Taki obowiązek mają tylko ci świadczeniobiorcy, którzy nie ukończyli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego. Po jego przekroczeniu można dorabiać bez ograniczeń.
Osoby, które nabyły prawo do emerytury lub renty, nie muszą kończyć swojej aktywności zawodowej i często właśnie tego nie robią. Osoba, która rozwiązała stosunek pracy kontynuowany przed przejściem na emeryturę, może zatrudnić się ponownie u tego samego pracodawcy. Co więcej, może to zrobić nawet następnego dnia. Musi jedynie pamiętać, aby ponowne zatrudnienie nastąpiło nie wcześniej niż w dniu, od którego została przyznana emerytura.
Niezdolność do pracy
Pojęcie „renta” w rozumieniu obowiązku ubezpieczeń społecznych oznacza zarówno świadczenie pieniężne z systemu ubezpieczenia społecznego realizowanego przez ZUS i KRUS, jak i świadczenie pieniężne z zaopatrzenia emerytalnego osób w stosunku służby (np. funkcjonariuszy policji i żołnierzy zawodowych). Pod pojęciem tym nie należy rozumieć jednak renty cywilnej (np. renty wyrównawczej) i renty socjalnej.
Renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem długookresowym, przysługującym ubezpieczonemu po spełnieniu także innych warunków związanych z ubezpieczeniem ‒ w razie utraty lub ograniczenia jego zdolności do pracy zarobkowej. Przy przyznawaniu świadczeń rentowych w różnych krajach obowiązują różne kryteria: utrata zdrowia, utrata zdolności do zarobkowania, utrata zdolności do wykonywania zawodu. Samo orzeczenie o niezdolności do pracy nie jest równoznaczne z prawem do renty. Nie oznacza to jednak, że mając takie orzeczenie, nie można podjąć pracy.
Korzyści dla obu stron
Najbardziej korzystną formą współpracy nawiązanej z każdą osobą, również z emerytem lub rencistą, jest umowa o dzieło. Taka umowa nie rodzi obowiązku ubezpieczeń społecznych ani zdrowotnego, a tym samym nie pociąga za sobą obowiązku opłacania składek.
Z emerytem lub rencistą korzystnie jest również zawrzeć umowę zlecenia, pod warunkiem że jednocześnie osoba ta jest zatrudniona w innej firmie na podstawie umowy o pracę, z której osiąga miesięczny przychód nie niższy niż równowartość minimalnego wynagrodzenia – obecnie 2800 zł. W takim przypadku od umowy zlecenia nie ma obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne, ale należy uiścić składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
Trzeba jednak pamiętać, że zasady te nie mają zastosowania, jeśli firma podpisze umowę o dzieło lub umowę zlecenia z emerytem lub rencistą, który jest w tej firmie zatrudniony na podstawie umowy o pracę. W takiej sytuacji przychód z umowy o dzieło lub zlecenia jest traktowany jak przychód uzyskany z tytułu stosunku pracy i muszą zostać od niego naliczone składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne jak za pracownika. Umowa o dzieło lub zlecenia zawarta między pracownikiem a pracodawcą jest objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym, więc jest niekorzystna w aspekcie obciążeń na rzecz ZUS.
Obowiązki płatnika
Jeśli zatrudniony emeryt lub rencista podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, należy go zgłosić na druku ZUS ZUA do tych ubezpieczeń w terminie 7 dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczeń. W przypadku gdy emeryt lub rencista chce przystąpić do ubezpieczeń dobrowolnie, zgłoszenia można dokonać w dowolnym terminie. W obu przypadkach należy się posługiwać odpowiednim kodem tytułu ubezpieczenia, uwzględniającym informację o ustalonych uprawnieniach do emerytury lub renty.
Jeśli pracodawca zawrze ze swoim pracownikiem uprawnionym do emerytury lub renty dodatkową umowę cywilnoprawną, to nie zgłasza tej umowy w ZUS. Składki od przychodu z umowy o dzieło lub zlecenia rozlicza w raporcie imiennym ZUS RCA. W raporcie tym wykazuje zsumowany przychód z umowy cywilnoprawnej i z umowy o pracę.
