Bon senioralny 2150 zł od 2026 r. Minister: „Projekt na finiszu”, ale w dokumentach – huk zastrzeżeń. Co to znaczy dla rodzin 80+?

Dwa zdania zanim zaczniemy. Bon senioralny nie jest gotówką. To pakiet godzin opieki finansowany przez państwo, realizowany przez gminę. W pierwszych latach obejmie tylko osoby w wieku 80+. Od wejścia ustawy w życie do pierwszego wniosku minie… dziewięć miesięcy. I nie wiadomo, czy ustawa w ogóle zdąży wejść w życie 1 stycznia.

Bon senioralny: cztery warunki, które wykluczą tysiące 75-latków

Największe zaskoczenie? Bon senioralny nie będzie dla wszystkich 75+. Wbrew oczekiwaniom organizacji senioralnych, związków zawodowych, a nawet części rządu, w latach 2026–2028 świadczenie obejmie tylko osoby, które:

• ukończyły 80 lat,
• mają niezaspokojone potrzeby w codziennym funkcjonowaniu,
• mają dzieci lub wnuki aktywne zawodowo,
• spełniają kryterium dochodowe.

W konsultacjach wiele instytucji proponowało: zróbmy próg 65+, albo dajmy 75+ od razu. Projektodawca za każdym razem odpowiadał: nie. W dokumentach rząd wskazuje, że WHO traktuje 75+ jako wiek późnej starości, a celem bonu jest zapobieżenie rezygnacji z pracy przez zstępnych, a nie ogólna reforma systemu opieki.

Dopiero od 2029 roku próg ma spaść do 75+. Do tego czasu wielu 75-latków, nawet z dużymi problemami zdrowotnymi, usłyszy: „proszę korzystać z pomocy społecznej”.

Bon senioralny nie dla samotnych. Ministerstwo ostrzega: to dyskryminacja

Bon senioralny nie obejmie osób, które nie mają małżonka ani dzieci czy wnuków. Tysiące samotnych seniorów 80+ znalazłoby się w szarej strefie między OPS a niczym. Ten problem podnosiło wiele osób i instytuji:

• organizacje pozarządowe,
• związek zawodowy NSZZ Solidarność,
• eksperci od polityki senioralnej,
• Ministerstwo Rodziny,
• Minister Funduszy i Polityki Regionalnej.

Ten ostatni napisał wprost, że obecny kształt ustawy dyskryminuje samotnych i zaproponował, by senior mógł wskazać inną uprawnioną osobę, np. sąsiada, osobę bliską lub dalszego krewnego. Uwagi odrzucono.

Bon senioralny a progi dochodowe. MF: „Za wysokie i bez uzasadnienia”

Dochody to drugi, równie ostry filtr. Z dokumentów wynika, że:

• senior musi mieścić się w limicie ok. 3410 zł brutto,
• zstępny zarabiać od 3500 do 6700 zł (lub do 10 tys. w rodzinie wieloosobowej).

Minister Finansów w swoim piśmie krytykuje wysokość progów - zwłaszcza w odniesieniu do minimalnej emerytury - i brak rzetelnego uzasadnienia. Zwraca też uwagę, że waloryzacja progów co roku to zbyt dużo i proponuje aktualizację co trzy lata, jak przy świadczeniach rodzinnych.

To ważne, bo przeciętna czteroosobowa rodzina w miastach o wysokich kosztach życia może… nie zmieścić się w limicie.

Bon senioralny: punktacja 11–60. Algorytm zdecyduje, choć przepisów… brak

Od liczby punktów zależy nie tylko to, czy rodzina w ogóle dostanie bon, ale też ile godzin opieki miesięcznie przyzna gmina.

Problem w tym, że:

• w projekcie pojawia się tajemnicza „zautomatyzowana ocena”,
• nie ma żadnej definicji, jak to ma działać,
• RCL pisze wprost: to nie spełnia minimalnych wymogów prawa,
• UODO ostrzega przed ryzykiem naruszenia prywatności i brakiem oceny skutków przetwarzania danych.

Ocena ma opierać się m.in. na:

• higienie osobistej,
• mobilności,
• jedzeniu,
• potrzebach zdrowotnych,
• funkcjonowaniu społecznym,
• orientacji i pamięci.

