Świadczenie kompensacyjne to świadczenie przedemerytalne przysługujące osobom z określonych grup zawodowych, które wypracowały odpowiednią liczbę lat. Komu przysługuje świadczenie kompensacyjne? Ile wynosi i jakie warunki należy spełnić, by je otrzymać?
Co to jest świadczenie kompensacyjne?
Świadczenie kompensacyjne przysługuje pedagogom i jest odpowiednikiem emerytur pomostowych dla nauczycieli.
Według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w 2023 roku świadczenie kompensacyjne pobierało ok. 11,5 tys. osób, a przeciętna wysokość tzw. "kompensówki" wynosiła 3917,60 zł. Dla porównania, w tym samym czasie emerytury pomostowe pobierało 40,9 tys. osób, a przeciętna wysokość "pomostówki" wynosiła 4709,36 zł.
Komu należy się świadczenie kompensacyjne?
Świadczenie kompensacyjne to świadczenie przedemerytalne będące odpowiednikiem emerytur pomostowych. Mogą się o nie ubiegać osoby, które pracowały jako pedagodzy. Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne można otrzymać po przepracowaniu 30 pełnych lat w placówkach oświatowych - w tym co najmniej 20 lat w wymiarze przynajmniej połowy obowiązkowego wymiaru zajęć. Warunkiem otrzymania świadczenia jest także określony wiek.
W latach 2023-2024 świadczenie kompensacyjne mogą otrzymać kobiety, jeśli ukończą 55 lat oraz mężczyźni jeśli ukończą 60 lat.
W latach 2025-2026 nauczyciel będzie musiał ukończyć 56 lat – w przypadku kobiet i 61 lat w przypadku mężczyzn. W latach 2027-2028 będzie to 57 lat dla kobiet i 62 lata dla mężczyzn, a w latach 2029-2030 – 58 lat dla kobiet i 63 lata dla mężczyzn. Z kolei w latach 2031-2032 niezbędne będzie osiągnięcie 59 lat dla kobiet i 64 lat dla mężczyzn.
Kto może ubiegać się o świadczenie kompensacyjne?
O świadczenie kompensacyjne mogą ubiegać się osoby, które bezpośrednio przed zgłoszeniem wniosku pracowały jako pedagog, nauczyciel lub wychowawca w następujących placówkach:
- publiczne i niepubliczne: przedszkola; szkoły z wyjątkiem niepublicznych szkół nieposiadających uprawnień szkoły publicznej; placówki kształcenia ustawicznego
- młodzieżowe ośrodki: wychowawcze; socjoterapii
- specjalne ośrodki: szkolno-wychowawcze; wychowawcze dla dzieci i młodzieży, które wymagają specjalnej organizacji nauki oraz szczególnych metod pracy i wychowania
- ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze umożliwiające dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu głębokim udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych
- ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze umożliwiające dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną jest niepełnosprawność intelektualna, realizację obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego (w przedszkolu albo w oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej lub w innej formie wychowania przedszkolnego), obowiązku szkolnego i obowiązku nauki;
- placówki, które zapewniają uczniom opiekę i wychowanie w czasie, gdy uczą się poza miejscem, w którym mieszkają na stałe
Ile wynosi świadczenie kompensacyjne w 2024 roku?
Przeciętna wysokość świadczenia kompensacyjnego dla nauczycieli w 2024 roku wynosi 3562,14 zł. W lutym 2024 roku świadczenia kompensacyjne pobierało 12,7 tys. osób.
Czy nauczyciel na świadczeniu kompensacyjnym może pracować?
Nauczyciel otrzymujący świadczenie kompensacyjnemoże podejmować pracę zarówno w szkole, jak i w innych placówkach oświatowych, ale… skutkuje to zawieszeniem świadczenia niezależnie od wysokości uzyskiwanego dochodu.
Jednak 1 sierpnia 2023 roku wprowadzono pewne wyjątki, które będą obowiązywać do 31 sierpnia 2024 roku. Zgodnie z nimi nauczyciele korzystający ze świadczenia kompensacyjnego mogą podjąć pracę w szkole bez ryzyka jego utraty, pod warunkiem że:
- będą wspomagać nauczycieli uczących dzieci pochodzące z Ukrainy
- lub zatrudnią się jako nauczyciele prowadzący dodatkowe zajęcia z języka polskiego.
W takiej szkole musi wówczas być przynajmniej jeden uczeń, który przybył do Polski z powodu toczącej się wojny.