Limity dorabiania
Emeryci i renciści wykonujący działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczeń społecznych lub pozostający w stosunku służby nie mogą dorabiać bez ograniczeń. Mają wyznaczone dwa progi zarobkowe, których przekroczenie powoduje zawieszenie lub zmniejszenie wypłacanego świadczenia. Powinni oni niezwłocznie powiadomić ZUS o zamiarze osiągania przychodu. Po zakończeniu roku kalendarzowego muszą także poinformować ZUS o kwocie przychodu osiągniętego w całym poprzednim roku. Powinni to zrobić do końca lutego następnego roku. W związku z tym, że 28 lutego 2021 r. przypada w niedzielę, termin ten upływa 1 marca. Emeryci lub renciści spełniają swój obowiązek, dostarczając zaświadczenie płatnika składek lub – w przypadku gdy sami za siebie opłacają składki (np. jako osoby prowadzące działalność gospodarczą) – własne oświadczenie o przychodzie w poprzednim roku. Na podstawie tych dokumentów ZUS dokonuje rozliczenia przychodu. [tabela]
Tabela. Graniczne kwoty przychodu
| Kwoty powodujące zmniejszenie świadczeń, tj. równe 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego: | |
| od 1 grudnia 2019 r. | 3452,20 zł |
| od 1 marca 2020 r. | 3639,10 zł |
| od 1 czerwca 2020 r. | 3732,10 zł |
| od 1 września 2020 r. | 3517,20 zł |
| od 1 grudnia 2020 r. | 3618,30 zł |
| Kwoty powodujące zawieszenie świadczeń, tj. równe 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego: | |
| od 1 grudnia 2019 r. | 6411,10 zł |
| od 1 marca 2020 r. | 6758,20 zł |
| od 1 czerwca 2020 r. | 6931,00 zł |
| od 1 września 2020 r. | 6531,90 zł |
| od 1 grudnia 2020 r. | 6719,70 zł |
przykład 1
Przychód zsumowany
Zakład pracy zawarł ze swoim pracownikiem, Waldemarem G., który pobiera emeryturę, dodatkową umowę zlecenia na okres od 1 do 28 lutego 2021 r., z której przychód zostanie wypłacony 26 lutego 2021 r. Od przychodu z umowy zlecenia muszą zostać opłacone składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Zakład pracy nie zgłaszał dodatkowo emeryta do tych ubezpieczeń w ZUS. Przychód z umowy zlecenia zsumuje z przychodem ze stosunku pracy wypłaconym w lutym. Suma tych przychodów zostanie wykazana jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w jednym bloku raportu ZUS RCA, złożonego z kodem tytułu ubezpieczenia pracownika uprawnionego do emerytury, tj. 01 10 10.
przykład 2
Wypadek przy pracy
W listopadzie 2020 r. organ rentowy przyznał sześćdziesięciotrzyletniemu pracownikowi Marianowi J., uprawnionemu od 2017 r. do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. Emeryt pozostaje w zatrudnieniu, które podjął 2 stycznia 2019 r. Zgodnie z wyborem dokonanym przez zainteresowanego ZUS wypłaca rentę z tytułu wypadku przy pracy w pełnej wysokości i połowę emerytury. Osiąganie przychodu ma ten skutek, że zainteresowanemu zamiast renty w pełnej wysokości i połowy emerytury przysługuje wyłącznie jedno, wybrane, świadczenie. Osiąganie przychodu w jakiejkolwiek wysokości, a więc także i takiej, która nie powoduje zmniejszenia wysokości emerytury lub renty, wyklucza pobieranie świadczeń zbiegowych.