Ale dopiero rozporządzenie premiera określi szczegóły. Czyli… kluczowy mechanizm, który ma decydować o 2150 zł miesięcznie, nadal nie istnieje na papierze.

Bon senioralny: ile godzin opieki? Od 5 do 50, zależnie od wieku i punktów

W aktualnej wersji projektu:

• minimalna pula godzin została nieco podniesiona dla osób z najmniejszą liczbą punktów,
• górny limit to 50 godzin miesięcznie,
• co odpowiada około 2150 zł przy stawce kilkudziesięciu złotych za godzinę.

Minister Finansów punktuje: według jego wyliczeń realny koszt godziny będzie wahał się od 43 do 60 zł - i ostrzega, że projekt w obecnym kształcie może doprowadzić do sztucznego windowania cen usług opiekuńczych w gminach, które wiedzą, że państwo „i tak dopłaci”.

Kto wejdzie do domu seniora? Rząd wprowadza twarde zabezpieczenia

Po uwagach Ministra Sprawiedliwości w projekcie doprecyzowano, że opiekun:

• nie może być karany - i trzeba to potwierdzić zaświadczeniem z KRK (a nie KRS - ten błąd poprawiono),
• nie może figurować w rejestrze sprawców wykorzystania seksualnego, prowadzonym przez państwową komisję.

To jedna z tych zmian, które są mało medialne, ale dla rodzin - absolutnie kluczowe.

Bon senioralny 2026 – wnioski tylko we wrześniu. Minister Zdrowia: „To absurd”

Tutaj zaczyna się chaos. 1 stycznia 2026 planowane jest wejście ustawy w życie. Natomiast jedynym terminem na składanie wniosków bon senioralny będzie przedział 1–30 września 2026 roku.

Ministerstwo Zdrowia wprost krytykuje to rozwiązanie:

• dlaczego senior, który spełni kryteria w grudniu lub marcu, ma czekać aż do września?
• dlaczego próg dochodowy ma być ustalany według danych z 1 marca, skoro wniosek składa się dopiero jesienią?

W latach 2027–2028 okno wnioskowe przesuwa się na luty–marzec. Czyli rodziny będą miały tylko dwa miesiące w roku, by załatwić całą procedurę. Jeśli ktoś przegapi termin, to nawet przy bardzo dużej niesamodzielności rodzica bon przepada na cały rok.

Bon senioralny i „podlewanie kwiatków”. MF: „To nie powinno być finansowane”

Projekt przewiduje, że opiekun może pomóc także przy:

• opiece nad zwierzęciem,
• podlewaniu roślin,
• drobnych czynnościach porządkowych.

Minister Finansów pyta wprost: czy to jest coś, co powinno być finansowane z pieniędzy publicznych w ramach zadania zleconego państwowej opieki? To pierwszy raz, gdy temat „podlewania kwiatków z bonu” pojawia się w oficjalnych pismach rządowych.

Bon senioralny: niewykorzystane godziny. MF ostrzega przed nadużyciami

Projekt zakłada, że jeśli godziny nie zostaną wykorzystane „z powodu siły wyższej”, mogą zostać przeniesione na kolejny miesiąc.

Minister Finansów:

• uważa to za nieprecyzyjne,
• ostrzega przed nadużyciami,
• podkreśla, że rozliczenie takiej dotacji będzie koszmarem,
• proponuje wykreślenie tej możliwości.

Nie wiadomo więc, czy finalnie niewykorzystane godziny będzie można „zachować”, czy nie.

Bon senioralny a podwójne kary. RCL: „To konstrukcja quasi-karna”

To najmocniejszy zapis, który na pewno poruszy rodziny: jeżeli bon zostanie pobrany nienależnie lub opiekun wykona usługę „niezgodnie z zasadami”, gmina może żądać:

• zwrotu kwoty,
• odsetek,
• oraz dodatkowej kwoty równej nienależnemu bonowi.

Czyli de facto podwójny rachunek.

