Zróżnicowanie sposobu ustalania emerytury lub renty w zależności od tego, czy pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę, jest niezgodne z ustawą zasadniczą. Nie można uzależniać świadczenia od miejsca pierwszej pracy.
Wczoraj Trybunał Konstytucyjny (TK) uznał, że par. 10 pkt 2 rozporządzenia z 1 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wymiaru emerytury i rent (Dz.U. z 1989 r., nr 11 poz. 63 z późn. zm.) jest niezgodny z konstytucją. Pomija bowiem możliwość zastosowania wynagrodzenia zastępczego przy ustalaniu wysokości świadczenia osobom, które nie pracowały przed wyjazdem za granicę.
Emeryt ze stażem zagranicznym nie dostaje pełnej waloryzacji świadczenia

Zobacz również
Powodem wydania wyroku było pytanie prawne Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim. Przed tym sądem była rozpatrywana apelacja złożona przez ubezpieczoną, która od 1972 do 1991 r. pracowała na terenie dawnego NRD. To była pierwsza praca ubezpieczonej. Na podstawie umowy z 13 lipca 1957 roku między Polską a NRD o współpracy w dziedzinie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 51, poz. 246), okres takiego zatrudnienia był uwzględniany przy ustalaniu prawa i wysokości emerytury. Natomiast sposób uwzględniania tych okresów określało zaskarżone rozporządzenie. Zgodnie z nim punktem odniesienia ustalania wysokości zarobków za czas pracy poza granicami kraju jest wynagrodzenie osiągane w Polsce przed wyjazdem. Zdaniem sądu pytającego takie rozwiązanie dyskryminowało zainteresowaną, bowiem wysokość jej emerytury była niższa niż osób, które pracowały razem z nią w niemieckiej fabryce, które wcześniej pracowały w Polsce. Podobnego zdania był Jerzy Łabuda, przedstawiciel prokuratora generalnego przed TK.
– Powodem takiej sytuacji było to, że ubezpieczona przed zatrudnieniem w byłej NRD wcześniej nie pracowała w Polsce – mówi.
Rozporządzenia bronił Andrzej Sobolak, przedstawiciel Rady Ministrów przed TK. W podobnym tonie wypowiadała się Halina Wolińska, wicedyrektor departamentu w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w ZUS. W ocenie organu rentowego przepisy zaskarżonego rozporządzenia zawsze były intepretowane na korzyść ubezpieczonych.
Sędziowie TK nie zgodzili się z tymi argumentami. Uznali, że niezbędna jest likwidacja kryterium zatrudnienia przed rozpoczęciem pracy poza granicami Polski np. w byłym NRD. Dzięki temu osoby będące w sytuacji powódki w omawianej sprawie otrzymają wyższe emerytury.
ORZECZNICTWO
Wyrok TK z 2 lipca 2012 r., sygn., akt P 35/10