przykład 3
Ważna łączna kwota
Pięćdziesięciosiedmioletnia Romana E., uprawniona do wcześniejszej emerytury od 2019 r., w kwietniu 2020 r. podjęła zatrudnienie na podstawie umowy o pracę z wynagrodzeniem 2600 zł miesięcznie. W 2020 r. przez sześć miesięcy wykonywała również pracę na podstawie umowy zlecenia. Umowę tę zawarła z innym podmiotem niż pracodawca, a z tytułu jej wykonywania nie była objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznym, nie opłacała też składek dobrowolnie. Jednakże przy rozliczeniu emerytury uwzględnieniu podlega zarówno wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia wykonywanego w ramach umowy o pracę, jak i uzyskane z tytułu wykonania umowy zlecenia. Tak więc Romana E. ma obowiązek powiadomić ZUS o wysokości przychodu uzyskanego zarówno z tytułu umowy o pracę, jak i umowy zlecenia, mimo że z tytułu wykonywania umowy zlecenia nie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym.
Osiąganie przychodu nieprzekraczającego 70 proc. kwoty przeciętnego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ogłoszonego przez prezesa GUS nie powoduje zmniejszenia świadczeń. W przypadku gdy przychód osiągany przez świadczeniobiorcę przekroczy 70 proc. przeciętnego wynagrodzenia, ale nie będzie wyższy niż 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia, emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy oraz renta rodzinna dla jednej osoby ulegną zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie więcej jednak niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia (ustalaną przy kolejnych waloryzacjach), tj. od 1 marca 2020 r.:
- 620,37 zł – emerytura, renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- 465,31 zł – renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
- 527,35 zł – renta rodzinna dla jednej osoby.
Zawieszeniu ulegają emerytury i renty świadczeniobiorców, którzy osiągnęli przychód przekraczający 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
Graniczne kwoty przychodu dla 2020 r. wynoszą odpowiednio:
- 43 187,90 zł – suma kwot przychodu odpowiadających 70 proc. przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w 2020 r.,
- 80 205,20 zł – suma kwot przychodu odpowiadających 130 proc. przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń w 2020 r.
Zbieg świadczeń
Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych wyklucza możliwość wypłacania świadczeń zbiegowych w przypadku, gdy osoba uprawniona do emerytury i renty wypadkowej osiąga przychód w rozumieniu przepisów o zawieszalności ‒ niezależnie od jego wysokości. W przypadku osiągania tego przychodu uprawnionemu przysługuje prawo do pobierania tylko jednego, wybranego świadczenia. Świadczenie to, w zależności od tego, w jakiej wysokości osiągany jest przychód, zostanie w dalszej kolejności poddane rygorom zawieszenia lub zmniejszenia wysokości. [przykład 2]
W przypadku rozliczenia rocznego prawo do zbiegu świadczeń nie przysługuje w całym rozliczanym roku. W takim bowiem przypadku przychód uzyskany w trzech lub dziesięciu miesiącach rozkłada się na cały rok.
Osoba uprawniona do renty inwalidy wojennego lub wojskowego, której niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową, może pobierać pełną emeryturę i połowę renty lub pełną rentę i połowę emerytury. Rozliczeniu z tytułu zawieszalności podlega wyłącznie emerytura, natomiast renta ‒ niezależnie od wysokości osiąganego przychodu ‒ przysługuje w pełnej wysokości.
Jeżeli emerytura pobierana jest w połowie wysokości, a uprawniony osiąga przychód w wysokości skutkującej zmniejszeniem świadczenia, to emerytura podlega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia przychodu, nie wyższą jednak niż 50 proc. kwoty maksymalnego zmniejszenia.