RCL pisze wprost, że to mechanizm quasi-karny i może być nieadekwatny do realnych strat gminy. Wyobraźmy to sobie: jeśli gmina uzna, że usługa była wykonana nie tak, jak trzeba - rodzina może dostać decyzję na kilka tysięcy złotych do zwrotu.

Bon senioralny w praktyce: zgoda seniora, zakupy „za niego” i rozliczenie czasu

RCL wskazuje też na kilka bardzo „życiowych problemów”:

1) Zgoda seniora na zakupy w jego imieniu

Projekt wymaga zgody pisemnej. RCL pyta: co z osobami z demencją? Odpowiedź rządu: „doprecyzujemy w rozporządzeniu”.

2) Usługi dla dwóch seniorów mieszkających razem

Projekt przewiduje możliwość „wspólnej realizacji” części czynności (np. zakupy), ale nie rozróżnia ich od czynności indywidualnych (np. higiena). RCL punktuje: tego nie da się rozliczyć.

3) Rozliczanie czasu

Część czynności wymaga kilku minut, inne kilkudziesięciu - projekt nie precyzuje, jak liczyć czas i kiedy zaczyna się „godzina usługi”. Mówiąc wprost: gminy dostaną przepis, którego praktycznie nie da się wykonać bez instrukcji, których… jeszcze nie ma.

Bon senioralny od 1 stycznia 2026? RCL: lista luk, które mogą opóźnić start

Rząd chce wejścia ustawy od 1 stycznia 2026 r. RCL i MF pokazują jednak listę problemów, które sprawiają, że to data raczej polityczna niż realna:

• niekompletny mechanizm oceny punktowej,
• zbyt ogólne upoważnienia do rozporządzeń („dopiszemy potem”),
• niejasne zasady naliczania i rozliczania godzin,
• nieprecyzyjne pojęcia („siła wyższa”),
• słabe przepisy o nadzorze wojewody,
• ryzyko chaosu finansowego przy dotacjach,
• sprzeczności między terminem waloryzacji dochodów a oknami wnioskowymi.

To wszystko oznacza jedno: nawet jeśli Sejm uchwali ustawę w grudniu, a prezydent podpisze w terminie, kluczowe zasady będą dopiero dopisywane w rozporządzeniach.

Bon senioralny a rodziny 80+. Wsparcie będzie, ale pełne gwiazdek i ograniczeń

Jeśli masz w domu osobę po 80. roku życia i pracujesz zawodowo - bon senioralny może być realnym oddechem. Tyle że:

• nie zadziała od razu,
• będzie obwarowany kryteriami dochodowymi,
• wymaga przejścia przez punktację i wywiad,
• a od 2026 r. wniosek można złożyć tylko we wrześniu.

Największy problem? Wiele rodzin dowie się, że wyklucza je jeden szczegół, którego wcześniej nie brały pod uwagę - np. dochód, brak dzieci, pogorszenie stanu zdrowia po zamknięciu okna wnioskowego.

Podstawa prawna i dokumenty

• Projekt ustawy o bonie senioralnym – wersja skierowana na Stały Komitet Rady Ministrów z 21.10.2025 r.
• Uzasadnienie do projektu ustawy o bonie senioralnym – wersja z 24.10.2025 r.
• Ocena Skutków Regulacji (OSR) – projekt z 24.10.2025 r., dotyczący skutków finansowych i organizacyjnych wdrożenia bonu senioralnego.
• Raport z konsultacji publicznych oraz stanowiska resortów – w tym uwagi Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, RCL oraz organizacji społecznych.
• Protokół rozbieżności na SKRM – dokument zawierający nierozstrzygnięte uwagi zgłoszone w trakcie uzgodnień międzyresortowych.
• Zestawienie nieuwzględnionych uwag z opiniowania – lista propozycji zmian, które nie zostały przyjęte przez projektodawcę.
• Pisma i odpowiedzi resortowe, m.in. – stanowisko Ministra Finansów dot. kosztów i progów dochodowych, – stanowisko Ministra Zdrowia dot. okien wnioskowych i oceny potrzeb, – stanowisko Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej dot. wykluczenia samotnych seniorów, – odpowiedź Marzeny Okły-Drewnowicz ws. poprawy przepisów o Krajowym Rejestrze Karnym i rejestrze sprawców przestępstw seksualnych.