadczeń – Kolejnym krokiem jest złożenie wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną (formularz ERWD). Wniosek będzie dostępny w placówkach ZUS oraz na platformie PUE/eZUS od 1 stycznia 2025 roku.
• Wypłata świadczenia – Po złożeniu wniosku, połączone świadczenia będą wypłacane od 1 lipca 2025 roku. Aby otrzymać świadczenie w tym terminie, należy złożyć wniosek do 31 lipca 2025 roku. Jeśli wniosek zostanie złożony po tej dacie lub osoba spełni warunki do uzyskania świadczeń po 31 lipca, wypłata świadczenia nastąpi dopiero od dnia spełnienia warunków.

Co ważne, zanim zdecydujesz się złożyć wniosek, upewnij się, że spełniasz wszystkie warunki:

• masz co najmniej 60 lat (jeśli jesteś kobietą) lub 65 lat (jeśli jesteś mężczyzną),
• do dnia śmierci małżonka pozostawałeś z nim we wspólności małżeńskiej,
• nabyłeś prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż w dniu ukończenia 55 lat (jeśli jesteś kobietą) lub 60 lat (jeśli jesteś mężczyzną),
• nie pozostajesz w nowym związku małżeńskim.

Renta wdowia. Limit wypłaty świadczeń

Łączna suma świadczeń, które mogą być wypłacane, nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury, która na dzień dzisiejszy wynosi 5342,88 zł. Oznacza to, że nawet jeśli osoba spełnia warunki do łączenia świadczeń, suma wypłacanych świadczeń nie może przekroczyć określonego limitu.

Jakie opcje mają osoby uprawnione do renty wdowiej?

Wdowa lub wdowiec, którzy spełniają wszystkie warunki do otrzymania renty wdowiej, będą mogli połączyć świadczenie po zmarłym współmałżonku z własnym świadczeniem. Wybór dotyczy dwóch wariantów:

• 100% renty rodzinnej i 15% własnego świadczenia,
• 100% własnego świadczenia i 15% renty rodzinnej.

Kiedy renta wdowia się nie opłaca? Przykład i wyliczenia

Choć renta wdowia może być korzystna w wielu przypadkach, są również sytuacje, w których jej otrzymywanie może się nie opłacać. Oto przykład.

Przykład - pan Adam

Pan Adam ma 62 lata i pobiera własną emeryturę w wysokości 5 500 zł miesięcznie. Jego żona, pani Marta, zmarła kilka miesięcy temu, a pan Adam spełnia warunki, aby otrzymać rentę rodzinną po zmarłej małżonce (ukończył 60 lat i nie zawarł ponownego małżeństwa).

Renta rodzinna po pani Marcie wynosi 3 000 zł, ponieważ pani Marta przepracowała długi okres i uzyskała stosunkowo wysokie świadczenie. Pan Adam rozważa połączenie własnej emerytury z rentą rodzinną, ale po przeliczeniu okazuje się, że ta decyzja spowoduje przekroczenie limitu 3-krotności najniższej emerytury, co spowoduje obniżenie świadczeń.

Obliczenia:

Pan Adam ma dwie opcje do wyboru:

• 100% renty rodzinnej (3 000 zł), czyli 85% świadczenia zmarłego (jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba), i 15% własnej emerytury (825 zł).
• 100% własnej emerytury (5 500 zł) i 15% renty rodzinnej (450 zł).

Po połączeniu świadczeń pan Adam otrzyma:

• W pierwszym przypadku: 3 000 zł (renta rodzinna) + 825 zł (część emerytury) = 3 825 zł.
• W drugim przypadku: 5 500 zł (emerytura) + 450 zł (część renty rodzinnej) = 5 950 zł.

Wynik:

Zgodnie z nowymi przepisami, suma łącznych świadczeń nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. W 2024 roku ta kwota wynosi 5342,88 zł (po waloryzacji w marcu 2025 r. będzie wyższa)

• 3 825 zł – w pierwszym przypadku nie przekroczy limitu,
• 5 950 zł – w drugim przypadku przekroczy limit 5342,88 zł.

Ponieważ w drugim wariancie suma świadczeń wynosi 5 950 zł, co przekracza limit 5342,88 zł, ZUS zastosuje ograniczenie i wypłaci tylko kwotę 5342,88 zł.

Podsumowanie:

Pomimo że pan Adam ma prawo do renty wdowiej, połączenie jej z własną emeryturą prowadzi do przekroczenia limitu 3-krotności najniższej emerytury. W efekcie, zamiast otrzymać 5 950 zł, otrzyma jedynie 5342,88 zł. W takim przypadku nie warto składać wniosku o rentę wdowią, ponieważ połączenie świadczeń prowadzi do obniżenia sumy świadczeń do maksymalnej dozwolonej kwoty.

Renta wdowia nie zawsze się opłaca

Renta wdowia to ważne świadczenie, które może pomóc osobom, które utraciły swojego współmałżonka, w zachowaniu stabilności finansowej. Pamiętaj, że aby uzyskać rentę, trzeba spełnić określone warunki, takie jak długość małżeństwa czy osiągnięcie wieku emerytalnego. Warto również pamiętać o obowiązku złożenia wniosku o rentę, który musi zostać złożony najwcześniej 1 lipca 2025 roku.

Warto jeszcze wyraźnie podkreślić, że połączenie świadczeń może nie zawsze przynieść korzyści finansowe, jeśli przekroczy wspomniany limit trzykrotności najniższej emerytury. Wnioskodawcy powinni być świadomi, że nawet przy przysługującym prawie do renty wdowiej, limit łącznej wysokości świadczeń może wpłynąć na ostateczną kwotę wypłacaną przez ZUS. Kluczem do właściwego wyboru jest dokładna analiza i porównanie alternatywnych opcji. Warto skorzystać z porad ekspertów ZUS, aby uniknąć niekorzystnych skutków finansowych. Więcej informacji można uzyskać na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.