Kilka tytułów
Dla ustalenia, czy osiągany przychód wpływa na zawieszenie lub zmniejszenie należnego świadczenia, nie ma znaczenia, czy emeryt lub rencista opłaca składki na ubezpieczenia społeczne. Nie jest też ważne, czy jest zwolniony z tego obowiązku z uwagi na posiadanie ustalonego prawa do świadczenia lub podleganie obowiązkowi ubezpieczeń społecznych z innego tytułu. Osoba osiągająca przychód z dwóch lub więcej tytułów rozliczana jest z łącznej kwoty przychodu. [przykład 3]
Pozarolnicza działalność gospodarcza
Za przychód osiągany przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność uważa się przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Osoba prowadząca taką działalność i niepłacąca składek na ubezpieczenia społeczne z uwagi na niepodleganie obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym informuje ZUS o kwocie przychodu w takiej wysokości, w jakiej dla danego okresu została ustalona podstawa wymiaru tych składek. Natomiast osoba, która dobrowolnie opłaca składki, jako przychód wskazuje wysokość podstawy wymiaru przyjętej do ich obliczenia. Nie należy utożsamiać przychodu przyjmowanego do rozliczenia emerytury i renty z przychodem stanowiącym podstawę do ustalenia podatku dochodowego. Nie należy także utożsamiać podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. [przykład 4]
przykład 4
Etat i firma
Wanda J., uprawniona od pięciu lat do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy, pracuje na 1/2 etatu za wynagrodzeniem wynoszącym 2900 zł miesięcznie i prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik, nie podlega więc tym ubezpieczeniom z tytułu prowadzenia działalności. W 2020 r. z tytułu tej działalności zarobiła 49 000 zł. Przychodu tego nie należy utożsamiać z przychodem, jaki rencistka musi wykazać ZUS. Tak więc rozliczając się z ZUS, Wanda J. musi wskazać przychód w wysokości, jaka w 2020 r. stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Rencistka zobowiązana jest powiadomić ZUS o wysokości przychodów z obu tytułów.
przykład 5
Kiedy wypłacono wynagrodzenia
Katarzyna B., uprawniona od 2017 r. do renty rodzinnej dla jednej osoby, w lipcu 2020 r. podjęła zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy i osiąga przychód w wysokości powodującej zmniejszenie wysokości renty. W grudniu 2020 r. pracodawca zawarł z nią umowę zlecenie, ale należność z tytułu jej wykonania wypłacił w styczniu 2021 r. Przychód uzyskany z tytułu wykonania tej umowy stanowi przychód ze stycznia 2021 r.
przykład 6
Przed przyznaniem renty
Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy dla Justyny K. została przyznana od 1 lutego 2020 r. Rencistka kontynuuje zatrudnienie w dotychczasowym miejscu pracy. W lutym 2020 r. wypłacono jej trzynastkę za 2019 r. Przychód ten nie podlega wliczeniu do przychodu osiągniętego w 2020 r. i nie podlega rozliczeniu, bo został uzyskany za pracę świadczoną w okresie przypadającym przed przyznaniem renty.
przykład 7
Tylko w okresie pobierania
Okresowa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy dla Rafała J. została przyznana do 30 listopada 2020 r. i z tym dniem ustało prawo do świadczenia. W wyniku badania lekarskiego zainteresowany został uznany za zdolnego do pracy. Przez cały 2020 r. Rafał J. był zatrudniony. W grudniu 2020 r. wypłacono mu nagrodę z zysku za III kwartał 2020 r. Kwota tej nagrody nie zostanie uwzględniona przy rozliczaniu przychodu, mimo że przysługuje za okres (III kwartał 2020 r.), w którym istniało prawo do świadczenia. Rozliczeniu podlegają wyłącznie przychody uzyskane (wypłacone lub przedstawione do wypłaty) od 1 stycznia do 30 listopada 2020 r.
Przy ustalaniu, czy przychód wpływa na zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń, obowiązuje generalna zasada, zgodnie z którą przychód uważa się za osiągnięty w miesiącu (roku), w którym został wypłacony lub przedstawiony do wypłaty. Na zawieszenie lub zmniejszenie wysokości świadczeń wpływa także przychód osiągnięty za granicą.
Przychód uważa się za osiągnięty w miesiącu (roku), w którym został wypłacony lub przedstawiony do wypłaty. [przykład 5]
Od powyższej zasady istnieją jednak wyjątki. Po pierwsze, przy ustalaniu przychodu wpływającego na zawieszanie prawa do emerytury lub renty albo zmniejszenie wysokości tych świadczeń nie uwzględnia się przychodu uzyskanego z tytułu pracy wykonywanej przed ustaleniem prawa do emerytury lub renty, niezależnie od tego, kiedy przychód ten został uzyskany. [przykład 6]
Przychód osiągnięty po ustaniu prawa do świadczenia nie podlega rozliczeniu, mimo że został uzyskany z tytułu działalności wykonywanej w okresie, gdy prawo do świadczenia istniało. [przykład 7]
Przychody uzyskane z innego tytułu niż zatrudnienie, służba lub inna praca zarobkowa albo pozarolnicza działalność pozostają bez wpływu na zawieszenie lub zmniejszenie wysokości świadczeń.
Reguły rozliczeń
Jeżeli z zawiadomienia o wysokości przychodu, jaki zamierza osiągać emeryt lub rencista, wynika, że przychód ten będzie osiągany w kwocie:
- nieprzekraczającej 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ‒ ZUS wypłaca świadczenie w pełnej przysługującej wysokości;
- przekraczającej 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, nie wyższej jednak niż 130 proc. tego wynagrodzenia ‒ ZUS wyda decyzję o zmniejszeniu wysokości świadczenia.
Emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz rentę rodzinną, do której uprawniona jest jedna osoba, zmniejsza się o kwotę przekroczenia przychodu, tj. kwotę stanowiącą różnicę między osiąganym przychodem a progiem zarobkowym: 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Natomiast rentę rodzinną, do której uprawnione są co najmniej dwie osoby, zmniejsza się proporcjonalnie do liczby uprawnionych osób. Zmniejszenie świadczenia nie może przekraczać tzw. maksymalnej kwoty zmniejszenia.
W przypadku gdy jedna (lub kilka) z osób uprawnionych do renty rodzinnej osiąga przychód w wysokości powodującej zmniejszenie świadczenia, zmniejszeniu podlega przysługująca jej część renty. Kwotę tego zmniejszenia stanowi różnica między kwotą uzyskanego przychodu a dopuszczalną kwotą przychodu (70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia). Kwota zmniejszenia nie może być jednak wyższa niż kwota maksymalnego zmniejszenia, ustalona proporcjonalnie do liczby uprawnionych osób.
Zasada roczna…
Roczne rozliczenie świadczeń polega na porównaniu kwot przychodu uzyskanego przez emeryta lub rencistę w rozliczanym roku z obowiązującymi dla tego roku kwotami granicznymi. Jeżeli łączna kwota przychodu osiągniętego świadczeniobiorcy w danym roku nie przekroczyła niższej kwoty granicznej przychodu, organ rentowy ustala, że w roku tym świadczenie przysługiwało w pełnej wysokości. W przypadku gdy przychód przekroczył niższą kwotę graniczną ustaloną dla danego roku, ale nie przekroczył wyższej, ZUS ustali, że świadczenie powinno być zmniejszone. Jeżeli w danym roku emeryt lub rencista uzyska przychód w wysokości przekraczającej wyższą kwotę graniczną, to ZUS w decyzji rozliczającej świadczenie ustali, że w całym roku emerytura lub renta podlegała zawieszeniu.
Przekroczenie wyższej kwoty granicznej daje jednak prawo do korzystniejszego rozliczenia świadczenia poprzez dokonanie tzw. dobrowolnej wpłaty na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.
Obowiązujące przepisy przewidują dwa sposoby rozliczenia świadczeń ‒ rozliczenie roczne i miesięczne. O tym, według którego sposobu ma być rozliczone świadczenie, decyduje w zasadzie wniosek świadczeniobiorcy. Jeżeli jednak z nadesłanej dokumentacji wynika możliwość zastosowania obu sposobów, to ZUS zobowiązany jest do przeprowadzenia rozliczenia według wariantu korzystniejszego dla świadczeniobiorcy.
Aby nie pozbawić emeryta lub rencisty możliwości korzystniejszego rozliczenia świadczenia, wskazane jest wykazanie przez płatnika składek zarobków uzyskanych w kolejnych miesiącach rozliczanego roku. W decyzji o rocznym rozliczeniu przychodu zawarte jest pouczenie adresowane do osób, które nadesłały zaświadczenie o łącznej kwocie przychodu. W pouczeniu tym ZUS wskazuje, że świadczeniobiorca może ‒ do czasu uprawomocnienia się decyzji ‒ nadesłać zaświadczenie o przychodach osiąganych w kolejnych miesiącach rozliczanego roku. W przypadku nadesłania takiego zaświadczenia ZUS rozliczy świadczenie również według wariantu miesięcznego, w celu ustalenia, który sposób rozliczenia jest korzystniejszy.
…albo miesięczna
Rozliczenie miesięczne polega na porównaniu kwot przychodu osiągniętego w poszczególnych miesiącach kalendarzowych roku z obowiązującymi w tych miesiącach dopuszczalnymi kwotami przychodu w celu stwierdzenia, czy w danym miesiącu świadczenie przysługiwało w pełnej wysokości, podlegało zmniejszeniu lub zawieszeniu. Ostateczne rozliczenie jest bilansem rozliczeń za poszczególne miesiące roku. Przy rozliczaniu miesięcznym stosuje się wszystkie zasady zaprezentowane przy rozliczaniu rocznym dotyczące ustalania przychodu, ustalania kwot granicznych oraz dobrowolnej wpłaty na FUS. Jeżeli przychód osiągnięty przez emeryta lub rencistę w poszczególnych miesiącach danego roku nie przekroczył dopuszczalnej kwoty przychodu obowiązującej w tych miesiącach, to po rozliczeniu świadczenia organ rentowy ustala, że w miesiącach tych emerytura lub renta przysługiwała w pełnej wysokości.
Osiąganie w poszczególnych miesiącach danego roku przychodu w wysokości od 70 do 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia powoduje zmniejszenie emerytury lub renty w każdym z miesięcy, w których uzyskiwany był ten przychód. W tych miesiącach, w których przychód uzyskany przez świadczeniobiorcę przekroczył dopuszczalną kwotę przychodu (130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia), emerytura lub renta podlega zawieszeniu. Przy rozliczaniu miesięcznym przychodów (podobnie jak ma to miejsce przy rozliczaniu rocznym) możliwe jest dokonanie tzw. dobrowolnej wpłaty na FUS. Opłacalność tej wpłaty ustala się osobno dla każdego miesiąca, w którym przychód przekroczył 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Jeżeli świadczeniobiorca wpłaci na FUS kwotę przekroczenia przychodu pomniejszoną o zaliczkę pobraną na podatek dochodowy, to organ rentowy uzna, że przychód przekroczył niższą kwotę graniczną, a zatem świadczenie nie podlega zawieszeniu, lecz jedynie zmniejszeniu.
ZUS przed wydaniem decyzji ostatecznie rozliczającej przychód wysyła do emeryta lub rencisty zawiadomienie (druk Rw-81), w którym proponuje dokonanie takiej wpłaty. Zawiadomienie to nie ma charakteru decyzji, nie przysługuje więc od niego odwołanie. W zawiadomieniu ZUS wskazuje, jaka jest wysokość dobrowolnej wpłaty na FUS, jakie są skutki jej dokonania oraz w jaki sposób zostanie rozliczona emerytura lub renta w przypadku dokonania lub niedokonania tej wpłaty. Wyznacza również termin na dokonanie tej wpłaty.
Podstawa prawna
• art. 103–105, 125, 127 i 138 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 53; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1578)
• art. 6, art. 8 ust. 2a, art. 9 ust. 4 i 4a, art. 11‒13 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 266; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875)
• art. 26 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1205; ost.zm. M.P. z 2020 r. poz. 279)
